تعلیق اجرای مجازات

تعلیق اجرای مجازات

تعلیق اجرای مجازات

تعلیق مجازات به معنای معلق ماندن اجرای تمام یا بخشی از مجازات محکوم علیه با شرایط خاص و برای مدت 1 تا 5 سال می باشد. به همین خاطر دادگاهی که مسئول صدور حکم است، برای مدتی معین، با توجه به شرایط و به منظور تربیت و اصلاح متهم، اجرای مجازات را به تعویق می اندازد. مواد 46 تا 54 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392، به تعلیق اجرای مجازات اختصاص یافته است. بر همین اساس در این مقاله به بیان مفاهیمی چون تعلیق اجرای مجازات، انواع تعلیق و شرایط آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

منظور از تعلیق اجرای مجازات چیست؟

منظور از تعلیق اجرای مجازات، به تعویق افتادن مجازات مجرم به طور موقت و برای مدت زمان مشخص می باشد. هدف از این کار، فرصت دادن به مجرم است تا با وجود داشتن سوء سابقه به شرایط عادی و به زندگی در اجتماع باز گردد. حسن تعلیق اجرای مجازات در این است که مجرم در زندان قرار نگیرد. چرا که این مجازات نه تنها به بهبود وضعیت فرد کمکی نمی کند، بلکه آثار زیان باری به همراه خواهد داشت. در واقع مجرم به دلیل قرار گرفتن در محیط زندان و ارتباط با تبهکاران، تجارب مجرمانه ای کسب خواهد کرد.

به همین خاطر تعلیق اجرای مجازات در ارتباط با کسی که سابقه ی زندان و محکومیت کیفری داشته باشد، مؤثر واقع نخواهد شد. طبق قانون مجازات جدید، مدت تعلیق چیزی در حدود 1 تا 5 سال می باشد. باید خاطر نشان ساخت که صدور قرار تعلیق اجرای مجازات، به معنای برائت کامل از نتایج حاصل از جرم نمی باشد، بلکه تنها جنبه ی عمومی جرم به حالت تعلیق در آمده و جنبه ی خصوصی آن نیز تنها در صورت رضایت شاکی از بین خواهد رفت. در غیر این صورت به قوت قبل باقی می ماند. هم چنین اگر مجرمی که اجرای مجازات وی به حالت تعلیق در آمده، بدون عذر موجه از دستورات دادگاه سرپیچی نماید، دادگاه قرار تعلیق را لغو ساخته و یا 1 تا 2 سال به مدت تعلیق وی اضافه خواهد کرد.

آشنایی با انواع تعلیق

به طور کلی تعلیق اجرای مجازات به موجب ماده ی 48 قانون مجازات اسلامی به دو نوع ساده و مراقبتی تقسیم می شود. در ادامه هریک را به اختصار توضیح خواهیم داد.

تعلیق ساده

در تعلیق اجرای مجازات از نوع ساده، متهم بدون هیچ قید و شرطی و برای مدتی مشخص از مجازات جرم خود معاف می شود. لذا در صورتی که جرم دیگری در این مدت مرتکب نشود، به طور کامل از تحمل مجازات معاف خواهد شد.

تعلیق مراقبتی

در حقیقت در تعلیق مراقبتی، محکوم علیه علاوه بر رعایت نمودن شرایط تعلیق ساده، لازم است الزاماتی را از سوی دادگاه برای مدتی معین رعایت نماید. در صورتی که دستورات را اجرا نماید، از مجازات معاف و در غیر این صورت محکومیت ادامه خواهد داشت.

تعلیق اجرای مجازات چه شرایطی دارد؟

بهتر است بدانید که دادگاه صادر کننده ی حکم محدودیت هایی در خصوص تعلیق اجرای مجازات دارد که در صورت احراز شرایط، اختیار اجرای مجازات را خواهد داشت. به عبارت دیگر محکوم علیه در خصوص به تعویق انداختن اجرای مجازات خود، باید شرایطی را رعایت کند. این شرایط به شرح ذیل می باشند:

1. مقام قضایی با توجه به شواهد و قراین به این نتیجه رسیده که متهم اصلاح و تربیت شده است.

2. در صورتی که محکوم علیه ضرر و زیان وارد شده را جبران و مراتب پرداخت آن را تعیین نماید.

3. وجود مواردی از قبیل؛ داشتن انگیزه ی شرافتمندانه در ارتکاب جرم، خفیف بودن ضرر وارد شده به بزه دیده، رضایت شاکی، داشتن بیماری و کهولت مجرم، همکاری مؤثر در شناسایی شرکا.

4. هنگامی که محکوم علیه دچار محرومیت از حقوق اجتماعی نشده و محکوم به مجازات تبعی نباشد.

از نظر دادگاه چه جرایمی غیر قابل تعلیق می باشند؟

در ادامه به جرایمی اشاره خواهیم کرد که اجرای مجازات در خصوص آن ها قابل تعلیق نخواهد بود.

1. جرایمی نظیر اسید پاشی، آدم ربایی، سرقت مسلحانه.

2. خرابکاری در تأسیسات گاز، برق، نفت و جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی.

3. جرایم علیه عفت عمومی، تأسیس و اداره ی مراکز فساد و فحشا، ایجاد مزاحمت با چاقو و دیگر سلاح ها اعم از سرد و گرم.

4. جرایم اقتصادی با محوریت جرم و مبلغ بیش از 100 میلیون ریال.

5. قاچاق عمده ی سلاح و مهمات، قاچاق مشروبات الکلی، قاچاق مواد مخدر و مواد روانگردان، قاچاق انسان

6. معاونت در محاربه و فساد فی الارض، معاونت در قتل، تعزیر بدل از قصاص نفس.

زمان صدور قرار تعلیق مجازات

در صورتی که هنگام صدور محکومیت بنا به صلاحدید قاضی دادگاه، وضعیت برای تعلیق اجرای مجازات مناسب نباشد، پس از آن که متهم یک سوم مجازات خود را گذراند، قرار تعلیق صادر خواهد شد. بنابراین به موجب قانون جدید مجازات اسلامی، هنگام صادر کردن قرار تعلیق مجازات، حسب مورد هم می تواند بعد از سپری شدن یک سوم از مجازات و هم می تواند در زمان صدور حکم اجرا گردد. لازم به ذکر است در صورتی که حکم اجرای مجازات مجرم به طور کامل معلق شود، در صورت بازداشت بودن به سرعت آزاد خواهد شد.

شرایط لغو قرار تعلیق اجرای مجازات

به موجب ماده ی 54 قانون مجازات اسلامی، چنانچه مجرم از تاریخ صادر شدن قرار تعلیق اجرای مجازات تا پایان مدت آن، مرتکب یکی از جرایم عمدی سبب دیه، قصاص، تعزیر و حد شود، بعد از قطعی شدن حکم وی، دادگاه اقدام به لغو قرار تعلیق مجازات وی می نماید. هم چنین مراتب به دادگاه صادر کننده ی قرار اعلام و دستور اجرای حکم معلق صادر خواهد شد.

لازم به ذکر است که دادگاه در زمان صدور حکم تعلیق با صراحت به مجرم اعلام می کند که اگر در زمان تعلیق اقدام به ارتکاب یکی از جرایم مذکور نماید، علاوه بر مجازات فوق الذکر، اجرای مجازات معلق نیز در خصوص وی قطعیت می یابد. از دیگر مواردی که موجب لغو قرار تعلیق اجرای مجازات می شوند می توان به سابقه ی محکومیت کیفری مؤثر، دارا بودن محکومیت های قطعی شده ی دیگری که مورد تعلیق مجازات قرار گرفته و … اشاره کرد.