دادخواست نفقه

دادخواست نفقه

اطلاعاتی درباره تنظیم دادخواست نفقه

طبق ماده قانونی ۱۱۰۷ نفقه حقوق مادی غیر قابل انکار زن است. نفقه شامل تمام نیاز های مادی زن اعم از خوراک، سر پناه، پوشاک و لباس و هزینه های درمانی است. پرداخت نفقه وظیفه شوهر است و پرداخت نفقه فرزندان وظیفه پدر خانواده است. طبق این ماده قانونی مرد باید زندگی مناسبی را برای زن فراهم کند و خرج و مخارج او را متقبل شود. همچنین مرد در مقام پدر وظیفه نفقه به فرزندان خود را تا رسیدن به سن قانونی دارد. اگر مرد به علت های مختلف همچون عدم تمکن و یا سهل انگاری و بی مسئولیتی نتواند و یا نخواهد به زن یا فرزندان خود نفقه بدهد طبق قانون این مرد مجرم است و هم از بعد حقوقی و مدنی و هم از بعد کیفری مورد عتاب و سرزنش قانونی قرار خواهد گرفت.  فرد ذی نفقه ( کسی که طبق قانون نفقه به او تعلق می گیرد) می تواند با مراجعه به مراجع قانونی خواستار احقاق حق خود از جانب شوهر یا پدر شود. در ادامه این متن به نفقه زن و نفقه فرزندان خواهیم پرداخت.

دادخواست نفقه زن

دادخواست نفقه زمانی حق زن است که در عقد دائم مرد باشد. یکی از تفاوت های عقد دائم و عقد موقت همین پرداخت نفقه است. مگر اینکه دو طرف در عقد موقت بر سر دادن و پرداخت نفقه توافق نمایند. چنانچه مرد نفقه زن را پرداخت نکند محکوم خواهد شد. لازم به ذکر است که در عقد موقت قانون محکومیتی را برای مرد در خصوص ندادن نفقه پیش بینی نکرده است. پیش تر بیان کردیم که طبق قانون حقوق مادی زن بر عهده مرد است. در حالتی مرد از پرداخت نفقه امتناع می کند، این امتناع اگر به خاطر عدم تمکن مالی باشد، محکومیتی متوجه مرد نمی شود. یکی از قوانین پرداخت نفقه به این مسئله توجه دارد که حتی اگر زن تمکن مالی داشته و شاغل باشد مرد وظیفه پرداخت نفقه را دارد. مبلغ نفقه زن طبق عرف و موقعیت اجتماعی و شان زن محاسبه می شود. 

• 

دادخواست نفقه فرزندان

در قانون حقوقی و مدنی مفاهیم بسیاری در رابطه با شیوه دادخواست نفقه فرزندان بیان شده است. در کشور ما عرف بر آن است که مسئولیت تامین نیاز خانواده با پدر باشد. والدین علاوه بر نگهداری از فرزندان وظیفه برطرف کردن نیازهای مادی فرزندان را دارند. قانون مدنی ایران و احکام اسلامی این حکم را برای مرد صادر کرده است که تمامی وظایف مادی خانواده که شامل زن و فرزند می باشد، بر ذمه او است. حتی چنانچه فرزندان در صورت طلاق والدین با پدر زندگی نکنند باز هم مرد یا پدر وظیفه تامین مالی آنها را دارند. چنانچه پدر از این وظیفه قانونی و شرعی خود سر باز زند، به موجب قانون مجرم است. فرزندان خود می توانند اقدام به تهیه دادخواست نفقه فرزندان کنند و یا به کمک مادر این دادخواست را مطرح نمایند. ماده قانونی ۱۱۹۹ صراحتا اعلام می دارد که پرداخت نفقه فرزندان و اولاد بر عهده پدر می باشد. چنانچه پدر فوت شود یا تمکن مالی نداشته باشد، این وظیفه به ترتیب قانون بر عهده پدر بزرگ پدری و یا مادر و یا پدر بزرگ مادری است. یعنی اگر پدر فوت شد یا تمکن مالی نداشت، پدر بزرگ پدری وظیفه نفقه فرزند را بر عهده دارد. اگر پدر بزرگ پدری نیز در قید حیات نبود و یا تمکن مالی نداشت وظیفه بر عهده مادر است.

شرایط دادخواست نفقه فرزند

زمانی که فرزند یا مادر فرزند اقدام به دادخواست نفقه فرزندان کنند باید شرایطی را در نظر بگیرند.

یکی از شرایط که در پرداخت نفقه فرزند وجود دارد این است که کسی که نفقه می گیرد شغلی نداشته باشد و نتواند معیشت خود را فراهم سازد. دومین شرایط پرداخت نفقه این است کسی که ملزم به پرداخت نفقه است باید شرایط مالی پرداخت نفقه را داشته باشد. زمانی که پدر فرزندان استطاعت مالی نداشته باشد نمی توان او را محکوم به پرداخت و یا عدم پرداخت کرد. طبق قانون مدنی ایران فرزند پسر تا هجده سالگی و تا زمانی که مشغول به تحصیل هستند و همچنین دختران تا زمان ازدواج مشمول پرداخت نفقه می شوند. چنانچه پدر با وجود تمکن مالی از پرداخت نفقه فرزند امتناع کند فرزندان با طرح دادخواستی خواهان اجرای قانون می شوند. پدر طبق قانون  محکوم می شود و به مجازات تعزیری درجه ۶ یعنی به شش ماه تا دو سال حبس محکوم می شود.

مدارک لازم برای تهیه دادخواست نفقه

طبق مطالب عنوان شده اگر شوهر و یا پدر در پرداخت نفقه امتناع کند، زن و یا فرزندان وی طبق قانون می توانند دادخواست نفقه را تهیه و تنظیم کنند. برای این امر مدارکی لازم است که قبل از اقدام تنظیم دادخواست باید کامل شود. این مدارک به قرار زیر است؛

تنظیم برگه دادخواست در دو برگه

کپی شناسنامه و کارت ملی و کپی برابر با اصل عقد نامه و یا در صورت طلاق کپی برگه طلاق

برگه اظهارنامه

برگه استشهادیه

وکالت نامه وکیل

برگه اظهارنامه برگه ای است که قبل از اقدام به تهیه دادخواست برای مطالبه نفقه تنظیم شده و به شوهر با پدر ارسال می شود. در صورتی که پدر یا شوهر به اظهارنامه و پرداخت نفقه توجه نداشته باشد برای تنظیم دادخواست این برگه را ضمیمه کرده و خود دال بر صحت گفته ها است. برگ استشهادیه نیز در صورتی است که زن با استشهاد محل اعلام اعسار یا ناتوانی مالی در پرداخت هزینه دادرسی مطالبه نفقه و نفقه اقارب کند. وکالت نامه وکیل نیز زمانی نیاز است که برای اجرای این عمل وکیل خانواده وکالت شخص را بر عهده بگیرد.

‌موارد مهم در متن دادخواست نفقه

همچنین مواردی که در تنظیم دادخواست نفقه باید متذکر شد به شرح زیر است؛

شماره سند عقدنامه باید مندرج در دادخواست باشد و شخص به آن استناد کند.

شرح مختصر و مفید از شرایط و نحوه زندگی مشترک

تشریح شرایط مالی و ذکر مدت زمان عدم پرداخت نفقه

ذکر مستندات و موارد قانونی در قانون اساسی در خصوص نفقه

درخواست تامین از سوی مرد و دادگاه و درخواست کارشناسی

تمامی موارد فوق باید در متن و توضیحات دادخواست درج شود. این مهم  با مشورت از وکیل متخصص و با تجربه در امور خانواده به نحو صحیح و درستی انجام می شود.

نمونه دادخواست نفقه

•