نگارش لایحه برای نفی نسب

نگارش لایحه برای نفی نسب

یکی از با اهمیت ترین لایحه هایی که در حوزه حقوقی نگارش می شود، لایحه برای نفی نسب است. در حقوق خانواده این موضوع از اهمیت فراوانی برخوردار است زیرا در حالتی که رابطه نسبی بین دو نفر وجود داشته باشد، می تواند ایجاد حق و تکلیف نماید و همین موضوع به اهمیت نسب اشاره خواهد داشت. در خصوص نسب دو حالت مختلف باید مورد توجه قرار گیرد که یکی از آنها اثبات نسب و دیگری نفی نسب خواهد بود. در تعریف نسب نیز می توان به مفهوم حقوقی آن اشاره کرد که به نظر می رسد در دسته تعاریف جامع و کامل قانون قرار خواهد گرفت. در این مقاله به نفی نسب و شرایط آن اشاره خواهیم کرد و تعریف مختصری از نسب را مورد بحث و بررسی قرار خواهیم داد.

نسب چیست؟

به بیانی ساده می توان گفت که نسب همان رابطه خویشاوندی می باشد که در فرهنگ لغت نیز به آن اشاره شده است اما زمانی که از منظر حقوقی به این تعریف نگاه کنیم، تعریف کامل تری باید داشته باشیم تا تمام زوایای نسب را آشکار کند. قانونگذار ایرانی، نسب را رابطه ای خویشاوندی در نظر گرفته است که میان دو شخص وجود دارد و یا یکی از نسل دیگری می باشد و یا اینکه هر دو نفر از نسل یک شخص خواهند بود. نسب یک ارتباط خونی است که زمینه ساز پیوند دو نفر را می تواند فراهم کند. در تعریف دیگری از نسب اینگونه عنوان شده است که نسب به معنای قرابت می باشد و به دلیل تشکیل نطفه و پس از آمیزش زن و مرد با یکدیگر، رابطه نسبی را ایجاد خواهد کرد. برای مثال ارتباطی که بین پدر و مادر و فرزندشان وجود دارد از نسب ناشی خواهد شد اما گاهی اوقات در وجود و یا عدم وجود نسب، شک و تردید های بسیاری به وجود خواهد آمد که در این حالت صحبت از نفی نسب مطرح خواهد شد. برای نگارش لایحه برای نفی نسب باید شرایط خاصی وجود داشته باشد که با توجه به آنها این امکان به وجود آید. بر خلاف دیدگاه نادرستی که در اینگونه مباحث مطرح می باشد، نفی نسب در مورد نسب مشروع نیز مطرح می باشد. برای مثال یک مرد این ادعا را مطرح کند که فرزندشان متعلق به وی نیست که در این حالت صحبت از نفی نسب و ابطال شناسنامه به میان خواهد آمد.

نکات مهمی در خصوص لایحه برای نفی نسب

نوشتن لایحه برای نفی نسب باید با ادله همراه باشد. ادله های اثباتی مختلفی در مورد نفی نسب وجود دارد که هر کدام از آنها به نوعی قابل استفاده می باشند اما مهمترین و البته پر هزینه ترین ادله برای این موضوع، آزمایش های ژنتیک است که نه تنها به راحتی قابل دسترسی نیستند بلکه در حال حاضر با هزینه های بالایی انجام می شوند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. نفی نسب هم به صورت عرضی و هم به به صورت طولی می تواند انجام شود. به بیانی دیگر رابطه خواهر و برادری و یا پدر و فرزندی قابل نفی می باشد و تفاوتی بین آنها وجود نخواهد داشت. در خصوص نفی نسب اتفاقی که به وفور در دادگاه ها مشاهده می شود، نفی نسب در مقابل دعوایی دیگر است. این حالت زمانی مطرح می باشد که برای مثال پدری به واسطه رابطه نسبی که بین او و پسرش برقرار می باشد تقاضای دریافت نفقه برای اقارب را مطرح کند که در این حالت طرف دعوا نیز می تواند با استفاده از نفی نسب منکر ارتباط نسبی شود. زمانی که بر اساس اماره فراش، طفل در بیشتر از ده ماه از آخرین آمیزش و کمتر از شش ماه از زمان ازدواج متولد شده باشد، نیازی به طرح دعوای نفی ولد نخواهد بود اما در حالتی که طفل متولد شده بر اساس اماره فراش و یا بر اساس اقرار منتسب به پدر شود، چند حالت مختلف را می توان در نظر گرفت.

• 

ادله اثبات نفی نسب

ادله های مختلفی برای این موضوع وجود دارد که یکی از آنها شهادت شهود می باشد. آمیزش و نزدیکی زوجین پنهانی است اما از آنجایی که علقه زوجیت بین دو نفر وجود دارد، اصل بر وقوع نزدیکی می باشد. چنانچه طفل تازه متولد شده به دلیل شرایط موجود در اماره فراش قابل انتساب به پدر باشد، نمی توان با استفاده از شهادت چند شاهد به نتیجه رسید. فقط در یک حالت است که شخص می تواند برای شرایطی که دلالت بر عدم وقوع نزدیکی دارد از شهادت شهود بهره ببرد. به عنوان مثال مرد با استفاده از شهادت شهود این موضوع را به اثبات برساند که در این یک سال در سفر کاری بوده است و اصلا در کنار همسرش نبوده که نزدیکی بین آنها صورت پذیرد. نفی نسب علاوه بر این می تواند با آزمایش های مخصوصی که در این زمینه وجود دارد نیز اثبات شود. آزمایش هایی مانند دی ان ای، تن پیمایی، ناتوانی جنسی و آزمایش خون از مهمترین این روش ها می باشد. با وجود تمام این موارد طرح یک سوال ضروری به نظر می رسد که در خصوص دعوای نفی نسب، قاضی دادگاه می تواند با استناد به نتیجه آزمایش هایی که در برخی از مواقع به نحو صد درصدی قدرت اثبات را ندارند، حکم صادر کند؟ در این خصوص دو نظر مختلف وجود دارد که در نظر اول وجود لعان نیز ضروری خواهد بود و در نظر دوم نتیجه آزمایش برای پی بردن به صحت موضوع کافی است.

• 

مدت دعوای نفی نسب

مطابق قانون مدنی مدت زمانی که برای طرح دعوای نفی نسب مطرح می باشد مدت دو ماه است. چنانچه پس از گذشت این مدت دعوای نفی نسب مطرح شود، مسموع نخواهد بود. علاوه بر این نکته دیگری که در خصوص متولد شدن طفل وجود دارد این است که اگر زن و مرد برای گرفتن شناسنامه طفل اقدامات لازم را انجام دهند، مسئله نفی نسب منتفی می باشد. دادگاه رسیدگی کننده به این موضوع دادگاه خانواده خواهد بود و خوانده های این دعوا مادر طفل و خود طفل هستند. در این دعوا دادستان باید حضور داشته باشد چرا که مادر طفل به عنوان خوانده خواهد بود و قیم طفل متولد شده نمی باشد و با توجه به اینکه منافع پدر نیز با منافع طفل در تضاد هستند نمی توان حضور دادستان را در این خصوص نادیده گرفت. 

مطالب مرتبط:

لایحه در مورد قتل غیر عمد

لایحه اخذ خسارت از بیمه

وکیل برای تخلفات اداری