وکیل منع اشتغال زوجه

وکیل منع اشتغال زوجه

وکیل منع اشتغال زوجه در تهران

وکیل منع اشتغال زوجه

وکیل منع اشتغال زوجه یکی از انواع وکلا در گروه قوانین مربوط به خانواده است. این وکیل بر اساس قانون مدنی و قانون حمایت خانواده می تواند از سمت زوجه یا زوج نسبت به گرفتن دستور منع شغل همسر اقدام کند. بنابراین اولین و مهمترین نکته ای که هر وکیل منع اشتغال زوجه در ابتدا به آن اشاره می کند این است که اساسا زوج یا زوجه بدون دستور دادگاه نمی توانند اقدام به منع شغل همسر کنند و این کار یک تخلف قانونی محسوب می شود. این نکته بسیار مهمی است که می تواند برخی از رفتارهای زوج در خصوص شغل زوجه را زیر سوال ببرد. حال بر اساس این نکته و فهم لزوم دستور قانونی مبنی بر منع اشتغال زوج یا زوجه، سوالی که ایجاد می شود این است که یک وکیل منع اشتغال زوجه چگونه می تواند این دستور را از دادگاه بگیرد و این دستور چه تبعاتی به همراه خواهد داشت؟ در کل این مقاله ما به دنبال پاسخ روشن برای این پرسش هستیم. با ما همراه باشید.

نقش زوج و زوجه در جامعه

ادیان مختلف الهی و همچنین سنت های جوامع مختلف غالبا تفاوت هایی برای زوج و زوجه در جامعه متصور شده اند. در واقع تا دهه های گذشته برای زوج و زوجه نقش های مختلفی در جامعه و خانواده در نظر گرفته می شود.

یک وکیل منع اشتغال زوجه که تخصص کافی در این حوزه داشته باشد به خوبی می داند که شروع این تغییر دیدگاه ها به اواسط قرن 18 میلادی باز می گردد. جایی که انقلاب های مهمی مانند انقلاب فرانسه در اروپا رخ داد و عملا اروپا وارد دوران جدید خود شد.

در این دوران جدید صنعتی شدن کشورها مهمترین رکنی بود که حاکمیت در آن دوران پیش گرفت. از این رو این کشورها به نیروی کار مضاعفی نیاز پیدا کردند. بنابراین لازم بود که زن ها نیز به میدان بیایند و مانند مردان شروع به کار کنند. چرا که عملا زنان نیمی از نیروی انسانی هر جامعه ای را تشکیل داده است. جالب اینجاست که نظریه های مختلفی نیز به خدمت این ایده و اندیشه درآمد و کم کم مسئله برابری حقوق زنان و مردان در جامعه مطرح شد. بدین معنی که عملا زنان و مردان از نظر بعد انسانی و روحی تفاوتی با هم ندارند باید در کنار هم در جامعه حضور داشته باشند. این اندیشه ای بود که به تدریج به همه جای جهان رسوخ پیدا کرد و امروز شما می توانید آن را در هر جامعه ای از جمله جامعه خودمان آن را درک کنید.

اما این اتفاق به معنی مخالفت با سنت و تفکری بود که سالیان و قرن های متمادی در ذهن افراد وجود داشت و بسیاری با این تفکر بزرگ شده اند که زنان و مردان دارای نقش های مختلفی در زندگی هستند. این تفکری است که در اسلام نیز وجود دارد و همین تفاوت دیدگاه ها خود به خود می تواند مهمترین عامل برای ایجاد یک تعارض شود.

در واقع اگر یک وکیل منع اشتغال زوجه بخواهد تعارضات ایجاد شده در این حوزه را ریشه یابی کند به درستی می تواند به این نکته برسد که اساسا یک تفکر و یک ایده در قرن های گذشته باعث این اتفاقات می تواند باشد.

اما این تمام ماجرا نیست. وکیل منع اشتغال زوجه با توجه به این که در سطح جامعه حضور دارد به درستی می فهمد که وضعیت اقتصادی نیز به سمتی رفته است که اشتغال زوجه نه تنها به عنوان یک ایده و نظریه اجتماعی بلکه امروز به به عنوان یک نیاز در جامعه شناخته می شود. بنابراین باید آن را قبول کرد و سعی کرد به شکل منطقی تری با آن کنار آمد. این کاری است که وکیل منع اشتغال زوجه می تواند بر اساس قانون انجام دهد. نظر شما چیست؟

وکیل منع اشتغال زوجه و چند نکته

پیش از این که بخواهیم به قوانین مربوط به منع اشتغال زوجه پردازیم و آن را از دیدگاه قانونی مورد بررسی قرار دهیم بهتر است به چند نکته اشاره کنیم.

اول این که امروز در جامعه ای زندگی می کنیم که زن و مرد یاد گرفته اند در کنار یک دیگر به درستی زندگی کنند و در جامعه نیازهای خودشان را از مسیرهای قانونی به دست بیاورند. بنابراین امروز دیگر نمی توان بر اساس این تفکر پیش رفت که زنان مطلقا باید در خانه باشند و مردان به عنوان نیروی کار در جامعه حضور داشته باشند.

نکته دوم که بسیار مهم است، موضوع نگاه اسلام به این مسئله است. در واقع یک وکیل منع اشتغال زوجه به درستی بیان می کند که عمده قوانین ایران بر اساس قوانین اسلامی نگارش شده است و در بین این قوانین خانواده است که بیشتری وام را از قوانین اسلامی و شرعی گرفته است. بنابراین توجه به نگاه اسلام در این حوزه می تواند بسیار مهم و برای وکیل منع اشتغال زوجه به عنوان یک ابزار مهم مطرح باشد.

وکیل منع اشتغال زوجه به درستی اشاره می کند که در اسلام برای زنان و مردان نقش های مختلفی در نظر گرفته شده است و بر اساس همین نقش هاست که برای هر کدام از آن ها حقوقی نیز تعیین شده است. به طور مثال مرد موظف به تهیه ملزومات زندگی و هر آن چیزی است که برای امرار معاش خانواده به آن نیاز دارد. بنابراین کار کردن از وظایف اصلی مرد از دید اسلام محسوب می شود. در کنار آن زنان به عنوان گوهری گرانقدر حق بهره مندی از نفقه و مهریه را دارند و در کنار آن وظیفه ای مبنی بر تامین نیازهای زندگی را بر دوش احساس نمی کنند.

یکی از دلایلی که در عنوان قانون منع اشتغال زوجه از مفهوم ” زوجه ” استفاده شده و اشاره ای در این عنوان به زوج نشده همین موضوع است. در واقع اصل موضوع این است که اشتغال از حقوق و وظایف مرد محسوب می شود و نه زن. با این حال در قانون حمایت خانواده این حق به زوجه نیز داده شده است تا در شرایط خاص تعیین شده نسبت به منع اشتغال زوج اقدام کند. در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت.

وکیل منع اشتغال زوجه وارد کار می شود

تا به این جا با برخی از مفاهیم آشنا شدیم و دیدیم که از چه زمان دیدگاه حضور زنان در جامعه به صورت فعال تر مطرح شده است و این دیدگاه چه تعارضاتی با مفاهیمی مانند ادیان و سنت ایجاد کرده است. همین تعارضات کم کم وارد زندگی اجتماعی و فردی افراد شده است و رفته رفته خانواده ها را درگیر کرده است.

در واقع اگر بخواهیم واقع بینانه تر نگاه کنیم تعارض دو دیدگاه سنتی و مدرن عملا باعث ایجاد تعارضاتی در خانواده ها شده است که این تعارضاتی در مواردی به مقاصدی مانند طلاق ختم می شود.

بنابراین قانون به عنوان تنظیم کننده روابط و مفهومی که می تواند جامعه را نجات دهد و اجازه دهد جامعه به مسیر خود ادامه دهد موظف است راهکاری پیدا کند. بنابراین از قانون انتظار این نمی رود که بخواهد در یک سوی این دیدگاه ها قرار بگیرد و دیدگاه دیگری را نقض کند. قانون درست آن است که بتواند آشتی میان این دو دیدگاه برقرار کند.

از این رو بر اساس قانون اشتغال زوجه هیچ منع قانونی ندارد و اشتغال بر اساس قانون به عنوان یک حق برای زنان و مردان جامعه شناخته شده است. اما اگر این شغل مناسب نباشد و همسر نسبت به آن معترض باشد در صورت داشتن دلایل و مدارک کافی دادگاه این حق را از زوج یا زوجه می گیرد. در واقع این جاست که وکیل منع اشتغال زوجه وارد کار می شود.

بگذارید کمی دقیق تر صحبت کنیم. بر اساس ماده 1117 قانون مدنی ” شوهر می تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی كه منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود یا زن باشد منع كند. ” همانطور که مشخص است در این قانون به صراحت شوهر را خواهان و زن را به عنوان خوانده معرفی کرده است و این حق را به زوج می دهد تا در صورت برقراری شرایط مشخص اقدام به گرفتن دستور منع اشتغال زوجه کند. همچنین در قانون 18 حمایت از خانواده علاوه بر بیان ماده قانون بالا این حق را به زن داده است تا در صورت برقراری شرایط گفته شده و در صورت عدم ضربه خوردن به اقتصاد و معاش خانواده نسبت به گرفتن دستور عدم اشتغال زوج از دادگاه اقدام کند. بنابراین قانون 18 حمایت خانواده به نوعی سعی کرده است نقطه ضعف قانون مدنی را پوشش دهد و این حق را برای زوجه ایجاد کند تا در صورت بروز شرایط خاص نسبت به گرفتن دستور لازم از دادگاه اقدام کند. در هر دو صورت این وکیل منع اشتغال زوجه است که می تواند کارای خودش را نشان دهد.

وکیل منع اشتغال زوجه باید به چه شرایطی توجه کند؟

اولین سوالی که بعد از خواندن قوانین مربوطه در بالا به ذهن می رسد این است که شرایط گفته شده چیست و چگونه می توان بر اساس ان ها نسبت به گرفتن دستور لازم اقدام کرد. بگذارید وکیل منع اشتغال زوجه پاسخ این سوال را بدهد.

همانطور که در قانون مدنی بیان شد اگر شغل زوجه بر خلاف مصالح خانوادگی یا حیثیت مرد یا زن باشد اساسا قانون این اجازه را به دادگاه داده است تا نسبت به به منع اشتغال زوج یا زوجه اقدام کند.

اما نکته ی مهمی که در اینجا وجود دارد که باعث می شود نقش و کارکرد وکیل منع اشتغال زوجه بیش از پیش خودنمایی کند پاسخ به این سوال است که اساسا مصالح زندگی و خانوادگی و یا حیثیت مرد یا زن چیست و چگونه می توان آن را تعریف کرد؟

وکیل منع اشتغال زوجه به خوبی می داند که وقتی از مفاهیم و عنوان های مبهم و کلی در قانون صحبت می شود این دادگاه است که مشخص می کند آیا شرایط و ویژگی های اتفاق افتاده موافق عنوان و مفهوم گفته شده در قانون است یا خیر. بنابراین وکیل منع اشتغال زوجه موظف است تا در برابر این کلمات و مفاهیم کلی از موکل خود دفاع کند و یا کاری کند که منافع موکل در دل این کلمات جای بگیرد.

اما به راستی اگر بخواهیم کمی عملی تر به این موضوع نگاه کنیم، چه شرایط و ویژگی هایی باید وجود داشته باشد تا امکان ارائه دادخواست منع اشتغال زوج یا زوجه وجود داشته باشد و دادگاه بر اساس آن دستور لازم را صادر کند؟

در این جا دو نوع شرط اساسی نوعی و شخصی وجود دارد. از جنبه نوعی شغلی که زوج یا زوجه در آن مشغول به اشتغال است نباید خلاف قانون و عرف جامعه باشد. در این صورت دادگاه به سرعت دستور منع اشتغال را صادر می کند. به طور مثال فالگیری از جمله این مشاغل محسوب می شود که اساسا قانون آن را قبول ندارد. بنابراین اولین شرطی که قانون گذار و یک وکیل منع اشتغال زوجه به آن توجه می کند این است که آیا شغل زوج یا زوجه را می توان در این دسته از مشاغل قرار داد یا خیر. در صورتی که پاسخ منفی باشد به جنبه دوم از شرایط یعنی جنبه شخصی توجه می شود.

جنبه شخصی در قانون منع اشتغال زوجه

همانطور که در قانون بیان شد در صورتی که شغل منافی حیثیت زن یا مرد و یا مصالح خانوادگی باشد دادگاه این اجازه را دارد که فرد را از اشتغال به آن شغل منع کند.

اما این شرایط شخصی شامل چه مواردی می شود؟ یعنی یک وکیل منع اشتغال زوجه چگونه می تواند آن را برای موکل خود تعریف کند و چطور می تواند از آن در دادگاه استفاده کند؟

به طور کلی دادگاه در این حالت به گذشته و حال زندگی افراد و شرایط خانوادگی آن ها نگاه می کند. در واقع این شخصیت خانوادگی و شخصیت خود افراد است که مشخص می کند شغل مد نظر منافی حیثیت خانوادگی و فردی آن ها می باشد یا خیر. اگر بخواهیم به صورت مشخص تر و به شکل تیتر وار این موارد را بیان کنیم می توانیم به گزینه های زیر اشاره کنیم:

شرایط زندگی اجتماعی و فردی هر کدام از طرفین

وضعیت اجتماعی و مرتبه اجتماعی زن و مرد

سطوح خانوادگی آن ها در اجتماع یا در میان دوستان و آشنایان از جنبه های اقتصادی، فرهنگی، مذهبی و …

سوابق کاری و آموزشی هر کدام از آن ها

این ها تنها گوشه ای از شرایط مشخص شده توسط یک وکیل منع اشتغال زوجه برای موکل خود است. در واقع وکیل منع اشتغال زوجه بر اساس این شرایط به واقعیت موکل و همسر او نگاه می کند. اگر همسر این فرد در گذشته مشغول به کار معلمی بوده اکنون به سختی می توان دادگاه را راضی کرد که نسبت به صدور دستور عدم اشتغال زوجه اقدام کند.

اما ممکن است شغلی که به صورت نوعی یک شغل آبرومندانه محسوب می شود باعث شود که شخصیت اجتماعی فرد مقابل زیر سوال رود. اینجاست که وکیل منع اشتغال زوجه می تواند برای موکل خود از دادگاه دستور منع اشتغال زوج یا زوجه را بگیرد.

همانطور که مشخص است همچنان این ها شرایط و ویژگی های  نسبتا گنگی محسوب می شود که بررسی هر کدام از آن ها می تواند زمان بر باشد. چرا که بر اساس این شرایط و ویژگی هاست که دادگاه تصمیم می گیرد آیا حق مسلم یک فرد را از او بگیرد یا خیر. از این روست که این نوع دادگاه ها نیز حساسیت های خاص خودشان را دارند. این نکته است که باید به آن توجه داشته باشیم.

ضمانت اجرایی قانون و یک نکته مهم

حال نکته مهم دیگری که باید به آن پرداخته شود این است که اساسا چه ضمانتی برای اجرای دستور قانونی مبنی بر عدم اشتغال زوج یا زوجه وجود دارد.

به بیان ساده تر اگر یک وکیل منع اشتغال زوجه بخواهد این مسئله را توضیح دهد این گونه می تواند بگوید که اساسا در صورتی که برای یک  زن این دستور صادر شده باشد که حق اشتغال را نخواهد داشت، چه تضمینی وجود دارد این زن نسبت به اجرایی کردن این دستور اقدام کند؟ روی دیگر سوال این است که اگر این کار را انجام ندهد چه تبعاتی برای او به همراه خواهد داشت؟

مهمترین ضمانت اجرایی این قانون دادن حق طلاق به فرد مقابل است. به بیان ساده تر اگر زوج نسبت به منع اشتغال همسر خود اقدام کرده باشد و دستور این کار را از دادگاه گرفته باشد، در صورت ادامه همسر به اشتغال و اثبات آن توسط زوج در دادگاه، دادگاه برای زوج حق طلاق صادر می کند و امکان جدایی آن ها را فراهم می آورد. همین موضوع در مورد عدم تمکین مرد به قانون منع اشتغال زوج وجود دارد.

اما در مورد منع اشتغال زوجه یک ابزار ضمانتی دیگر نیز وجود دارد. در واقع در صورتی که زن نسبت به اجرایی کردن قانون کوتاهی کند، رفتار او مصداق عدم تمکین محسوب می شود. بنابراین قانون با ناشزه خواندن این زن اولا حق نفقه او را قطع می کند و ثانیا اجازه اختیار زن دوم را برای مرد صادر می کند.

اما نکته مهمی که به عنوان یک چالش در ذهن وکیل منع اشتغال زوجه و هر کسی دیگر ممکن است وجود داشته باشد این است که اگر زنی قبل از ازدواج مشغول به کاری بوده یا حین عقد اذن اشتغال را از زوج خود گرفته باشد، آیا همچنان زوج می تواند نسبت به منع اشتغال زوجه از همان شغل اقدام کند؟

صریحا بیان کنیم که پاسخ مثبت است. در واقع قانون با توجه به شرایط مختلف مانند امکان بروز فساد و … همچنان این حق را به زوج داده است تا در مورد همان شغل که شرایط آن در بالا بیان شد نسبت به دریافت دستور عدم منع اشتغال اقدام کند. این نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه کامل شود.

وضعیت قرارداد بعد از صدور رای

اما سوال و نکته بسیار مهم که معمولا در بررسی این قانون کمتر به آن پرداخته می شود این است که بعد از صدور این دستور وضعیت قرارداد میان زوج – زوجه با کارفرما چه می شود؟

به بیان ساده تر زمانی که زوجه مشغول به کار در یک مجموعه می شود با او قراردادی منعقد می شود. بر اساس این قرارداد طرفین تعهداتی نسبت به یک دیگر منتقل می شوند. یکی از مهمترین این تعهدات این است که فرد به عنوان کارگر – کارمند باید کارهای محول شده به او را به درستی انجام دهد. حال بر اساس دستور منع اشتغال زوج یا زوجه مسلما فرد از اجرای این تعهدات منع می شود. بنابراین سوال این است که چه بر سر این قرارداد می آید و کارفرما چگونه می تواند حقوق خود را زنده کند؟

در برخی از قوانین دیگر جوامع قراردادها تحت برخی از شرایط قانونی و دستورات می تواند ملغی اعلام شود. اما در قانون ایران اساسا این شرایط وجود ندارد. در واقع یک قرارداد در صورتی که شرایط قانونی درستی داشته باشد تحت هیچ عنوان ملغی نمی شود و تنها می تواند تحت شرایط اعلام شده توسط حداقل یکی از طرفین فسخ شود.

بنابراین اساسا قانون منع اشتغال زوجه یا زوج نمی توند باعث ملغی شدن این قرارداد شود و همچنان قرارداد به قدرت خود باقی است. این نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه کرد.

معمولا در مشاوره های حقوقی وکیل منع اشتغال زوجه بیان می کند که در صورت گرفتن دستور منع اشتغال زوج یا زوجه این قرارداد به قدرت خود باقی است. این سخن بدین معنی است که با گرفتن این دستور زوج یا زوجه از ادامه همکاری و اجرای تعهدات خود منع می شود و این یعنی فسخ یک طرفه قرارداد. در این حالت بر اساس قانون قراردادها این اجازه به کارفرما داده می شود تا بر اساس تعهدات و بند های موجود در قرارداد نسبت به گرفتن خسارت از فرد اقدام کند.

از طرف دیگر منع قانونی حادث شده بر اساس قانون منع اشتغال زوج یا زوجه نمی تواند دلیل کافی برای اجبار در عدم اجرای تعهدات محسوب شود. به بیان ساده تر قانون معتقد است که این شرایطی است که فرد خود خواسته برای خود ایجاد کرده است و اجبار عدم اشتغال که یک دستور قانونی است نمی تواند باعث شود تا فرد نسبت به پرداخت خسارات کارفرما ناشی از فسخ قرارداد کوتاهی کند. این نکته بسیار مهمی است که در بسیاری از مواقع فراموش می شود و بعد از اتمام کار به آن پرداخته می شود. پس پیش از شروع هر اقدامی به این موضوع نیز فکر کنید.