حق سرقفلی چیست؟
حق سرقفلی چیست؟
حق سرقفلی به چه معنی است؟ حق سرقفلی چه کارکردی دارد؟ چند نوع حق سرقفلی وجود دارد؟ چگونه می توان حق سرقفلی را فروخت؟ چرا حق سرقفلی فروخته می شود؟ حق سرقفلی متعلق به چه کسی است؟ حق سرقفلی چگونه تعیین می شود؟ مهمترین شرایط حق سرقفلی چیست؟ کارکرد یک وکیل پایه یک دادگستری در خصوص حق سرقفلی چیست؟ نقش حق سرقفلی در اقتصاد چیست؟ چرا در قانون از حق سرقفلی استفاده شده است؟ آیا حق سرقفلی برای حمایت از مستاجر است؟ شرایط محاسبه حق سرقفلی چیست؟
حق سرقفلی یکی از مهمترین حقوقی است که در خصوص املاک تجاری و کسب و کارهای مختلف وجود دارد. در واقع این حق به مالک کسب و کار این اجازه را می دهد که بتواند از اعتبار کسب شده تجارت خود حفظ کند و یا آن را به فرد دیگری منتقل کند. مهمترین نکته ای که در خصوص این حق وجود دارد این است که فرد خاصی در قانون مالک حق سرقفلی شناخته نشده است. بلکه این حق متعلق به ملک و نام تجاری است.
ما در این مقاله می خواهیم بدانیم که حق سرقفلی چگونه تعیین می شود و فرد چگونه می تواند از این حق خود بهره مند شود؟ در واقع مسئله ای که وجود دارد این است که بسیاری از مستاجران املاک تجاری نمی دانند که در هنگام تخلیه می توانند این حق را از مالک مطالبه کنند و یا بسیاری از آن ها نمی دانند که برای مطالبه این حق باید در زمان انعقاد قرارداد اجاره، نامی از سرقفلی در قرارداد وجود داشته باشد. همه این ها شرایطی است که در خصوص این حق و دریافت آن وجود دارد. حال در ادامه می خواهیم بیشتر در این خصوص صحبت کنیم. با ما در ادامه همراه باشید.
حق سرقفلی و تعریف آن
حق سرقفلی را اگر بخواهیم ساده و سریع تعریف کنیم می توانیم اینگونه بیان کنیم سرقفلی حقی است که بر اساس افزایش اعتبار ملک تجاری و نام برند به آن تعلق می گیرد. بگذارید با یک مثال ساده و روشن این مسئله را عنوان کنیم.
فرض کنید مغازه ای متروکه در محله ای دور افتاده وجود دارد. فردی این مغازه را اجاره می کند و طی چند سال می تواند مشتری خوبی جذب کند. در واقع این اعتبار تجارت و کسب و کار وی باعث شده است که اعتبار و ارزش افزوده ملک تجاری بیشتر شود. بنابراین زمانی که این فرد بخواهد از این ملک برود می تواند این اعتبار کسب شده برای ملک را از مالک مطالبه کند. بدین ترتیب گفته می شود که مستاجر می تواند حق سرقفلی خود را هنگام تخلیه از مالک دریافت کند.
اما مسئله ای که وجود دارد این است که این حق زمانی از مالک قابل مطالبه است که در زمان قرارداد توافقی میان مالک و مستاجر در خصوص سرقفلی صورت گرفته باشد. در کلام ساده تر می توان اینگونه بیان کرد اگر در زمان عقد قرارداد، مستاجر هزینه ای تحت عنوان سرقفلی به مالک پرداخت کرده باشد و این مسئله در قرارداد ذکر شده باشد، مستاجر نیز می تواند بر اساس قیمت روز در زمان تخلیه این حق را از مالک مطالبه کند.
انواع حق سرقفلی
حق سرقفلی در قانون و عمل به دو دسته واقعی و مجازی تقسیم بندی شده است. سرقفلی حقیقی یا واقعی به اعتبار و ارزش ملک وابسته است. در واقع اگر ملک بر اساس یک کسب و کار و یا بر اساس امکانات محیطی و شرایط فروش منطقه ای و ده ها فاکتور دیگر دارای ارزش و اعتباری پنهان باشد، این حق قابل انتقال یا خرید و فروش است.
همانطور که در بالاتر بیان کردیم زمانی این حق توسط مستاجر قابل مطالبه است که در زمان انعقاد قرارداد سرقفلی از طرف وی پرداخت و این مسئله در قرارداد ذکر شده باشد. بنابراین اگر در قرارداد مفهومی تحت عنوان سرقفلی وجود نداشته باشد مستاجر نمی تواند نسبت به این حق ادعایی در دادگاه یا مسیر قانونی داشته باشد. بنابراین عملا ارزش افزوده و پنهان ملک متعلق به مالک خواهد بود.
اما نوع دوم حق سرقفلی تحت عنوان سرقفلی مجازی شناخته می شود. این حقی است که بر اعتبار نام تجاری افزوده می شود. در کلام ساده تر یک نام تجاری تحت عنوان ” ب ” توانسته طی سال ها در منطقه ای از شهر شناخته شود و مشتریان بسیاری را به خود جذب کند. در واقع این نام تجاری توانسته حق امتیازی در تجارت برای خود کسب کند.
بر اساس قانون هیچ فرد یا گروه دیگری نمی تواند بر اساس همین نام تجاری دست اقدام به تجارت بزنند. زیرا اعتبار کسب شده توسط عنوان ” ب ” متعلق به این گروه نیست. حال صاحب برند ” ب ” می تواند با فروش امتیاز یا همان حق سرقفلی مجازی خود به این گروه این مجوز را به آن ها بدهد که بتوانند بر اساس همین نام اقدام به کسب و کار کنند. بدین ترتیب مالک اولیه دیگر نمی تواند با این نام اقدام به تجارت کند. توجه داشته باشید که این نقل و انتقال سرقفلی محدود به موقعیت مکانی نیست. در کلام ساده تر خریدار می تواند از این نام در مغازه یا منطقه ای دیگر استفاده کند. این مسئله مهمی است که هر وکیل حقوقی به آن آگاه است.
محاسبه حق سرقفلی
حق سرقفلی مجازی و واقعی بر اساس فاکتورهای مختلف قابل محاسبه است. در کلام ساده تر می توانیم اینگونه بیان کنیم که فاکتورهای مختلفی در تعیین این حق می تواند دخیل باشد. میزان فروش و مالیات پرداخت شده، نوع فروش منطقه، میزان رفت و آمد، امکانات محیطی، وضعیت اعتبار نام برند و ده ها مورد دیگر می تواند در تعیین این مسئله نقش داشته باشد.
در خصوص حق سرقفلی واقعی معمولا طرفین بر اساس عرف و رنج منطقه با یک دیگر توافق می کنند اما در خصوص سرقفلی مجازی داستان کمی متفاوت است. در اینجاست که بهتر است به کمک یک وکیل حقوقی تهران یا شهرستان از طریق درخواست کارشناس نسبت به تعیین میزان دقیق سرقفلی اقدام کرد. بر اساس این کارشناسی طرفین می توانند با یک دیگر به توافق برسند. این تمام نکاتی بود که به صورت خلاصه و کلی می توانستیم در خصوص سرقفلی بیان کنیم.
