دادخواست لعان

دادخواست لعان

دادخواست لعان از مسائل حقوقی و فقهی است که شاید کمتر کسی به آن آشنا باشد. این مسئله حقوقی برگرفته از فقه و شرع اسلام است. قبل از پرداختن به شرایط ارسال دادخواست و نحوه تنظیم آن لازم است تا تعریفی جامع و کامل از لعان داشته باشیم. در ادامه این مقاله به این موضوع مهم خواهیم پرداخت.

لعان چیست؟

معنی لغوی لعان لعنت فرستادن و نفرین کردن است. در اسلام اگر شخصی به ناحق بر کسی لعنت فرستاد و شخص مورد لعن بی گناه باشد خداوند لعنت را بر خود باز می گرداند. اما در فقه اسلامی لعان زوجین مراسمی است که طی آن زن و شوهر به یکدیگر لعنت می فرستند. شاید این سوال برای خواننده پیش بیایید که چه زمان زن و شوهر به درجه ای از اختلاف خواهند رسید که مستلزم برگزاری مراسم لعان می شوند. زمانی که مرد به همسر خود اتهام زنا دهد طبق قانون زن مستوجب مجازات حد خواهد شد. سنگسار اعدام و شلاق از مجازات های جرم زنا خواهد بود. اما قبول این اتهام از سوی قانون و احکام شرعی به آسانی نخواهد بود. باید مرد مدارک و شواهد و شاهدینی را به محضر دادگاه یا حاکم ببرد.

چنانچه مرد پس از اینکه این اتهام را بر زن خود بدهد و به دادگاه شکایت کند تا او را سنگسار یا اعدام نمایند و اگر در دادگاه مدارک دال بر وقوع جرم را ارائه ندهد و یا مدارک قابل قبول نباشد مطابق قانون و شرع اسلام مرد مشمول حد قذف خواهد شد و باید ۸۰ ضربه شلاق را متحمل شود. قذف به معنی اتهام انجام زنا به مرد یا زن مسلمان است و در صورتی که نتواند آن را اثبات کند محکوم به ۸۰ ضربه شلاق یا مجازات حد قذف خواهد شد. در راستای این حکم شرعی اگر مرد به زن خود اتهام فحشا بدهد بدون آنکه زن شهرت این کار را داشته باشد و یا نتواند آن را ثابت کند مرد محکوم خواهد شد. پس زمانی که مرد از زنا همسرش مطمئن باشد اما نتواند آن را به حاکم شرعی و دادگاه حقوقی اثبات کند دادخواست لعان می دهد. در این مراسم مرد سوگند می خورد که زن این کار را انجام داده است و زن نیز سوگند می خورد که این کار را انجام نداده است در این صورت زن و شوهر در این مراسم یکدیگر را لعنت می کنند. مراسم لعان دارای آثاری برای زن و‌ مرد است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

• 

پذیرش دادخواست لعان و نحوه برگزاری مراسم لعان

گفته شد؛ زمانی که مرد از زنای همسرش مطمئن باشد اما نتواند آن را به دادگاه ثابت کند دادخواست لعان را به دادگاه می دهد زیرا در صورت عدم اثبات محکوم به حد قذف خواهد شد و برای جلوگیری از این مجازات مرد اقدام به ارسال این دادخواست می کند. همچنین گفته شد که زن و مرد به دلیل اتهام زنا مرد به همسرش در مراسمی هر دو نزد حاکم شرعی سوگند می خورند. مرد سوگند به دیدن فحشای زن می خورد و زن سوگند به پاکی خود می خورد پس از آن یکدیگر را لعنت می فرستند. این مراسم زمانی اجرا می شود که مرد دادخواست لعان را ارسال کرده باشد. دادگاه نیز باید شرایط را در نظر بگیرد سپس دادخواست را قبول می کند و اقدام به برگزاری این مراسم خواهد کرد.  یکی از شروط این است که مرد مدعی شود که مطمئن است که زنای زن را دیده است اما نمی تواند آن را ثابت کند. دومین شرایط آن این است که زن باید همسر شرعی و دائمی مرد باشد. شرط دیگر برگزاری مراسم لعان نداشتن شهرت زن به فحشا است. اگر زن به فحشا شهرت داشته باشد لازم نیست در این مراسم شرکت کند زیرا قبلا حرمت جامعه را زیر پا گذاشته است. پس در این شرایط دادگاه دادخواست لعان را قبول خواهد کرد. زیرا اگر مرد نتواند مدرک قانع کننده ارائه دهد محکوم به قذف خواهد شد و زن می تواند از شوهر خود شکایت کند.

آثار قبول دادخواست لعان

ارسال دادخواست لعان از طرف مرد جلسه لعان برگزار می شود و پس از برگزاری این جلسه آثاری متوجه زن و مرد خواهد بود که در ادامه به آن می پردازیم. نحوه برگزاری جلسه لعان اینگونه است؛ زن و شوهر در مقابل حاکم شرعی قرار می گیرند و باید به جلسه برگزاری احترام بگذارند. مرد در این جلسه دوباره ادعای خود را بازگو می کند و طبق شرع اسلام باید چهار بار عبارت عربی زیر تکرار نماید.

اشهد بالله انی لمن الصادقین فیما قلت

یعنی؛ به خداوند سوگند یاد می کنم به آنچه که می گویم راستگو هستم. سپس سه بار هم عبارت عربی زیر را تکرار می کند؛

لعنه الله علی ان کنت من الکاذبین

یعنی؛ اگر ادعای من دروغ و کاذب باشد خداوند مرا لعنت کند. چنانچه زن در قبال سخنان مرد سکوت اختیار کند به این معنی است که ادعای مرد را قبول دارد پس اسلام و قانون برای مجازات حد در نظر گرفته است و او محکوم می شود. اگر ادعا را قبول نداشته باشد بایستی همانند مرد سوگند یاد کند؛

اشهد بالله انه لمن الکاذبین فی‌ مقالته

یعنی؛ به خداوند سوگند می خورم که گفته های مرد دروغ است.

و پس از گفتن آن دوباره چنین می گوید؛

ان غضب الله علی ان کان من الصادقین

یعنی؛ اگر ادعای آن مرد صحیح باشد خداوند مرا لعنت و غضب کند. حال پس از انجام این مراسم آثار زیر متوجه مرد و زن خواهد شد.

منحل شدن نکاح بین آنها؛ قاضی پس از پایان جلسه لعان زن و شوهر را به همدیگر حرام می داند و شرعا و قانونا آنها به یکدیگر حرام هستند و لازم به اجرای صیغه طلاق نیست.

رابطه زوجین؛ رابطه محرمیت زن و مرد به پایان رسید و زن پس از پایان مدت عده می تواند دوباره ازدواج کند.

لغو حد قذف برای مرد و حد زنا برای زن؛ مرد در پایان این مراسم محکوم به قذف نخواهد شد و زن نیز متحمل مجازات های حدی زنا نخواهد شد. 

عدم ارتباط فرزند با پدر؛ اگر مرد در رابطه زنا یا در صورت حامله بودن زن فرزند را از آن خود نداند پس ازاین مراسم مرد حق ندارد با فرزند خود در ارتباط باشد و فرزند از پدر ارث نخواهد برد اما رابطه با مادر بر دوام است.

نمونه دادخواست لعان

•