لایحه در خصوص الزام به ثبت واقعه ازدواج
الزام ثبت واقعه ازدواج
طبق آخرین مصوبه سال 1391 در ماده 20 قانون حمایت از خانواده عینا آمده است ” ثبت واقعه ازدواج، فسخ و انفساخ آن، طلاق، رجوع و اعلام بطلان نکاح یا طلاق الزامی است” و ضمانت اجرای کیفری تعیین شده نیز در این قانون آمده است.
عدم حمایت قانون از زوجین به دلیل ثبت نکردن واقعه ازدواج و عدم صدور مدارک شناسایی برای فرزندان از جمله مشکلاتی است که در اثر ثبت نکردن واقعه ازدواج به وجود می آید از این رو در طول این سال ها قوانینی مصوب شده است که بر اساس آن مجازاتی برای این تخلف در نظر گرفته است.
میزان مجازات ثبت نکردن واقعه ازدواج
ماده 49 قانون حمایت از خانواده به صراحت مجازات فردی که از ثبت واقعه ازدواج فرار کند را تعیین کرده است. در این ماده آمده است “چنانچه مردی در دفاتر رسمی اقدام به ثبت ازدواج دائم، طلاق یا فسخ نکاح نکند یا پس از رجوع تا یک ماه از ثبت آن خودداری کند ضمن الزام به ثبت واقعه به پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم می شود. این مجازات در مورد مردی که از ثبت انفساخ نکاح و اعلام بطلان نکاح یا طلاق استنکاف کند نیز مقرر است”.
دادسرا، مرجع شکایت ثبت واقعه ازدواج
مجازات جرم عدم ثبت ازدواج تنها شامل مردان می شود زن را نمی توان به جرم عدم ثبت واقعه ازدواج یا نکاح مجرم شناخته و یا مجازات نمود. همانطور که در قانون تعریف شده است دادسرا مرجع شکایت از جرم عدم ثبت واقعه ازدواج است و زن می تواند به جرم عدم ثبت ازدواج از شوهر خود در دادسرا شکایت کیفری کند . در این صورت علاوه بر اینکه مرد به مجازات عدم ثبت واقعه ازدواج محکوم می شود، ملزم به ثبت کردن عقد نکاح نیز خواهد شد و این امر ضمانت اجرای حقوقی مناسبی برای زنان محسوب می شود.
البته زن از ابتدا می تواند به جای شکایت از مرد به جرم عدم ثبت ازدواج ، به شیوه حقوقی اقدام نموده و دادخواست ثبت ازدواج را به دادگاه ارائه نماید.
دادگاه صلاحیت دار برای الزام مرد به ثبت واقعه ازدواج دائم یا موقت، دادگاه خانواده است.
لایحه در خصوص الزام به ثبت واقعه ازدواج (2)
پیامدهای عدم ثبت ازدواج
اگر واقعه ی ازدواج در دفاتر اسناد رسمی به ثبت نرسد، زوجه ای که مدعی ترک انفاق توسط همسر خویش است، نمی تواند زوجیت خود را در دادگاه اثبات کند و وقتی زوجیت اثبات نشد، استحقاق نفقه که از وجود رابطه ی زوجیت ناشی می شود نیز اثبات نخواهد شد، و وقتی استحقاق نفقه ثابت نشد، ترک انفاق نیز معنا نخواهد داشت و اگر به راستی آن مرد همسر او باشد و جرم ترک انفاق واقع شده باشد، دادگاه قانونا نمی تواند حمایت قانونی انجام دهد.
در خصوص ازدواج با زن شوهردار و معتده نیز وضع به همین صورت است؛ زیرا اگر ازدواج یک زن در دفاتر ثبت ازدواج، ثبت نشده باشد، اثبات شوهردار بودن یک زن کار بسیار دشواری خواهد بود و ادعای شاکی مبنی بر ازدواج همسر او با مرد دیگر قابل پیگیری نخواهد بود و بدین سان عدم ثبت ازدواج زمینه را برای وقوع این عمل زشت که چیزی جز زنای محصنه نیست فراهم ، میسازد.
ثبت واقعه ازدواج در شناسنامه ها بر عهده دفاتر ثبت ازدواج
ماده 31 قانون ثبت احوال در ارتباط با ثبت ازدواج در شناسنامه ها بیان می دارد: دارندگان دفاتر رسمی ازدواج و طلاق مکلفند وقایع ازدواج و طلاق و رجوع را که در دفاتر مربوط ثبت می‌کنند در شناسنامه زوجین نیز درج و امضاء و مهر نمایند و حداکثر هر پانزده روز یک بار وقایع ازدواج و طلاق و رجوعی را که در دفاتر به ثبت می‌رسد روی فرم های مربوط تهیه و به ثبت احوال محل تحویل و رسید دریافت کنند.
ازدواج و طلاق و رجوع ایرانیان در خارج از کشور باید به وسیله کنسولگری های مربوط در دفاتری که از طرف ثبت احوال تهیه شده ثبت شوند و حداکثر هر یک ماه یک بار وقایع ازدواج و طلاق و رجوعی را که در دفاتر به ثبت می‌رسد روی فرم های مخصوص تهیه و از طریق وزارت امور خارجه به سازمان ثبت احوال کشور فرستاده شود.
الزام ثبت ازدواج موقت
ثبت واقعه ازدواج موقت در سه مورد الزام است
اولا، زن باردار شود.
دوما، ثبت ازدواج جزء شروط ضمن عقد باشد.
سوما، طرفین بر ثبت واقعه ازدواج توافق کرده باشند.
در موارد فوق الذکر باید نسبت به ثبت واقعه ازدواج اقدام شود و در سایر موارد نیازی به ثبت ازدواج نیست.
نمونه لایحه دفاعیه اثبات ازدواج
بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه .. دادگاه خانواده ……..
با سلام و احترام
موضوع: لایحه دفاعیه
احتراماً در خصوص پرونده به کلاسه ….. مطروحه در آن شعبه به استحضار آن مقام محترم قضایی می رساند:
همانطور که در دادخواست تقدیمی نیز بیان شده است، اینجانبه به موجب سند عادی پیوست دادخواست در مورخ .… به نکاح دائم خوانده درآمده ام و 100 سکه بهار آزادی به عنوان مهریه تعیین شده است.
بعد از ثبت عادی نکاح مقرر شد خانواده زوج نسبت به ثبت واقعه ازدواج اقدام کنند اما تاکنون که بیش از 6 ماه از تاریخ مذکور گذشته است اقدامی در این باره نکرده اند. لذا با توجه به مدارک موجود در پرونده و وجود نکاح نامه عادی فی مابین طرفین و جاری شدن صیغه نکاح دائم به صورت صحیح و شرعی و قانونی به شرح ذیل تقاضای صدور حکم به شرح خواسته مورد استدعاست.
مستند به مواد ۱۰۶۲ و ۱۰۶۳ و۱۰۶۴ قانون مدنی تمامی شرایط صحت نکاح مطابق شرع و قانون رعایت شده است. عاقدی که اقدام به جاری نمودن صیغه نکاح دائم نموده است و شهودی که شاهد این امر بوده اند همگی به این امر شهادت داده که برگ استشهادیه آنها پیوست لایحه و تقدیم می گردد.
به استناد ماده ۲۱ قانون حمایت خانواده، مرد مکلف به ثبت واقعه ازدواج دائم است .
ثبت نکاح این مزیت را دارد که طرفین می توانند حقوق متقابل آن را از هم مطالبه کنند، و حتی حقوق فرزندان ناشی از این نکاح نیز بیشتر تامین می شود.
در نهایت با توجه به اظهارات فوق الذکر و مدارک موجود در پرونده که جملگی دال بر وقوع عقد نکاح دائم با مهر معلوم فی مابین زوجین دارد، از آن مقام محترم قضایی تقاضای صدور حکم به شرح خواسته مبنی بر ثبت واقعه نکاح دائم با مشخصات مورد توافق طرفین در سند عادی و الزام خوانده محترم به ثبت واقعه ازدواج مزبور مورد استدعاست.
لایحه در خصوص الزام به ثبت واقعه ازدواج (1)
