وضعیت مطالبه اجرت المثل در قرارداد اجاره

وضعیت مطالبه اجرت المثل در قرارداد اجاره

منظور از وضعیت اجرت المثل در قرارداد اجاره نحوه محاسبه و مطالبه وجهی است که به عنوان اجرت المثل از مستاجر دریافت می شود. زمانی که قرارداد میان مستاجر و ‌موجر عقد می شود مهلت استفاده از ملک برای مستاجر مشخص می شود پس زمانی که مستاجر بیشتر از مهلت استفاده خود از ملک اجاره ای یا عین اجاره استفاده نماید مطابق قانون بایستی اجرت المثل را به موجر پرداخت نماید. در این مقاله سعی شده است تا نحوه مطالبه اجرت المثل در قرارداد اجاره را کامل توضیح داده شود تا پایان مقاله همراه ما باشید.

منظور از اجرت المثل در قرارداد اجاره چیست؟

در قرارداد اجاره توافقاتی میان موجر و مستاجر صورت می گیرد که مطابق آن تمامی زوایای اجاره مشخص خواهد شد. مبلغ اجاره و رهن و مدت اجاره از ارکان اصلی قرارداد اجاره است. مطابق قانون مربوط اجرت المثل و روابط میان مستاجر و موجر؛ مستاجر موظف است به محض پایان مدت اجاره عین مستاجره را در اسرع وقت و بدون هیچ هر و بهانه ای تخلیه نماید و به موجر تحویل دهد چنانچه مستاجر علی الرغم پایان مدت اجاره عین الاجاره را تخلیه ننماید و به هر دلیلی ملک استیجاری را به موجر تحویل ندهد مستأجر مطابق قانون مدون بایستی روزانه مبلغ مشخصی را تحت عنوان اجرت المثل عین الاجاره به موجر یا صاحب ملک پرداخت نماید.  پس اجرت المثل به معنی وجهی است که به ازای مدت زمان اضافه ای است که مستأجر از عین الاجاره استفاده می کند. در صورتی که مستأجر از تخلیه ملک اجاره ای امتناع بورزد مالک ملک یا موجر با طرح دعوا و طرح شکایت می تواند او را مجبور به تخلیه نماید. در ادامه به نحوه اقامه دعوا دریافت اجرت المثل در قرارداد اجازه خواهیم پرداخت.

دعوای مطالبه اجرت المثل در قرارداد اجاره

دعوای مطالبه اجرت المثل در قرارداد اجاره گفته شد که در قرارداد اجاره مدت زمان اجاره کاملا بایستی مشخص شود. زمان و تاریخ تحویل ملک به مستأجر و تحویل ملک به موجر در قرارداد باید کاملا مشخص شود همچنین مبلغ اجاره و رهن نیز باید کاملا و واضح در قرارداد اجاره مشخص شود. چنانچه مستأجر در سررسید زمان تخلیه عین الاجاره از تخلیه و تحویل ملک اجاره به موجر امتناع بورزد به ازای هر روز دیرکرد در تخلیه و تحویل باید مقدار مشخصی مبلغ را به عنوان اجرت المثل به موجر پرداخت نماید، در غیر این صورت موجر با طرح دعوای می تواند اجرت المثل را دریافت نماید. در قرارداد های قانونی مبلغ اجرت المثل مشخص می شود به این معنی که مستأجر باید بابت هر روز دیرکرد مبلغ مشخصی را به موجر پرداخت نماید اگر در قرارداد عنوان نشده باشد بر اساس مبلغ اجاره دریافتی اجرت المثل مشخص و تعیین می شود.

اگر مستأجر در پرداخت اجرت المثل اهمال بورزد مالک ملک یا موجر می تواند با تنظیم دادخواستی اجرت المثل را مطالبه نماید. مطالبه اجرت المثل در قرارداد اجاره به این صورت است که موجر مطابق قرارداد اجرت المثل را از مستأجر مطالبه می کند اگر مستأجر آن را پرداخت ننماید موجر با ارسال اظهارنامه ای به وی هشدار پرداخت اجرت المثل و همچنین تخلیه عین الاجاره را خواهد داد در صورتی که مستأجر به اظهارنامه پاسخی ندهد موجر ناچارا برای مطالبه اجرت المثل و تخلیه ملک خود به اقامه دعوا می پردازد. در این حالت دادخواستی را به دادگاه عمومی ارسال کرده و دادگاه نیز مطابق قرارداد مبلغ اجرت المثل را از مستأجر دریافت می کند اگر این مبلغ در قرارداد اجاره مشخص نباشد و تعیین نشده باشد خود دادگاه مبلغی را مشخص خواهد کرد. البته لازم به ذکر است که چنانچه جمع مبلغ اجرت المثل کمتر از بیست میلیون تومان باشد مرجع رسیدگی ابتدا شورای حل اختلاف خواهد بود و اگر در این شورا طرفین دعوا به توافق نرسند به ناچار دعوا به دادگاه عمومی انتقال داده می شود و مبلغ بیشتر از بیست میلیون تومان بایستی در ابتدا در دادگاه مطرح شود و خارج از صلاحیت شورای حل اختلاف خواهد بود.

چه زمانی دادخواست مطالبه اجرت المثل از سوی موجر در دادگاه پذیرفته نخواهد شد؟

مطالبه اجرت المثل از طرف خواهان دعوا یا موجر اگر مطابق قانون باشد پذیرفته خواهد شد و مستأجر مکلف به پرداخت آن خواهد شد. برای پرداخت آن به مستأجر مهلت زمانی مشخصی داده خواهد شد و از وی تامین مناسب دریافت خواهد شد و در صورت عدم پرداخت ممکن است قاضی پرونده حکم بر توقیف اموال یا حساب بانکی فرد بدهد. به هر حال؛ چنانچه مستأجر مبلغ مشخصی را به عنوان پول پیش به موجر پرداخت کرده باشد و صاحب ملک از استرداد پول پیش به مستأجر خودداری کرده باشد تصرف مستأجر غصب خوانده نمی شود و خواهان مستحق دریافت اجرت المثل نمی باشد و دادگاه حکم را بر عدم پذیرش دادخواست صادر می نماید. ممکن است در مقابل دعوای اقامه شده از سوی خواهان یا موجر خوانده یا مستأجر نیز دعوای متقابل را مطرح سازد مبنی بر اینکه موجر از استرداد پول پیش یا ودیعه امتناع ورزیده است در این حالت موجر مکلف به بازپس دادن پول پیش خواهد شد و هیچ خسارت در تاخیر تخلیه و اجرت المثل به وی تعلق نخواهد گرفت.

حالت های دیگر مطالبه اجرت المثل

مطالبه اجرت المثل از سوی موجر فقط به دلیل پایان مدت زمان اجاره نیست. ممکن است مستأجر مدت زمانی را بدون قرارداد اجاره عین الاجاره را در تصرف داشته باشد سپس اقدام به تنظیم قرارداد کرده باشند. در این حالت اگر مستأجر اجاره ای را به موجر پرداخت نکرده باشد موجر طبق قانون حق دارد تا اجرت المثل زمان عدم قرارداد اجاره را از وی دریافت نماید.لازم به ذکر است اگر مستأجر مبلغ اجاره را تمام و کمال پرداخت ننماید دعوای مطرح شده مربوط به اجور معوقه است پس در نحوه اقامه دعوا باید فرق بین اجرت المثل و اجور معوقه را دانست زیرا این دو مفهوم با یکدیگر تفاوت دارند.  به بیان دیگر مبلغ اجرت المثل زمانی است که فرد خارج از قرارداد در عین الاجاره ساکن شده باشد. به این معنی قرارداد به پایان رسیده باشد و یا پس از ساکن شدن و یا تصرف مال توسط مستأجر قرارداد اجاره میان موجر و مستأجر تنظیم شده باشد.