ابطال وکالت
ابطال وکالت
ابطال وکالت دارای شرایط قانونی خاصی است که باید آن را بدانیم. در واقع وکالت انواع خاصی دارد که مهمترین مسئله در خصوص ابطال وکالت بلاعزل می باشد. همانطور که می دانید وکالت بلاعزل امکان ابطال وکالت توسط موکل را نمی دهد. بنابراین سوال اصلی که ایجاد می شود این است که اساسا آیا امکان ابطال چنین وکالت نامه ای وجود دارد یا خیر؟
قبل از آن که بخواهیم به مبحث ابطال وکالت به خصوص وکالت بلاعزل بپردازیم بهتر از کمی با مفهوم وکیل و انواع وکالت صحبت کنیم. این صحبت می تواند ما را بیشتر در مسیر فهم ابطال وکالت قرار دهد. نظر شما چیست؟ با ما در این مسیر همراه بمانید.
وکالت و انواع آن
وکالت یکی از قدیمی ترین مفاهیم اجتماعی محسوب می شود که تقریبا در همه جوامع و در همه اعصار به نوعی وجود داشته. وکالت به این معنی است که فردی با اختیار خود و بر اساس نیازی که دارد فرد دیگری را در امور خاص یا در همه امور وکیل خود قرار می دهد. این وکیل بر اساس اختیاراتی که به او داده شده این قدرت را پیدا می کند که از جانب موکل خود کارهای لازم را انجام دهد و حتی در حیطه اختیارات داده شده به جای وکیل خود امضا کند.
این اتفاق کاملا جنبه قانونی و رسمی دارد و هیچکس نمی تواند آن را زیر سوال ببرد. فرد می تواند با ابطال وکالت این قدرت اختیار را از وکیل خود بگیرد. در مسائل مختلف از جمله مسائل قانونی می توان از یک وکیل کمک گرفت تا کارهای لازم را به جای فرد انجام دهد..
اگر بخواهیم کمی تخصصی تر به این موضوع نگاه کنیم می توانیم اینگونه بیان کنیم که اساسا وکالت در تمامی جنبه های اجتماعی وجود دارد. در ادامه به مهمترین آن ها اشاره خواهیم کرد.
وکالت نامه مقید: وکالت نامه ای است که اختیارات محدودی به وکیل در امور خاص داده شده است.
وکالت مطلق: موکل اجازه کامل در خصوص موضوع مشخص را به وکیل می دهد تا در آن امور خاص هر تصمیمی که می خواهد بتواند بگیرد.
وکالت قضایی: این نوع از وکالت همان وکالتی است که در مسیر قضایی و قانونی مورد استفاده قرار می گیرد. وکیل در این مورد باید از دانش و تخصص حقوقی برخوردار باشد تا وکالت نامه اعتبار قانونی داشته باشد.
وکالت ساده: وکالتی است که موکل امکان ابطال وکالت در هر لحظه و هر مکانی را دارد.
وکالت بلاعزل: وکالتی است که در آن موکل حق ابطال وکالت را از خود سلب می کند و امکان عزل وکیل را نخواهد داشت.
وکالت تام الاختیار: در این وکالت نامه موکل تمام اختیارات را در امور مشخصی به دست می گیرد. از این رو وکیل بدون نیاز به اجازه موکل در این امور می تواند هر اقدامی را انجام دهد.
اگر بخواهیم این وکالت ها را از دید کلی و قانونی در مورد بررسی قرار دهیم به این نتیجه می رسیم که وکالت تحت دو عنوان رسمی و غیر رسمی تقسیم می شوند. رسمی همان است که در دفترخانه به صورت رسمی ثبت می شود و غیر رسمی همان است که به صورت غیر رسمی و به صورت اختیاری میان طرفین به امضا می رسد.
مسلما در نزد دادگاه و قانون وکالت نامه رسمی ارزش و اعتبار بسیار بیشتری دارد. به اندازه ای که در برخی امور قانون مکلف کرده است که تنها وکالت نامه رسمی قابلیت اجرا دارد و وکالت غیر رسمی در آن امور معتبر نمی باشد.
ابطال وکالت به چه معنی است؟
در کل ابطال وکالت بدین معنی است که موکل این توانایی را داشته باشد که بتواند اختیارات وکیل را از بین ببرد و به نوعی او را از وکالت عزل کند. اما چگونه؟
یک بار دیگر به مفهوم کلی وکالت بازگردیم. در این تعریف به نوعی می توانیم متوجه شویم که وکالت یک نوع عقد یا قرارداد است. در این قرارداد طرفین نسبت به یک دیگر تعهداتی را پذیرا می شوند. مثلا وکیل متعهد می شود که در امور مشخص شده و اختیارات مشخص شده بهترین کارکرد را داشته باشد و موکل نیز تعهداتی مانند پرداخت هزینه و … را برعهده می گیرد. زمانی که صحبت از ابطال وکالت می شود، بدین معنی است که اساسا این قرارداد و این عقد باید فسخ شود.
شرایط فسخ هر قرارداد نیز خاص و مختص خودش است. از این رو باید ابتدا بداین چه نوع قراردادی امضا شده است و در این قرارداد شرایط فسخ قرارداد به چه نحوی تعریف می شود. این موضوع می تواند مهمترین سوال ما یعنی شرایط ابطال وکالت را پاسخ دهد.
شرایط کلی ابطال وکالت
اما بیایید به صورت کلی نشان دهیم که در چه شرایطی امکان ابطال وکالت وجود دارد.
عزل موکل: در غالب وکالت ها موکل این حق را دارد در هر زمان و هر شرایطی که بخواهد وکیل خود را عزل کند. اما نکته ای که وجود دارد این است که اساسا در عقد میان وکیل و موکل نباید بندی با منافی این موضوع وجود داشته باشد. به طور مثال در وکالت بلاعزل عملا بیان شده است که موکل امکان عزل وکیل خود را ندارد.
استعفای وکیل: بر اساس قانون با استعفای وکیل ابطال وکالت اعلام می شود. البته استعفای وکیل منجر به ابطال وکالت می شود اما وکیل باید نسبت به پرداخت ضرر و زیان بر اساس بند قرارداد وکالت اقدام کند.
موت یا جنون وکیل یا موکل: با مرگ یکی از طرفین قرارداد وکالت این عقد فسخ و باطل می شود. همچنین با توجه به این که این عقد در سلامت عقلی تنظیم می شود، با از دست دادن عقل و به جنون کشیده شدن یکی از طرفین طرف دیگر می تواند نسبت به ابطال وکالت اقدام کند. این نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه داشته باشید.
از بین رفتن متعلق وکالت: آن چیزی که مورد وکالت قرار گرفته شده است، مثلا یک دعوی یا خرید ملک به طور کلی انجام شود و یا وضعیتی ایجاد شود این موضوع از بین رفته تلقی شود، وکالت ایجاد شده بر اساس آن نیز باطل محسوب می شود.
انقضای مهلت وکالت: اگر وکالت مقید به زمان باشد با اتمام مدت زمان وکالت عملا آن وکالت باطل محسوب می شود.
ابطال پروانه وکالت: در خصوص وکالت قضایی اگر پروانه وکالت وکیل باطل شود و صلاحیت قضایی او زیر سوال برود عملا این وکالت باطل محسوب می شود.
