انتقال ضمان معاوضی

انتقال ضمان معاوضی

انتقال ضمان معاوضی یکی از مباحث حقوقی در رابطه با معامله ها و قرارداد های بیع است و مفاد قانونی مرتبط با انتقال ضمان معاوضی در راستای منافع خریدار خواهد بود. اما منظور از انتقال ضمان معاوضی چیست؟ سوالی که ممکن است در ذهن خواننده به وجود بیاید این است که ضمان معاوضی چیست؟ چه زمانی می توان به این مهم استناد نمود؟ مفاد قانونی برای انتقال ضمان معاوضی کدام است؟ که در ادامه این مقاله به این موضوع حقوقی خواهیم پرداخت و به جهات کامل این موضوع و نکات حقوقی و مربوط به این اصل می پردازیم. لطفا تا انتهای این نوشتار همراه ما باشید.

منظور از انتقال ضمان معاوضی چیست؟

موضوع حقوقی انتقال ضمان معاوضی یکی از موضوعات حقوقی است که دارای اهمیت فراوان در رابطه با معاملات است که شاید بسیاری از افراد با این مفهوم آشنایی نداشته باشند. انتقال ضمان معاوضی یکی از موضوعات حقوق مدنی است که یکی از موضوعات تخصصی در این حوزه حقوقی می باشد. منظور از ضمان در عبارت انتقال ضمان معاوضی ضمانت است. چنانچه بخواهیم به زبانی ساده مفهوم حقوقی انتقال ضمان معاوضی را شرح دهیم باید بگوییم؛ در قرارداد های بیع چنانچه مبیع فروخته شده  قبل از تحویل به خریدار از بین رفته باشد و یا بر اثر حادثه تلف شده باشد در این صورت مسئولیت مبیع یا مورد معامله بر عهده بایع یا فروشنده می باشد.

طبق قانون فروشنده باید ثمن یا مبلغ معامله را که خریدار به وی پرداخته است به وی پس دهد که به این حالت انتقال ضمان معاوضی گفته می شود. پس با این اوصاف می دانیم که انتقال ضمان معاوضی به معنی ضمانت فروشنده مبیع تا زمانی که قانون مسئولیتی در قبال آن دارد. این مسئولیت تا زمانی پابرجاست که مبیع یا مورد معامله در اختیار فروشنده باشد. طبق این گفته برای اعمال این مفهوم حقوقی در موارد مورد نیاز داشتن و بودن شرایطی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

• 

شروط انتقال ضمان معاوضی کدام است؟

طبق ماده 387 قانون مدنی که در خصوص مفهوم حقوقی انتقال ضمان معاوضی آورده شده است؛ چنانچه مبیع یا مورد معامله قبل از تسلیم شدن به خریدار و بدون هیچ اهمال و تقصیری تلف شود قرارداد بیع منفسخ خواهد شد و طبق قانون ثمن معامله باید به شخص خریدار مسترد شود. پس طبق این ماده قانونی و توضیحات فوق ارائه شده انتقال ضمان معاوضی به حالتی گفته می شود که قبل از تحویل مبیع به خریدار، مبیع تلف می شود و فروشنده باید ثمن معامله را به خریدار پس دهد. شرط اصلی برای برقراری اصل انتقال ضمان معاوضی تلف شدن مبیع است و در صورتی که مبیع مورد معامله برقرار باشد نمی توان به این موضوع حقوقی استناد کرد. همچنین شرط بعدی برای رجع به این اصل پرداخت ثمن معامله از سوی خریدار است. به این معنی بایستی خریدار ثمن یا مبلغ مورد معامله را به فروشنده پرداخت کرده باشد. شرط بعدی برای استناد به این اصل در اختبار بودن مبیع نزد فروشنده و عدم تحویل آن به خریدار است. پس در حالتی که مبیع هنوز به خریدار تحویل داده نشده است و در حالتی که ثمن معامله به فروشنده پرداخت شده باشد و همچنین مبیع از بین رفته باشد و یا تلف شده باشد این اصل یعنی اصل انتقال ضمان معاوضی برقرار خواهد بود.

مفاد قانونی انتقال ضمان معاوضی کدام است؟

گفته شد که طبق اصل انتقال ضمان معاوضی باید مبیع در زمان تلف باید عین معین باشد و در صورتی که مبیع کلی باشد مشمول ماده 387 نخواهد بود. ماده فوق الذکر در متن فوق ذکر شد طبق این قرارداد افراد یا طرفین قرارداد نمی توانند بر خلاف این ماده قانونی قرارداد های بیع را تنظیم نمایند. چنانچه در عین کلی و پس از تعیین مصداق آن مورد معامله از بین برود با استناد به این ماده قرارداد بیع منفسخ دانست.

طبق ماده 453 قانون مدنی؛ چنانچه در زمان انعقاد قرارداد بیع و در زمانی که خیارهای فسخ اختصاص داده شده به خریدار خیار شرط وجود داشته باشد نقصی به مبیع وارد شود یا تلف شود ضمان معاوضی آن بر عهده شخص فروشنده مبیع می باشد. در نتیجه باید باید ثمن معامله را به خریدار بازگردانند. طبق ماده مزبور در خیار های مجلس و حیوان و خیار شرط چنانچه مورد معامله پس از تسلیم به تلف شده باشد این مهم بر عهده بایع یا فروشنده نخواهد بود. ولی در حالتی که خیار مختص به مشتری در قرارداد بیع ذکر شده باشد نقص و تلف مبیع بر عهده فروشنده است. اگر مبیع بر اثر حادثه ای قهری تلف شده باشد قرارداد بیع طبق قانون منفسخ خواهد شد. در غیر این صورت تمام خسارت های وارده به خریدار بر عهده و ذمه فروشنده خواهد بود.

• 

مرجع ذیصلاح برای رسیدگی به دعاوی انتقال ضمان معاوضی کدام است؟

دادگاه های عمومی مراجع ذیصلاح برای رسیدگی به دعاوی انتقال ضمان معاوضی محاکم عمومی است و طبق قوانین مربوط به صلاحیت دادگاه ها دادگاهی برای اقامه این دعوا صالح است که در محل اقامت خوانده دعوای انتقال ضمان معاوضی و یا دادگاه محل انعقاد عقد خواهد بود. چنانچه دعوای انتقال ضمان معاوضی مربوط به اموال منقول باشد می توان آن را در دادگاهی اقامه کرد که در محل انعقاد قرارداد باشد. برای اقامه دعوا بایستی در زمان ارائه درخواست هزینه دادرسی را پرداخت کرد. زیرا دعاوی مربوط به انتقال ضمان معاوضی از دعاوی مالی است و لازم است تا معادل سه و نیم درصد مبلغ مورد معامله هزینه دادرسی پرداخت شود. برای اثبات ادعای خواهان لازم است قرارداد و متن آن را به دادگاه ارائه داده شود. همچنین شهادت شهود برای تلف شدن مبیع قبل از تحویل به خریدار لازم است. در حالت کلی شروطی که برای برقراری اصل انتقال ضمان معاوضی برقرار باشد و شاهدین به این امر شهادت بدهند دادگاه بر ادعای خواهان حکم تایید صادر خواهد کرد. در نتیجه در صورت وجود این اصل حقوقی فروشنده باید ثمن معامله یا معادل آن را به خریدار استرداد کند و یا مال یا ملکی را معادل مبلغ قرارداد به خریدار تحویل داده شود.