شرایط فسخ نکاح

شرایط فسخ نکاح

فسخ نکاح یکی از دو حالت جدایی زوجین از یکدیگر در زمان عقد دائم است. به موجب طلاق و فسخ نکاح زن و شوهر کاملا از یکدیگر جدا شده و حق زندگی با یکدیگر را ندارند پس بنا بر شرایط موجود زن و شوهر می توانند برای جدایی از یکدیگر یکی از این دو مورد را انجام دهند. اما شاید براتون سوال پیش بیایید که تفاوت طلاق و فسخ در نکاح چیست؟ در ادامه علاوه بر تشریح این موضوع حقوقی به شرایط فسخ و تعریف آن می پردازیم.

منظور از فسخ نکاح چیست؟

نکاح بین زوجین بر دو نوع دائم و موقت است که قوانین اسلامی برای جدایی زن و‌ شوهر در ازدواج دائم طلاق و فسخ نکاح و در ازدواج موقت پایان مدت تعیین شده یا بذل مدت باقی مانده را در نظر گرفته است. زمانی که زن یا شوهر پس از عقد دائم متوجه عیوب طرف مقابل خود شود به طوری که این عیوب فاحش بوده و باعث ضرر و سلب آسایش طرف مقابل شود و اگر هر یک قبل از ازدواج به این موضوع آگاه نبوده ‌و پس از عقد متوجه آن شدند، در این حالت هر یک می توانند دادخواست فسخ نکاح را به مراجع قضایی ارائه دهند. در متن دادخواست بایستی علت درخواست فسخ ذکر شود تا دادگاه درخواست را قبول نماید. قانون شرایط فسخ را کامل ذکر است و اگر زن یا شوهر مشمول هر یک از این شرایط باشند طرف مقابل می تواند اقدام به لغو نکاح نماید. آنچه مسلم است تفاوت های موجود در طلاق و فسخ و لغو نکاح است و دانستن تفاوت های این دو عنوان حقوقی باعث می شود تا درک بهتری از مفهوم فسخ نکاح داشته باشیم در ادامه این مقاله مفصلا به این موضوع می پردازیم.

• 

شرایط فسخ نکاح

شرایطی برای فسخ نکاح لازم است که زن یا شوهر به موجب آن می توانند دادخواست فسخ را به دادگاه ارائه دهند. این شرایط به شرح ذیل است.

شرایطی که در صورت وجود آن زن می تواند درخواست فسخ را به دادگاه ارائه دهد به شرح زیر است؛

مرد اگر اخته باشد زن حق درخواست فسخ را خواهد داشت. منظور از اخته بودن عملی است که بر روی مرد انجام می دهند ‌‌مرد بیضه خود را از دست می دهد.

اگر زن پس از عقد متوجه شود که مرد ناتوان جنسی است و‌ مشکلی در آلت تناسلی داشته باشد و یا اگر پس از ازدواج این مشکل برای مرد به وجود بیایید زن حق فسخ را خواهد داشت.

مجنون یا دیوانه شدن مرد دیگر شرطی است که در صورت وجود آن زن می تواند درخواست فسخ را ارائه دهد. حتی اگر مرد پس از ازدواج  و در طول زندگی مشترک دچار دیوانگی شود زن حق فسخ را خواهد داشت.

شرایطی که در صورت وجود مرد می تواند دادخواست فسخ نکاح را داشته باشد؛

قرن یا وجود مانع غضروفی و گوشتی شکل در مهبل زن که باعث انجام روابط زناشویی و دخول شود در چنین حالتی مرد حق فسخ طلاق را خواهد داشت.

بیماری جذام برای زن که باعث ضایع شدن پوست و تغییر شکل استخوان می شود که مرد حق فسخ را خواهد داشت.

برص یا بیماری ویتیلیگو برای زن که باعث ایجاد لک های سفید روی پوست می شود که مرد می تواند در این حالت دادخواست فسخ دهد.

نابینایی هر دو چشم زن

زمین گیر شدن زن

افضا در زن که معنی یکی شدن راه پیش و پس زن است به این معنی که گذرگاه حیض بالا و پایین زن یکی شود.

در موارد فوق الذکر شرط فسخ بر این است که زن یا مرد قبل از عقد متوجه این موضوع نشده باشند. اگر قبل از عقد هر یک از این شرایط با خبر باشند و آن را قبول کرده باشند دیگر حق درخواست فسخ نکاح را نخواهند داشت مگر اینکه بخواهند از طریق طلاق اقدام به جدایی کنند.

همانطور که در متن فوق عنوان شد؛ شاید برای تعریف درست این موضوع ذکر تفاوت های آن با طلاق است که در متن زیر به آن می پردازیم.

• 

تفاوت های فسخ نکاح و طلاق

فسخ نکاح یک امر یک طرفه است و نیاز به تشریفات خاصی نیست اما برای انجام طلاق تشریفات لازم است مثلا باید صیغه طلاق جاری شود و برای این کار شهادت دو مرد ضروری است.

در زمان طلاق رعایت برخی از شرایط لازم است مثلا نباید زن در زمان عادت ماهانه باشد اما برای فسخ چنین شروطی لازم نیست و هر زمان که بخواهند فسخ انجام می شود.

در زمان فسخ و لغو نکاح اگر دلیل فسخ برای دادگاه محرز شود بلافاصله دستور اجرای آن صادر شده و باید اجرا شود و دادگاه وظیفه ای در مورد اصلاح زوجین و یا اینکه آنها را به داور ارجاع دهد، ندارد. اما در انجام طلاق رفتن به جلسه های مشاوره و غیره از لزوماتی است که دادگاه خود را مکلف به انجام آن می داند و باید برای همه افراد تحت هر شرایطی این کار انجام شود.

در قانون ایران طلاق حق مرد است و زن در صورت برخی از شرایط حق دادخواست طلاق را دارد اما دادخواست فسخ حق زن نیز هست.

در طلاق رجعی مرد در مدت زمان عده ( سه ماه و ده روز ) پی از طلاق در صورتی که بخواهد می تواند به زن رجوع کند اما در فسخ امکان رجعت برای مرد وجود ندارد. در طلاق زن باید مدت عده را نگه دارد ولی در فسخ اگر علت آن ناتوانی جنسی باشد و ‌خواب صورت نگرفته باشد رعایت عده لازم نیست.

اگر دلیل فسخ عنن باشد ( ناتوانی جنسی مرد ) زن مستحق نصف مهریه خواهد بود اما در صورت های دیگر مهریه به زن تعلق نمی گیرد اما در طلاق مهریه حق زن است و کامل مهریه به زن تعلق می گیرد مگر اینکه زن دوشیزه باشد که نصف مهریه به زن تعلق می گیرد. در مورد نفقه زن می تواند در صورت فسخ نیز نفقه خود را مطالبه نماید.

اگر زن و شوهر سه بار از یکدیگر طلاق بگیرند دیگر حق ازدواج و با هم بودن را ندارند. اما هر چند بار فسخ بین زوجین انجام شود باز هم می توانند با یکدیگر ازدواج کنند.