توقیف اموال منقول

توقیف اموال منقول

توقیف اموال منقول و غیر منقول یکی از حالت های قانون برای وصول مطالبات از بدهکار است. توقیف اموال بر حسب اینکه منقول باشد یا غیر منقول تابع قوانین عمومی توقیف اموال و قوانین اختصاصی مربوط به هر یک است. زمانی قانون مدنی اجرای احکام اموال منقول را برای اخذ مطالبات توقیف می کند که راه های قانونی اولیه برای وصول بدهی انجام شده باشد. در ادامه این مقاله به نحوه توقیف اموال از نوع منقول و نحوه اجرای حکم خواهیم پرداخت.

منظور از توقیف اموال چیست؟

فرد طلبکار در زمان انجام مراحل شکایت جهت توقیف اموال منقوف برای جلوگیری از هر نوع اختفاء مال از سوی بدهکار می تواند درخواست تامین خواسته را داشته باشد. این کار به این دلیل می باشد که ممکن است فرد بدهکار به دلیل اینکه بدهی خود را پرداخت نکند اموال خود را مخفی کند و یا به نام شخص دیگری کند تا از توقیف مال برای پرداخت بدهی جلوگیری کند. پس ارائه دادخواست توقیف از سوی طلبکار امری بدیهی است که بر انواع مختلفی است. توقیف فیزیکی و قانونی و توقیف تامینی یا تامین خواسته و در نهایت توقیف اجرایی از انواع توقیف مال در صورت درخواست خواهان پرونده مالی می باشد. اموال هر شخص بر دو نوع است اموال منقول و غیر منقول می باشد. منظور از اموال غیر منقول اموالی است که غیر قابل جابجایی است مانند خانه، مغازه و زمین و منظور از اموال منقول اموالی است که قابل جابه جایی است مانند ماشین یا جواهرات، که در ادامه این مقاله سعی داریم تا با نحوه توقیف اموال منقول آشنا شویم.

• 

نحوه توقیف اموال منقول

همانطور که گفته شد؛ منظور از اموال منقول اموالی است که بین افراد قابل جابه جایی باشد مانند لوازم خانه، ماشین و جواهرات و …. که برای توقیف این اموال لازم است تا با نحوه توقیف اموال منقول و شرایط و قوانین آن آشنا شویم. برای توقیف اموال چه منقول و غیر منقول لازم است تا فرد طلبکار طرح شکایت نماید. پس از طرح شکایت به منظور جلوگیری از اختفای اموال از سوی بدهکار همزمان در مراحل اولیه درخواست مطالبه درخواست تامین خواسته یا توقیف اموال را به دادگاه ارائه خواهد داد. پس از آن دادگاه به فرد خوانده مهلت چند روزه داده می شود تا بدهی خود را پرداخت نماید و اگر چنین نشد و فرد خوانده نسبت به تسویه بدهی خود هیچ اقدامی انجام نداد پس در این حالت، یک سال پس از صدور حکم مبنی بر بدهکار بودن فرد و در صورت عدم پرداخت بدهی دادگاه دستور توقیف اموال منقول و یا غیر منقول شخص را صادر می کند. برای توقیف لازم است تا خواهان یا طلبکار لیستی از اموال و دارایی فرد بدهکار به دادگاه ارائه دهد. دستور توقیف اموال از سوی دادگاه به مقدار بدهی بستگی دارد. مثلا اگر بدهی شخص ۳۰ میلیون باشد منزل او که به قیمت یک میلیارد است توقیف نخواهد شد در این شرایط دادگاه دستور به توقیف اموالی خواهد داد که به مبلغ بدهی نزدیک تر باشد مثلا دستور توقیف ماشین و یا لوازم منزل شخص، که پس از صدور دستور بلافاصله به مرجع اجرای دستور یا حکم ارسال می شود تا عملیات بعدی انجام شود.

تشریفات توقیف اموال منقول

زمانی که دادگاه دستور به اجرای توقیف را صادر نماید بایستی دستور اجرائیه توقیف اموال منقول به شخص خوانده ابلاغ شود. چنانچه شخص خوانده پس از گذشت ده روز نسبت به ابلاغ اجرائیه بی توجه باشد توقیف اموال اجرا می شود. مامور اجرائیه در رمان توقیف آن مال یا اموال توقیفی را نام برده و تمامی مشخصات اموال ذکر خواهد شد. کسانی که در محل توقیف حضور دارند پس از تهیه صورت جلسه آن را امضاء کرده و اگر شخص سومی در زمان اجرای توقیف مدعی مال توقیفی باشد مامور اجرائیه باید این مورد را در گزارش خود ثبت نماید. همچنین بایستی در زمان توقیف اموال، اموال ارزش گذاری شود و با میزان بدهی مقایسه شود. در نهایت تا تعیین تکلیفی نهایی در خصوص اموال توقیفی از این اموال در مکان خود حفاظت می شوند. پس از آن تاریخی برای انجام مزایده فروش اموال توقیفی معین می شود. مال منقول فروخته می شود و طلب شخص خواهان پرداخت می شود و با کسر هزینه مزایده اگر مبلغی از مبلغ فروش باقی بماند به صاحب اصلی استرداد می شود.

• 

نکات مربوط به توقیف اموال منقول

شخص خواهان ممکن است به دلیل طلب از همسر بابت مهریه یا وام بانکی و یا چک برگشتی و غیره اقدام به طرح شکایت و متعاقب آن توقیف اموال منقول نماید. اما سایر موارد مهم در مورد توقیف اموال مزبور به شرح زیر است؛

مرجع ذیربط و ذیصلاح برای ارائه توقیف اموال دادگستری و اداره ثبت اسناد می باشد.

امکان اینکه خوانده درخواست پرداخت وجه نقد را به جای فروش مال توقیفی دهد وجود دارد و فرد می تواند با این کار اموال را برای خود حفظ نماید.

در تاریخ توقیف اموال منقول باید دو شاهد معتمد همراه مامور اجرائی باشند.

اگر در صورت توقیف این اموال شخصی سومی مدعی مال شود و مدارکی در دست داشته باشد که مبنی بر مالک بودن آن است امکان توقیف وجود نخواهد داشت و اگر فرد مدعی مدرکی در دست نداشته باشد و ادعای او رد شود باید به شاکی خسارت پرداخت نماید.

برخی از اموال منقول که جابه جایی و یا حفاظت آن دارای هزینه هایی باشد سریع تر برآورد قیمت شده و به فروش خواهد رسید.

هر مال منقولی که توسط مأمور اجرائی توقیف می شود باید با سواد و قرائن مالکیت محکوم علیه بر آن اموال ثابت شود سپس اقدامات بعدی را انجام دهد.

اگر در صورتی فرد محکوم علیه اموال خود را اختفا کرده باشد با وجود شواهدی می توان اموال او را شناسایی و توقیف نمود.

در صورتی که فرد محکوم علیه قبل از مزایده و فروش اموال بدهی خود را پرداخت کند می تواند برای رفع توقیف اموال منقول خود دادخواست رفع توقیف اموال را به دادگاه ارائه دهد.

محکوم علیه در صورت وجود اعسار می تواند با درخواست اعسار از توقیف اموال خود جلوگیری نماید و اگر برای دادگاه محرز شود که اموال او برای گذران زندگی و امرار معاش لازم است و با شان شخصیتی فرد تداخل دارد دادخواست توقیف اموال را رد خواهد کرد.