تغییر نام کودک

تغییر نام کودک

تغییر نام کودک چالش والدین

برخی اوقات والدین ممکن است در نتیجه مشکلات یا اختلافات خانوادگی، نامی را برای فرزند خود انتخاب کنند که باب میلشان نیست و تصمیم به تغییر نام کودک می گیرند. گاهی نیز کودکان از اسمی که برایشان انتخاب شده، ناراضی هستند و بعد از هجده سالگی تصمیم به تغییر اسم می گیرند. برای والدینی که از نام کودک شان عدم رضایت دارند، سوالی که ذهنشان را مشغول کرده، این است که آیا می توانند نام کودک را تغییر دهند؟ بر اساس قانون امکان تغییر اسم کودک وجود دارد؛ اما برای آن قوانین سختی وجود دارد. اول اینکه شما فقط می توانید یک بار نام فرزند خود را تغییر دهید و ثانیا هنگام تغییر، نمی توانید هر اسمی را انتخاب یا آن را عوض کنید.

برای تغییر نام کودک سازمان پاسخ دهنده ثبت احوال کشور است. اگر ثبت احوال در خصوص عوض کردن اسم به درخواست شما جوابگو نباشد، باید از طریق دادگاه اقدام نمایید. اما چه زمانی باید به دادگاه مراجعه کنید؟ شرایط عوض کردن نام کوچک چیست؟ چه اسامی را نمی توان تغییر داد؟ کدام نام ها قابل تغییر هستند؟

طبق دستور العمل تغییر اسم که در ماده 20 قانون ثبت احوال ذکر شده است، مسئول رسیدگی به تعویض اسامی، ثبت احوال است. رویه های قضایی سابق برای تغییر نام در کشورحذف شده است. کمیته ویژه تغییر اسم ثبت احوال به نام “کمیته نام”  به تقاضای افراد رسیدگی کرده و در صورت عدم مغایرت با قوانین تعویض نام، اسامی درخواستی را تغییر می دهند. اما والدین برای تغییر نام کودک چه اقداماتی باید انجام دهند؟

تغییر نام کودک توسط والدین

پدر و مادرانی که از نام کودک خود ابزاز نارضایتی دارند و به دنبال تغییر نام کودک هستند، باید با ضوابط و شرایط آن آشنا باشند. اگر کودکتان نام غیر مذهبی داشته و شما قصد آن را دارید از اسامی مذهبی استفاده کنید، سازمان ثبت احوال با درخواست، صد در صد موافقت خواهد کرد. در صورتی که قصد دارید نام غیر مذهبی برای فرزند خود انتخاب کنید اگر از دیدگاه ثبت احوال یک اسم نامتعارف باشد، باید از این سازمان مجوز گرفته و در کمیته مشورتی که مسئول رسیدگی به نام های نو می باشد، مورد بررسی قرار گیرد. در این کمیته اساتید دانشگاه در رشته زبان و ادبیات فارسی حضور دارد و به نامی که شما برگزیده اید، رسیدگی می کنند.   

حال چگونه نام درخواستی خود را باید به ثبت برسانید؟ برای پیشنهاد نام درخواستی باید به سامانه انتخاب نام در پورتال سازمان ثبت احوال مراجعه کرده و در قسمت خدمات الکترونیک آن، درخواست تغییر نام را ثبت نمایید. بعد از ثبت در سامانه، نتیجه از طریق تلفن به شما اعلام خواهد شد. والدین باید در نظر داشته باشند برای تغییر نام فرزند نمی توانند از اسامی خارجی استفاده کنند. 

طبق قوانین مدنی ایران، تعویض نام یکبار و بعد از سن 18 سالگی مقدور است؛ بنابراین والدین برای تغییر نام فرزندان زیر هجده سال باید از طریق دفاتر الکترونیک قضایی، یک دادخواست حقوقی تنظیم نمایند و از طریق دادگاه این مسیر را طی کنند. مرجع رسیدگی کننده به تغییر نام، دادگاه حقوقی امور حسبی است.

در حقیقت سازمان ثبت احوال نام های مذهبی، اسامی مورد قبول در جامعه و نام های عادی را تغییر نمی دهد. اما اگر شما در تصمیم خود مبنی بر تغییر نام کودک مصمم هستید، باید از طریق دادگاه حقوقی اقدام نمایید. همچنین اگر به دلیل اختلافات قومی یا خانوادگی، مجبور به نامگذاری اسامی نامتعارفی مثل گرگعلی یا زلفعلی شدید، می توانید با درخواست به ثبت احوال آنها را تغییر دهید. ممکن است نام کودک با نام پدر، مادر، خواهر یا برادر مشابهت داشته باشد، در این صورت نیز نام کودک قابل تغییر است.  

دستور العمل تغییر نام در قوانین مدنی ایران

برای تغییر نام کودک و اشخاص دیگر در قوانین مدنی ایران دستورالعمل هایی وجود دارد که فقط می توانید بر اساس آن دست به تعویض اسامی بزنید. مهم ترین شرایط برای درخواست تغییر نام در قوانین مدنی ایران عبارت است از:

داشتن سن 18 سال به بالا

داشتن حکم رشد برای اشخاص زیر 18 سال

پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه برای افراد کمتر از 18 سال

سرپرست قانونی (قیم، امین، وصی) برای افراد صغیر و محجور با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد.

تغییر نام کودک به اسامی مذهبی

والدینی که قصد تغییر نام کودک به اسامی غیر مذهبی دارند، باید بدانند نسبت به این تغییرات، ثبت احوال دارای قوانین سختی است. تعویض نام کوچک دینی و مذهبی ممنوع است. اما اگر والدین نسبت به این مسئله اصرار دارند، باید در خواست خود را به دادگاه حقوقی اعلام کنند. لازم به ذکر است که نام معصومان مانند محمد، حسن، حسین، علی، فاطمه و زهرا به سختی تغییر خواهند کرد .

تغییر نام مذهبی کودک در شناسنامه

گاهی اوقات والدین برای فرزندان خود نام مذهبی انتخاب کرده اند، ممکن است تصمیم به تغییر آن با نام مذهبی دیگر داشته باشند، معمولا چه از سوی ثبت احوال و چه مراجع قضایی با این اقدام مخالفت می شود. مگر اینکه نام درخواستی شما نسبت به اسم کودکتان، از فراوانی بیشتری برخوردار باشد. برای مثال اسم فرزند شما، جعفر است و قصد دارید آن را با نام های چون علی، حسن، حسین یا محمد عوض کنید. ثبت احوال با چنین تغییر مخالفتی نداشته و می توانید نام کودک را تغییر دهید؛ ولی عکس آن امکان پذیر نیست.

نتیجه گیری

تغییر نام کودک یکی از چالش هایی است که والدین یا خود کودکان بعد از رسیدن به سن 18 سالگی با آن روبه رو می شوند. انتخاب یک اسم خوب از وظایف مهم پدر و مادر نسبت به فرزند خود می باشد؛ ولی بنا به دلایلی چون اختلافات خانوادگی یا قومی از انتخاب نام کودک شان ناراضی هستند. برای تغییر نام شرایط و ضوابطی در قانون مدنی ایران در نظر گرفته شده است.

تغییر نام کودک از طریق سازمان ثبت احوال انجام می شود. در صورتی که نام های جدید انتخابی با قوانین مغایرت داشته باشد، ثبت احوال با آن مخالفت خواهد کرد. در این حالت متقاضی باید با ارائه یک دادخواست به دادگاه حقوقی امور حسبی اقدام نماید. تغییر اسامی مذهبی فاطمه، زهرا، محمد، علی، حسن و حسین امکان پذیر نیست. همچنین تقاضای تغییر نام های متعارف، عادی و معمولی نیز از طرف سازمان ثبت احوال رد می شود. به طور کلی اگر ثبت احوال با درخواست شما مخالفت داشته باشد، فقط از طریق دادگاه حقوقی می توانید مبادرت بورزید. در ماده 20 قانون ثبت احوال کشور شرایط تغییر نام ذکر شده است. در صورت نداشتن هیچ کدام از شرایط این ماده، تغییر اسم امکان پذیر نیست.