جرایم پزشکی و نحوه رسیدگی به آن
جرایم پزشکی و نحوه رسیدگی به آن
جرایم پزشکی چیست؟ جرایم پزشکی چگونه اثبات می شود؟ جرایم پزشکی شامل چه مواردی می شود؟ مهمترین نکات مربوط به جرایم پزشکی چیست؟ مجازات جرایم پزشکی چیست؟ جرایم پزشکی در کدام مرجع رسیدگی می شود؟ آیا قصور پزشکی تحت عنوان جرایم پزشکی بیان می شود؟ کارکرد یک وکیل پایه یک دادگستری در خصوص جرایم پزشکی چیست؟ جرایم پزشکی چه زمانی تحت عنوان جنایت شناخته میشود؟ شرایط جرایم پزشکی چیست؟ ویژگی های جرایم پزشکی چیست؟
جرایم پزشکی یکی از رایج ترین اتفاقات و جرایمی است که در یک جامعه ممکن است رخ دهد. با توجه به این مسئله که پزشکی شغلی حساس محسوب می شود که و با جان انسان ها سر و کار دارد، قانون حساسیت های خاصی نسبت به این شغل دارد. از این رو حتی قصور اتفاق افتاده در این شغل تحت عنوان جرم شناخته می شود.
مسئله مهم دیگری که در خصوص جرایم پزشکی وجود دارد این است که پزشکی، یک شغل تخصصی محسوب می شود از این رو هر فردی نمی تواند اعمال و رفتار این گروه را مورد بررسی و قضاوت قرار دهد. از این رو لازم است مرجعی تخصصی نسبت به جرایم این گروه تصمیم گیری کند. مسئله دیگر این است که پزشکی به عنوان یک شغل در جامعه مطرح است. بنابراین هم دارای مرجع صنفی مشخص می باشد و هم باید زیر نظر قوانین تعزیرات حکومتی قرار داشته باشد. از این رو بر اساس این شرایط می توان حدس زد که سه مرجع مهم برای رسیدگی به جرایم پزشکی وجود دارد. دادسرای پزشکی، سازمان نظام پزشکی و سازمان تعزیرات حکومتی این سه مرجع محسوب می شود. حال در ادامه بیان می کنیم که کدام جرایم توسط کدام نهاد مورد بررسی قرار می گیرد. با ما در ادامه همراه باشید.
جرایم پزشکی و تعاریف مربوط
جرایم پزشکی را به سه دسته مختلف می توان تقسیم بندی کرد. همه این دسته ها به نوعی مرتبط به پزشکی می باشد. یکی از جنبه های جرایم پزشکی که جنبه اصلی آن نیز محسوب می شود جرایمی مربوط به آسیب های جسمی یا روانی حاصل از درمان است. در واقع اگر پزشک به صورت عمد یا غیرعمد کاری انجام دهد و یا کاری را که باید انجام می داده انجام ندهد، باعث آسیب جسمی یا روانی به بیمار شود و یا باعث شود بیمار بمیرد، مجرم شناخته می شود.
جنبه دیگر این جرایم را می توان منوط به اخلاق حرفی و پزشکی دانست. در واقع هر صنفی قوانین و چارچوب های مشخصی برای خود دارد. این مسئله برای صنف پزشکی نیز صادق است. در واقع پزشک موظف است چارچوب های خاصی را در برخورد با بیمار و انجام وظیفه خود در نظر داشته باشد. در صورت تخطی از این چارچوب ها عمدتا سازمان نظام پزشکی به عنوان متولی اصلی بخش پزشکی و نهادی که مسئولیت اصلی این صنف را بر عهده دارد وارد عمل می شود.
بخش دیگر از جرایم پزشکی را می توان مربوط به مسائل مالی و درآمدی پزشکی دانست. در واقع پزشکی در کنار این مسئله که یک عمل مهم در جامعه برای نجات انسان ها محسوب می شود به عنوان یک شغل نیز مطرح است. از این رو سازمان تعزیرات حکومتی به عنوان نهاد اصلی برای رسیدگی به مسائل اقتصادی و بازرگانی جامعه، می تواند در خصوص تخلفات شغلی پزشکی به عنوان یک مرجع شناخته شود.
بنابراین اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم اولین و مهمترین کارکرد یک وکیل کیفری در خصوص جرایم پزشکی این است که بتواند مرجع صالح رسیدگی کننده به جرم صورت گرفته را به درستی تشخیص دهد. چرا که در صورت رفتن به مسیر اشتباه می تواند هزینه زمانی و مالی سنگینی برای شاکی داشته باشد. این نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه داشته باشید.
جرایم پزشکی از منظر کیفری
اما اگر بخواهیم جرایم پزشکی را تنها از منظر کیفری مورد بررسی قرار دهیم به چند نمونه بارز و خاص می توانیم اشاره کنیم. این جرایم توسط دادسرای پزشکی مورد بررسی قرار می گیرد و در صورت اثبات با صدور کیفرخواست به دادگاه کیفری صالح ارجاع داده می شود.
صدمی بدنی به بیمار از مهمترین جرایمی است که توسط یک پزشک ممکن است رخ دهد. در واقع در بسیاری از موارد این اتفاق به صورت غیر عمد رخ می دهد. در کلام ساده تر پزشک قصد و هدف آسیب رساندن به بیمار را ندارد اما بر اساس تجویز اشتباه یا یک دستور اشتباه بیمار دچار صدمه بدنی می شود و یا بر اساس قصور پزشکی فوت می کند. در این صورت پزشک مجرم شناخته می شود.
همچنین صدور گواهی خلاف واقع توسط پزشک نیز جرم انگاری شده است. در کلام ساده تر اگر پزشک گواهی صادر کند که واقعی نباشد مصداق جرم جعل در قانون محسوب می شود و بر اساس همان جرم، مجازات خواهد شد. از طرف دیگر بر اساس ماده 648 قانون مجازات اسلامی افشای اسرار بیمار بدون اجازه و دستور دادگاه جرم انگاری شده است. در این حالت نیز دادگاه کیفری مکلف به بررسی جرم و صدور مجازات لازم است.
جرایم پزشکی، عمدی یا غیر عمدی بودن
هر وکیل کیفری تهران یا شهرستان به خوبی می داند که در قانون کیفری برای اثبات جرم لازم است سه رکن مادی، معنوی و قانونی به صورت همزمان اثبات شود. در رکن معنوی به نیت فاعل و عمدی بودن آن توجه می شود. حال این سوال پیش می آید در صورتی که پزشک نمی خواهد به فرد آسیب وارد کند و هدف وی سلامتی بیمار است، در صورت تجویز اشتباه چرا باید به عنوان مجرم شناخته شود؟
مسئله این است که پزشک در صدور دستور پزشکی و انجام عمل پزشکی اختیار و عمد در کار داشته است. همین برای اثبات رکن معنوی جرم کافی است. اما مسئله ای که وجود دارد این است که اگر پزشک با نیت آسیب زدن به بیمار اقدام کرده باشد، این عمل به عنوان جنایت شناخته می شود.
در کلام ساده تر اگر پزشکی به عمد و به نیت آسیب رساندن به بیمار یا کشتن او تجویزی کند و یا کاری انجام دهد به عنوان جانی شناخته می شود. در چنین شرایطی دادگاه انقلاب به عنوان عالی ترین مرجع رسیدگی به جرایم کیفری به این مسئله رسیدگی می کند.
