جعل اسناد
اسناد، مدارکی معتبر است که گویای روابط اجتماعی و تجاری افراد است. جعل اسناد یکی از حالت های مجرمانه ای است که ممکن است برای اسناد رخ بدهد. در قانون آیین دادرسی مدنی و قانون مجازات های اسلامی در خصوص جعل اسناد مفاد قانونی را مطرح کرده اند که این موضوع نشان دهنده اهمیت موضوع جعل اسناد است. در ادامه این مقاله به موضوع انواع جعل اسناد و مجازات آن ها خواهیم پرداخت لطفا تا پایان مقاله همراه ما باشید.
منظور از جعل اسناد چیست؟
جعل اسناد به معنی ایجاد هر نوع سندی به صورت غیر قانونی و یا ایجاد تغییرات جزئی و یا دست بردن در متن به صورت جزئی یا کلی به صورت اضافه کردن و یا حذف عبارت یا کلمه ای در متن یا تاریخ و یا مبلغ و یا اضافه و یا حذف امضا می باشد. پس در حالت کلی جعل اسناد به معنی ایجاد سندی جعلی و یا ایجاد تغییرات در سند قانونی می باشد. طبق توضیحات ارائه شده ممکن است جعل اسناد ایجاد تغییرات باشد و یا به وجود آمدن سندی که صحت قانونی ندارد بنابراین موضوع الزام به تنظیم سند رسمی در این خصوص ضرورت می یابد.
به طور کلی اسناد از مدارکی است که در دادگاه ها با استناد به آن رای خود را صادر خواهند کرد. می دانیم که اسناد یا عادی و یا سند رسمی هستند که هر یک دارای ویژگی هایی ست. اما لازم است بدانید که جعل اسناد در اسناد رسمی بسیار کمتر از جعل در اسناد عادی است و این موضوع به دلیل اهمیت سند رسمی و اطمینان و قابل استناد بودن این نوع از سند است. به هر حال جعل اسناد دارای انواع مختلفی است که در ذیل متن علاوه بر آن به اهمیت تنظیم اسناد رسمی خواهیم پرداخت.
جعل اسناد (3)
انواع جعل اسناد کدام است؟
جعل اسناد دارای انواع مختلفی است و این تنوع در جرم جعل اسناد مربوط به حوزه وقوع جرم و پارامتر های مختلف آن است. جعل اسناد جرم محسوب می شود و گاهی این جرم در دادگاه حقوقی و یا ممکن است در دادگاه کیفری اقامه شود. یا ممکن است به دلیل اهمیت نوع جرم مزبور در یکی از این دو دادگاه ها قابل پیگیری باشد. اما تصمیم گیری در خصوص احراز جرم و نحوه تعیین مجازات آن به مواردی مرتبط است. مجرم انسان عادی باشد یا مامور قانون و یا کارمند دولتی، گستردگی جعل سند و یا وسعت منفعت طرف مقابل و یا مبلغ مورد جعل و یا سند مورد جعل قرار گرفته از پارامتر های مهم در تعیین نوع جرم و مجازات های آن است. همانطور که گفته شد دعاوی مطرح شده در خصوص جرم جعل اسناد ممکن است در دادگاه حقوقی یا کیفری و یا در هر دو مرجع قابل پیگیری باشد در متن زیر به این موضوع خواهیم پرداخت.
انواع دعاوی جعل اسناد در مراجع قضایی کدام است؟
طبق قانون جعل اسناد در هر حالت و هر وسعتی جرم تلقی می شود. خواهان دعوای جعل اسناد با در نظر گرفتن شرایط وقوع جرم خواستار اقامه و پیگیری دعاوی مطرح شده در دادگاه کیفری شود. همانطور که می دانیم در صورت محرز شدن جرم جعل اسناد در دادگاه کیفری مجرم یا جاعل که جعل به او نسبت داده شده است محکوم به مجازات های تعزیری خواهد بود. نکته مهم در این خصوص این است که با محرز شدن جرم مزبور در دادگاه کیفری در صورت نیاز دادگاه حقوقی نیز به تبعیت از این حکم رای خود را صادر نماید و رای بر ابطال این حکم نماید.
حال ممکن است خواهان دعوای جعل اسناد به هر دلیلی ادعای خود را در دادگاه حقوقی ارائه دهد و از طرح آن در دادگاه کیفری امتناع نماید. دلیل اصلی برای طرح دعوا در دادگاه حقوقی دریافت حکم جعلیت است. در صورت محرز شدن این جرم در دادگاه کیفری بایستی دادگاه حقوقی به تبع حکم جعلیت را صادر نماید تا سند جعل شده باطل اعلام شود و یا جزئی از سند که مورد جعل قرار گرفته شده است باطل اعلام شود. تعیین مجازات مجرم در دادگاه حقوقی بر عهده دادگاه کیفری می باشد. جرم جعل اسناد یکی از جرایمی است که در هر دو مراجع قضایی قابل پیگیری است.
زمانی که خواهان دعوا اقدام به اقامه دعوا نماید در مقابل خوانده و یا فرد متهم به جعل اسناد برای دفاع از خود مدارکی را ارائه خواهد داد. در صورتی که خوانده دعوا ادعای بر صحت سند داشته باشد بایستی درخواستی به دادگاه مربوطه ارسال نماید که به آن ادعای سند جعلی تبعی گفته می شود.
به طور کلی؛ جرم جعل اسناد دارای حالات و جهات مختلفی است که این جرم درجه بندی خواهد شد و از نظر شدت جرم قابل تقسیم بندی است. این جرم به لحاظ مادی و معنوی قابل بررسی خواهد شد. ممکن است جرم جعل اسناد توسط مامورین و کارمندان دولتی انجام شود که در این حالت مجازات برای مجرمین سنگین تر خواهد بود.
جعل اسناد (2)
مجازات جرم جعل اسناد چیست؟
همانطور که گفته شد؛ شدت جرم جعل اسناد و فاعل مرتکب دو عامل اصلی برای تعیین مجازات است. جرم جعل اسناد در حالت های مختلفی رخ می دهد و دارای انواع مختلفی است. جرم جعل مهر یا امضا، جعل سند، جعل اسکناس و جعل شناسنامه و مدارک شناسایی از انواع جعل اسناد می باشد. همانطور که گفته شد؛ تعیین مجازات این جرم بر عهده دادگاه کیفری خواهد بود. طبق ماده 523 قانون مجازات های اسلامی جاعل یا فاعل جرم بنا بر نوع جرم ارتکابی و بر حسب اهمیت موضوع یا سند جعلی در کم ترین و خفیف ترین حالت ممکن محکوم به سه ماه حبس و در شدیدترین حالت به 15 سال حبس محکوم می شود. همانطور که گفته شد در صورتی که مجرم کارمندان دولتی باشد شدیدترین مجازات برای وی اعمال می شود. مجازات کارمندان برای جعل اسناد رسمی و دولتی از یک تا ده سال خواهد بود.
