حق حبس در نکاح چیست؟
حق حبس در نکاح چیست؟
حق حبس در نکاح به چه معنی است؟ حق حبس در نکاح چه کارکردی دارد؟ حق حبس در نکاح به نفع کدام طرف است؟ زوجه چه استفاده ای از حق حبس در نکاح می برد؟ مهمترین شرایط استفاده از حق حبس در نکاح چیست؟ کارکرد یک وکیل پایه یک دادگستری در خصوص حق حبس در نکاح چیست؟ چه زمانی می توان از حق حبس در نکاح استفاده کرد؟ آیا در حق حبس در نکاح نفقه پرداخت می شود؟ شرایط تمکین در حق حبس در نکاح چیست؟ شرایط اثبات حق حبس در نکاح چیست؟
حق حبس در نکاح یکی از حقوقی است که زوجه می تواند از آن برای دریافت مهریه خود استفاده کند. در واقع اگر بخواهیم ساده حق حبس در نکاح را توضیح دهیم می توانیم اینگونه بیان کنیم که زوجه این حق را دارد تا زمانی که مهریه او کامل پرداخت نشده باشد، از تمکین عام و خاص سر باز بزند. نکته بسیار مهم قانونی که یک وکیل حقوقی به آن واقف است این موضوع است که حق حبس در نکاح یک استثنا در پرداخت نفقه محسوب می شود. چرا که بر اساس قانون در صورت عدم تمکین زن نفقه به او تعلق نمی گیرد. اما اگر این عدم تمکین بر اساس استفاده از حق حبس باشد، زوج موظف به پرداخت نفقه خواهد بود.
حال سوالی که در خصوص حق حبس در نکاح وجود دارد این است که زوجه چه زمانی می تواند از این حق استفاده کند؟ آیا زوجه در هر زمانی که بخواهد می تواند از رابطه زناشویی سر باز بزند و تا زمان پرداخت مهریه از تمکین سر باز بزند؟ این ها مهمترین سوالاتی است که در ادامه می خواهیم به آن ها بپردازیم. مسئله مهم دیگری که باید بدانید این است که شرایط مهریه نیز در این خصوص می تواند بسیار تاثیرگذار باشد.
حق حبس در نکاح و شرایط استفاده از آن
حق حبس در نکاح بدین معنی است که زن مادامی که مهریه خود را به صورت کامل دریافت نکرده می تواند از وظایف زناشویی به صورت عام و خاص سر باز بزند. حال سوال اینجاست که زوجه چه زمانی می تواند از این این حق خود استفاده کند؟
به طور کلی زمانی امکان استفاده از حق حبس در نکاح وجود دارد که تمکین به صورت عام یا خاص از سمت زن پیش از آن اتفاق نیفتاده باشد. به طور مثال زوجه نمی تواند بعد از چند سال زندگی زناشویی و داشتن تمکین عام و خاص یکباره از حق حبس استفاده کند. حق حبس زمانی کارایی دارد که زوجه هنوز اقدام به تمکین عام و خاص نکرده باشد. برای درک این موضوع بهتر است کمی از مفهوم تمکین در قانون صحبت کنیم.
همانطور که می دانید عمده قوانین ایران بر اساس قوانین شرعی و اسلامی تدوین شده است. یکی از مهمترین بخش های قوانین ایران که مشمول چنین شرایطی است، قوانین خانواده به خصوص در امر نکاح است. تمکین یک مفهوم کاملا شرعی است که وارد قانون ایران شده است. تمکین در لغت به معنی اطاعت و فرمانبرداری است. در قانون تمکین به دو دسته خاص و عام تقسیم می شود. اگر بخواهیم ساده توضیح دهیم تمکین عام به معنی اطاعت و پیروی در امور روابط زناشویی و برقراری رابطه جنسی است. تمکین عام نیز به معنی پذیرش رهبری مرد در زندگی و پیروی از او. بنابراین زن زمانی می تواند از حق حبس در نکاح استفاده کند که اولا دست به رابطه زناشویی ( تمکین خاص ) نزده باشد و همچنین تحت ولایت مرد ( تمکین عام ) نرفته باشد. بر اساس رای وحدت رویه در صورتی که زن در منزلی که مرد آن را تهیه کرده باشد سکونت داشته باشد به معنی پذیرش تمکین عام محسوب می شود. از این رو با اثبات این مسئله می توان گفت که حق حبس در نکاح برای زوجه سقوط می کند و غیر قابل استفاده خواهد بود.
شرایط مهریه در حق حبس در نکاح
حق حبس در نکاح به جز شرط عدم سابقه تمکین شرط مهم دیگری دارد. در واقع با توجه به این که حق حبس در برابر دریافت مهریه قرار گرفته است از این رو می توان حدس زد که شرایط مهریه نیز می تواند تاثیر بسیار مهمی در استفاده از این حق داشته باشد.
به طور کلی یک وکیل حقوقی تهران یا شهرستان به خوبی می داند زمانی امکان استفاده از حق حبس برای زوجه وجود دارد که مهریه تعیین شده به صورت حال باشد. در کلام ساده تر این مهریه باید به صورت عندالمطالبه باشد تا امکان استفاده از این حق برای زوجه میسر باشد. بنابراین در صورتی که مهریه به صورت عندالاستطاعه باشد و یا به نحوی دیگر این مهریه تعیین شده باشد عملا امان استفاده زوجه از حق حبس از بین می رود.
بنابراین اگر بخواهیم به صورت کاملا خلاصه و سریع بیان کنیم می توانیم اینگونه بگوییم که یک زن زمانی می تواند از حق حبس خود استفاده کند که اولا هیچ سابقه تمکینی وجود نداشته باشد و شرط دیگر این است که مهریه حتما باید به صورت عندالمطالبه در نظر گرفته شده باشد.
حق حبس در نکاح و دو نکته بسیار مهم
حق حبس در نکاح شرایط خاصی محسوب می شود. از این رو بهتر است به برخی از مهمترین نکات این مفهوم بپردازیم. اولین نکته مهم این است که در حق حبس با وجود این که زن عدم تمکین کرده، زوج باید نسبت به پرداخت نفقه اقدام نماید. در واقع حق حبس به نوعی توجیه کننده عدم تمکین محسوب می شود، بدین ترتیب زوج نمی تواند به صرف عدم تمکین زوجه از پرداخت نفقه خودداری کند. این نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه داشته باشید.
نکته مهم دیگر در خصوص حق حبس در نکاح، در خصوص نحوه پرداخت مهریه است. به نوعی فرض کنید دادگاه حکم اعسار در پرداخت مهریه را صادر کرده باشد، در این صورت زوجه این حق را دارد تا پایان مدت زمان پرداخت مهریه ( تمام اقساط مهریه ) از تمکین خودداری کند. در کلام ساده تر حتی با صدور حکم پرداخت مهریه و دریافت پیش قسط آن نیز حق حبس سقوط نمی کند و تا زمانی که زن تمام مهریه خود را تمام و کمال دریافت نکرده باشد حق ادامه دادن به عدم تمکین را دارد.
