دادخواست الزام به ایفای تعهد

دادخواست الزام به ایفای تعهد

دادخواست الزام به ایفای تعهد یکی از انواع دعاوی است که هدف خواهان از تنظیم آن است که طرف مقابلش را مجبور به ایفای تعهدی کند که قبلا در قراردادی کتبا به انجام آن متعهد شده است ولی از تعهدات خود به هر علتی سر باز زده است. مطابق قانون زمانی که شخص متعهد به انجام عملی به طرف مقابلش خواهد شد باید به این تعهد پایبند باشد در غیر این صورت قانون با وی برخورد قانونی خواهد کرد.

مثلا در قراردادی که میان دو طرف تنظیم شده است یکی از طرفین به طرف مقابل خود متعهد می شود در صورت انجام کاری مبلغ مشخصی را به وی تقدیم کند. چنانچه طبق قرار کار انجام شود و طرف دیگر از پرداخت مبلغ قرارداد امتناع کند به این معنی است که به تعهد خود پایبند نبوده است و شخص دیگر یا طرف مقابل او می تواند در این خصوص اقامه دعوا کند و دادخواست الزام به ایفای تعهد را به مرجع مربوطه ارائه دهد. اما شرایطی قانونی نیز وجود دارد که مانع از ایفای تعهد می شود که در ادامه این مقاله به تمامی نکات مهم در این موضوع پرداخته ایم.

منظور از ایفای به تعهد چیست؟

واژه تعهد به معنی وظیفه یا ضمانتی است که در مقابل شخصی خود را ملزم به انجام آن می دانیم. در مبحث حقوقی منظور از تعهد این است که شخصی طی قراردادی ملزم به رعایت اموری یا انجام اعمالی و یا انتقال وجهی به شخص مقابل است. در تمامی قرارداد ها میان اشخاص وظیفه ای تحت عنوان تعهد مشخص می شود پس زمانی که اشخاص به صورت کتبی و قانونی با یکدیگر عهد انجام کاری را می بندند قانون برای انجام تعهدات آنها ناظر خواهد بود.

در قرارداد های قانونی مهلت مشخصی را برای ایفای تعهد در نظر میگیرند که در صورت پایان مهلت مقرر و عدم ایفای تعهد از سوی هر کدام از طرفین  قرارداد با کمک قانون و تنظیم دادخواست الزام به ایفای تعهد می تواند شخص دیگر را ملزم به انجام تعهداتی کند که در قرارداد تعهد کرده است. رویه الزام به تعهد چگونه است؟ متعهد له برای الزام شخص متعهد چه اقدام لازمی را قبل از تنظیم دادخواست انجام دهد؟ دادخواست الزام به تعهد چه زمانی باید به دادگاه ارائه شود؟ آیا علاوه بر ارائه ابن دادخواست می توان برای عدم انجام تعهدات در مهلت مقرر مطالبه ضرر و زیان را خواستار شد؟ در ادامه این مبحث به این سوال و سوالات دیگر پاسخگو خواهیم بود.

• 

نحوه تنظیم دادخواست الزام به ایفای تعهد

همانطور که گفته شد زمانی دادخواست الزام به ایفای تعهد ارائه می شود که شخصی مدعی باشد که طرف مقابل وی در قرارداد به تعهد خود پایبند نبوده است. بدیهی است که قبل از ارائه این دادخواست باید وجود قرارداد و متن و مفاد و همچنین شرایط آن را اثبات کند. اثبات این موضوع با ضمیمه این اسناد و ادله در متن دادخواست است. معمولا رویه الزام به ایفای تعهد چنین است که متعهد له به شخص متعهد تذکر انجام تعهدات را خواهد داد. متعهد له کسی است که تعهد به نفع او صادر شده است و متعهد شخصی است که موظف به ایفای تعهد می باشد.

پس منظور از تذکر متعهد له این است که با تنظیم و ارائه اظهارنامه ای به متعهد این موضوع را به وی یادآوری نماید که باید به تعهدات خود پایبند باشد و در صورت عدم پایبندی علیه او اقامه دعوا خواهد شد. معمولا ارسال اظهارنامه جوابگو خواهد بود و شخص متعهد از بیم شکایت و مجازات قانون سعی در انجام تعهدات خود می کند. اما چنانچه شخص به ارسال اظهارنامه پاسخی نداد متعهد له در ابن مرحله اقدام به ارائه دادخواست الزام به ایفای تعهد می نماید. ارسال اظهارنامه برای طرف مقابل این ویژگی را دارد که در دادگاه شخص نمی تواند از قصد متعهد له اظهار بی اطلاعی نماید. اما این سوال مهم برای کسی که خواستار ارسال با ارائه دادخواست الزام به تعهد است پیش می آید که چه زمانی حق ارائه این دادخواست را به دادگاه خواهد داشت؟ جواب این مهم در متن زیر می باشد.

• 

شرایط تنظیم دادخواست الزام به ایفای تعهد

می دانیم که قبل از تقدیم دادخواست الزام به ایفای تعهد باید به نکاتی توجه داشت. شرایطی که به خواهان اجازه تنظیم و ارسال دادخواست به دادگاه را خواهد داد همان نکات مهمی است که باید به آن توجه ویژه ای داشت. یکی از نکات بسیار مهم این است که شخص خواهان با متعهد له باید متوجه زمان رسید تعهدات باشد. یعنی موعد انجام به وفای عهد رسیده باشد متعهد له تا قبل از تاریخ تعهد حق ارائه دادخواست و شکایت از متعهد را نخواهد داشت مگر اینکه زمان موعد فرا رسیده باشد. همانطور که می دانیم در هر قراردادی میان دو طرف هر یک به امور یا عملی متعهد می شود مثلا شخصی متعهد می شود که در قبال ساختن خانه ای مبلغ مشخصی را دریافت نماید.

پس خواهان باید به این موضوع هم توجه داشته باشد که خود نیز باید به تعهد عمل کرده باشد تا شخص مقابل نیز موظف به انجام آن شود. از دیگر شرایط ارائه دادخواست اطمینان از عدم ایفای تعهد شخص متعهد است. به این معنی که خواهان باید مطمئن شود که شخص متعهد به تعهد خود عمل نمی کند و قصد عدم ایفای تعهد را دارد و به زبانی ساده تر به تعهد عمل نمی کند.  پس با این اوصاف این شرایط به قرار زیر است؛

موعد انجام تعهد و قرارداد رسیده باشد.

انجام به تعهدات خود چنانچه انجام تعهد از طرف مقابل بسته به انجام تعهد خود باشد.

شخص متعهد از انجام تعهدات خود شانه خالی کند.

در این صورت و با وجود این شرایط اشخاص متعهد له قادرند که دادخواست را جهت الزام به ایفای تعهد تهیه و به دادگاه ارائه دهند. در تنظیم دادخواست و در دفاعیه در جلسه دادرسی شخص می تواند علاوه بر الزام تعهد خسارت و زیان ناشی از بد عهدی را از شخص متعهد مطالبه نماید. مطالبه خسارت را می توان در قالب دادخواستی به صورت جداگانه نیز به دادگاه تقدیم کرد.

نمونه دادخواست الزام به ایفای تعهد

•