دادخواست الزام به تمکین

دادخواست الزام به تمکین

بر اساس قانون مدنی و عرف اجتماعی زوجین در قبال یکدیگر وظایفی دارند که در صورت رعایت نکردن این وظایف می توانند دادخواست الزام به تمکین را به دادگاه تسلیم کنند. بر اساس شرع اسلام زمانی که زن در نکاح دائم مرد می شود مرد وظیفه دارد تا نیاز های مادی زن برطرف کرده و زن نیز به وظایف زناشویی خود متعهد باشد. اما گاها زن یا مرد از وظایف خود سر باز زده و بدون دلیل مشخص و موجه در قبال یکدیگر از تمکین امتناع می کنند. در روابط زوجین قانون گذار چنین حالای را پیش بینی کرده و برای هر یک از آنها امکان تهیه دادخواست عدم تمکین را فراهم کرده است. در خصوص این مبحث باید متذکر شویم که در قانون و شرع و احکام اسلامی تمکین فقط برای زن نیست. اما بیشتر در مسائل قانونی پیش آمده منظور از عدم تمکین عدم تمکین زوجه است. اطاعت نکردن از شوهر بدون هیچ دلیلی موجهی قانون این حق را به مرد میدهد که از راه های دیگر برای تمکین زن متوسل شود. یکی از این راه ها متوسل شدن به دادگاه و تهیه دادخواست برای تمکین است.

دادخواست الزام به تمکین یعنی چه؟

تهیه دادخواست الزام به تمکین در مواردی است که زن یا مرد به وظایف خود عمل نمی کنند. اما الزام به تمکین به چه معنی است؟ چرا واژه الزام در این مبحث گنجانده شده است؟ تمکین به چه معناست؟ الزام مترادف اجبار و به زور متوسل شدن است. تمکین نیز به معنی اطاعت کردن می باشد. حال زمانی که زن از وظایف زناشویی خود در قبال مرد توجهی ندارد و زن برای این عدم تمکین هیچ دلیل قابل قبولی ندارد مرد می تواند با حکم قرار دادن اعضای خانواده خود و همسرش و مشورت با آنها مشکل پیش آمده را حل کند.

اما اگر در چنین حالتی موفق به تمکین زن نسبت به خود نشد مرد می تواند به تهیه و تنظیم دادخواستی از دادگاه بخواهد که زن را مجبور به تمکین کند. قاضی حکم بر تمکین زن می دهد و زن را طبق قانون مجبور به اطاعت از مرد می کند. اما عملا زن را نمی تواند مجبور به اطاعت کرد چون این کار عملا با آزادی انسان در تقابل است. اما طبق قانون و حکم به زن هشدار و یا تذکر به یادآوری درباره وظایف خود می کند. منظور از اجبار و به زور متوسل شدن این است که به نوعی قانون را در این زمینه مداخله دادن است. اما در خصوص عدم تمکین مرد به زن و شکایت به دادگاه و دادخواست الزام به تمکین در قانون گنجانده شده است. اما زنان به خاطر حجی و حیایی که دارند کمتر از این موضوع برای تهیه دادخواست استفاده می کنند. اما در متن زیر به مواد قانونی که درباره الزام به تمکین وجود دارد، خواهیم پرداخت.

• 

مواد قانون اساسی برای رد یا تهیه دادخواست الزام به تمکین

در تمامی موارد قانونی زیر مرد می تواند برای تهیه دادخواست الزام به تمکین اقدام کند و در مقابل زن نیز در دفاع از خود از این مواد قانونی استفاده کند. 

ماده ۱۱۵ قانون مدنی؛ گاهی مرد به علت ترک خانه زوجه خود عدم تمکین از سوی زن را در دادگاه مطرح می کند. طبق قانون مذکور زن برای دفاع از خود می تواند به استناد این ماده قانونی ادعای امنیت جسمی و شرافتی در این خانه برای او مقدور نیست و در خانه مرد در خطر است. زمانی که مرد زنش را کتک بزند و یا بخواهد به زور مالی را از بگیرد زن می تواند خانه را ترک کند.

ماده ۱۱۲۷ قانون مدنی؛ در این بند و ماده از قانون اساسی این مسئله را در روابط زناشویی پیش بینی کرده است که امکان دارد مرد بعد از عقد و در حین زندگی مشترک به بیماری مقاربتی دچار شود و با بیماری که از طریق مقاربت به زن نیز صدمه بزند زن می تواند از وظیفه خود شانه خالی کرده و با مرد رابطه جنسی نداشته باشد. پس اگر مردی با وجود چنین شرایطی دادخواستی را برای الزام تمکین تهیه کرد زن با مدارک پزشکی می تواند از خود دفاع کند.  

ماده ۱۰۷ قانون مدنی؛ طبق قانون شرع و قانون اساسی نفقه جز حقوق مادی زن است که مرد موظف به پرداخت آن است. اگر مرد برای الزام به تمکین دادخواستی را تهیه کرد و زن دلیل خود را عدم پرداخت نفقه مرد عنوان کرد دادگاه حق را به زن داده و این حق در قانون اساسی مذکور مطرح شده است. مردی که توانایی لازم در برطرف کردن نیاز های روزمره زن و فرزندان خود نباشد زن با تنظیم لایحه ای تحت عنوان لایحه دفاعیه نفقه علاوه بر عدم تمکین خواستار اجرای اعمال حقوقی به نفع خود می شود. 

ماده ۸ در حمایت از خانواده؛ مواردی که در این قانون ذکر شده است وظایفی است که زوجین در قبال یکدیگر برای استحکام بنیاد خانواده باید انجام دهند. عدم انجام هر یک از موارد در این قانون می تواند دلیلی بر دادخواست طلاق باشد. همچنین برای تهیه دادخواست الزام به تمکین از سوی مرد و یا رد این دادخواست از سوی زن از موارد مندرج در این ماده می توان استفاده کرد. این موارد به قرار زیر است؛

رفتار و اخلاق ناشایست و نادرست هر یک از زوجین که ادامه زندگی برای طرفین سخت و غیر ممکن شود.

امتناع شوهر در پرداخت نفقه

دیوانه بودن هر یک از زوجین

ترک خانه و خانواده هر یک از زوجین

مبتلا شدن به هر از زوجین به بیماری صعب العلاج و اعتیاد که زندگی را برای دیگری سخت کند.

محکومیت هر یک به حبس

ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی؛ بر اساس این ماده قانونی اگر مهریه زن عندالمطالبه و حال باشد یعنی هر زمان که زن خواهان مهریه خود شود مرد باید مهریه زن را پرداخت نماید و اگر از پرداخت مهریه امتناع کند، زن طبق قانون حق عدم تمکین دارد. همچنین حق ترک وظایف زناشویی را به خاطر عدم پرداخت مهریه طبق قانون مذکور حق زن می باشد. زن برای دفاع خود در برابر دادخواست شوهر به خاطر الزام به تمکین می تواند از این ماده قانونی استفاده کند و عدم تمکین خود را عدم پرداخت مهریه از سوی مرد می داند.

•