دادخواست حق ارتفاق
آیا تاکنون در مورد دادخواست حق ارتفاق چیزی شنیده اید؟ شاید برای شما جالب باشد که به خاطر عبور یک کشاورز از زمین کشاورز دیگر یا استفاده از آب باران زمین بالادستی و … دعواها و شاید جنگ های مختلفی راه افتاده است. در قانون این مسئله تحت عنوان حق ارتفاق بررسی شده است. در ادامه دادخواست حق ارتفاق را مورد بررسی قرار می دهیم.
به موجب ماده 93 قانون مدنی ” ارتفاق حقی است برای شخص در ملک دیگری ” بنابراین می توان اینگونه گفت که فرد به اعتبار ملک خود می تواند از ملک دیگری استفاده کند.
در واقع این نوع قوانین در برابر انحصار گرایی تدوین شده است. یعنی صاحب یک ملک نمی تواند به حکم مالکیت خود اجازه هیچ استفاده ای را به دیگران ندهد. در صورتی که ملک او به نوعی است که همسایه باید از آن عبور کند یا منفعتی از آن داشته باشد، بر اساس قانون همسایه می تواند این حق را درخواست کند. در صورتی که این حق داده نشود همسایه می تواند با ارائه دادخواست حق ارتفاق این حق را از دادگاه مطالبه کند.
توجه کنید که در کنار حق ارتفاق حق انتفاع نیز داریم. اما یکی از فرق های مهم بین این دو حق در این است که حق ارتفاق به ملک داده می شود اما حق ارتفاع برای شخص است. بنابراین فارغ از این که صاحب ملک کیست این حق ارتفاق وجود دارد. از طرف دیگر حق ارتفاق به اموال غیر منقول شامل می شود، اما حق انتفاع برای اموال منقول و غیر منقول نیز مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین حق انتفاع برای یک ملک یا یک مال هم می تواند به وجود بیاید، اما در حق ارتفاق باید دو ملک یا دو زمین در کنار یک دیگر وجود داشته باشند.
بر این اساس تنها یک همسایه می تواند نسبت به ملک همسایه خود حق ارتفاق طلب کند و فرد دیگر که همسایگی با ملک ندارد این حق را ندارد. این مسئله بسیار مهم در دادخواست حق ارتفاق محسوب می شود.
دادخواست حق ارتفاق (1)
چه زمانی به دادخواست حق ارتفاق نیاز داریم؟
در حالت کلی شما باید در مورد دادخواست حق ارتفاق و اسباب بوجود اورنده ان به این موضوع دقت داشته باشد که حق ارتفاق از دو طریق به همسایه یا صاحب ملک دیگری داده می شود:
قرارداد: در این حالت معمولا بین طرفین قراردادی تنظیم می شود که طی آن میزان حق ارتفاق داده شده مشخص می شود. این قرارداد کاملا قابل استناد است و از نوع قراردادی است که می تواند بعد از مرگ طرفین نیز معتبر باشد. چرا که همانطور که گفتیم حق ارتفاق به اعتبار ملک وجود دارد.
از طرف دیگر این قرارداد از آن جایی که حق مالک را به نوعی محدود می کند قابلیت این را دارد که به صورت رسمی در سند 6 دانگ ملک یا زمین ذکر شود. این مسئله ای است که در سال های اخیر توجه بسیاری به آن شده است. ذکر این مسئله در سند رسمی باعث می شود که از مشاجره های احتمالی در آینده جلوگیری شود.
به حکم قانون
در برخی از موارد نیز به هر دلیل ممکن است قانون به صورت کلی مشخص کرده باشد که املاک مجاور یکدیگر در چه حالت هایی ممکن است حق ارتفاق داشته باشند. مثلا اگر انباری شما پشت پارکینگ همسایه شما باشد، شما می توانید از پارکینگ همسایه خود جهت رفتن به انباری استفاده کنید.
حال اگر صاحب ملک مجاور که شما قصد استفاده از حق ارتفاق خود را دارید، این اجازه را به شما ندهد و یا مسیر استفاده شما از این حق را سد کند، عملا از نظر قانون شما حق مطالبه حر ارتفاق ملک خود را دارید. در این حالت دادخواست حق ارتفاق راهکارقانونی است که قانونگذار در این موقعیت ها پیش بینی کرده است.
در صورتی که بر اساس قرارداد یا بر اساس حکم قانون حق ارتفاق مشخص شده باشد و این حق به شما داده نشود، شما می توانید با استفاده از مشاوران حقوقی و کلای گروه پارسا نسبت به تنظیم و ارائه دادخواست حق ارتفاق اقدام کنید.
ارائه دادخواست حق ارتفاق
این دادخواست مانند تمامی انواع دادخواست های دیگر از بخش های مختلفی مانند خوانده، خواهان، مدارک، شرح دادخواست حق ارتفاق و …
مسلما طرف خواهان کسی است که مدعی استفاده از حق ارتفاق است. اما طرف خوانده مالک ملک مجاور است که خواهان نسبت به عدم استفاده از حق ارتفاق خود از زمین او شکایت کرده است.
توجه داشته باشید که اگر قرارداد حق ارتفاق توسط مالک یا مالکین قبلی تنظیم شده باشد و اکنون بر اساس همان قرارداد دعوی صورت گرفته باشد، مالک یا مالکین قبلی تا به امروز باید به ترتیب به عنوان خوانده در دادخواست حق ارتفاق ذکر شوند.
شما در شرح دادخواست حق ارتفاق دادخواست خود باید موقعیت ملکی خود و موقعیت ملکی که ادعای حق ارتفاق از آن را دارید را به درستی بیان کنید. بعد از آن سعی کنید حق ضایع شده را به صورت خلاصه اما مفید توضیح دهید و علت ضایع شدن آن را نیز بیان کنید.
دادخواست حق ارتفاق (2)
اجرا شدن حکم حق ارتفاق
حال اگر دادخواست حق ارتفاق خود را به مقام قاضی ارائه کردید و دادگاه بعد از بررسی های مختلف، حکم به حق ارتفاق شما داد، این حق چگونه اجرایی می شود؟ در واقع این حق هیچ صورت اجرایی ندارد و در صورت درخواست شما این حق قابل ذکر در سند رسمی طرفین می شود.
شما به واسطه دادخواست حق ارتفاق می توانید طرف مقابل خود را نسبت به حقی که دارید آگاه کنید. بعد از مشخص شدن حق ارتفاق در صورتی که صاحب ملک مجاور نسبت به استفاده شما از این حق همچنان ممانعت به عمل بیاورد، این بار در حال ضایع کردن حقی است که دادگاه به شما داده است. از این رو امکان برخورد قانونی توسط ضابطین قانونی وجود دارد.
همچنین دقت داشته باشید، در صورتی که دو ملک مجاور دارای حق ارتفاق هستند اما این حق در یکی از اسناد یا هر دو ذکر نشده باشد، نیازی به بیان و ارائه دادخواست حق ارتفاق به دادگاه نیست. این مسئله ای است که توسط دفاتر اسناد رسمی قابل اجرا شدن است. در صورتی که در حق ارتفاق دو ملک اختلافی وجود داشته باشد دادگاه وارد جریان می شود.
