دادخواست ضرر و زیان ناشی از جرم

دادخواست ضرر و زیان ناشی از جرم

دادخواست ضرر و زیان ناشی از جرم شخص مجرم یا مرتکب در طول دادرسی ضرر و زیانی را که به شخص دیگر وارد کرده است را بایستی جبران نماید. دادخواست ضرر و زیان ناشی از جرم راهی است که قانون گذار با تعیین آن و قرار دادن آن در دعاوی حقوقی و کیفری جبران خسارت و ضرر و زیان ناشی از جرم را پیش بینی کرده و پرداخت آن را اجبار کرده است. می دانیم که طرح و اقامه دعوا در مراجع قضایی در بر دارنده هزینه هایی است که دو طرف مستلزم پرداخت آن هستند. در صورتی که شاکی ادعای خسارت کند طبق ماده ۱۴ قانون دادرسی می تواند تمامی ضرر و زیان مادی و معنوی را و هر منافع ممکن الحصول را از محکوم علیه مطالبه نماید. تبصره یک این ماده مشخص کرده است که منظور از ضرر معنوی اعتبار شخصیت و هتک حیثیت و ضربات روحی و روانی است که متوجه شخص شده است. همچنین تبصره دو این ماده نیز در مورد منافع ممکن الحصول چنین می گوید؛ مواردی است که در جریان این دعوا تلف شده باشد. در این مقاله سعی داریم تا به نحوه تنظیم دادخواست ضرر و زیان ناشی از جرم آشنا شویم همچنین مهلت ارائه دادخواست و نحوه صدور حکم به این مهم در دادگاه را خواهیم داشت. تا پایان مقاله همراه ما باشید.

نحوه ارائه دادخواست ضرر و زیان ناشی از جرم

همانطور که در متن فوق عنوان شد راهی برای جبران ضرر و زیان ناشی از جرم برای شاکی وجود دارد. پس طرح و اقامه دعوا علیه متهم مستلزم پیگیری هایی است که قانون گذار آن را در مواد قانون مشخص کرده است و در صورت محکوم شدن متهم علاوه بر تحمل مجازات های مشخص شده بر حسب جرم، بایستی ضرر و زیان ناشی از جرم وارده شده به محکوم له را پرداخت نماید. به طور مثال چنانچه شخصی به دادگاه علیه متهمی که او را مورد ضرب و شتم قرار داده است شکایت کند علاوه بر مجازات های در نظر گرفته شده برای شخص در قانون بایستی هزینه های احتمالی درمان و بیمارستان شخص شاکی را هم پرداخت نماید. شاکی در مهلت مقرر شده باید دادخواست ضرر و زیان ناشی از جرم را تنظیم کرده و آن را به دادگاه تقدیم کند. این مهلت مقرر شده زمان مشخصی ندارد و شروع آن از زمان طرح شکایت و تعقیب متهم تا قبل از پایان جلسه ختم دادرسی مشخص شده است و در طی این مدت محکوم له با تهیه و تقدیم دادخواست خواستار جبران خسارت می شود. اما نحوه تنظیم این دادخواست چگونه است؟ 

• 

نحوه تنظیم دادخواست ضرر و زیان ناشی از جرم

تنظیم و تهیه دادخواست بایستی طبق قوانین و ضوابط تعیین شده باشد دادخواست ضرر و زیان ناشی از جرم نیز باید دارای تمامی ادله و اسناد موجود باشد. همانطور که در مثال فوق گفته شد در صورتی که شاکی متحول هزینه های درمانی شده باشد بایستی تمامی مدارک موجود که نشان دهنده پرداخت هزینه ها در درمانگاه و بیمارستان و هزینه های متحمل شده در طول درمان می باشد را ضمیمه دادخواست نماید. چون تنظیم چنین دادخواست دارای ظرافت ها و در عین حال پیچیدگی های قانونی است لزوم مشورت با وکیل در این خصوص احساس می شود. همچنین شاکی بایستی تا قبل از ختم دادرسی مدارک و دادخواست خود را به دادگاه ارائه دهد تا مورد پیگیری قرار گرفته شود. دادگاه در صورت لزوم در خصوص صحت گفته های شاکی و اسناد و مدارک موجود تحقیق خواهد کرد و در صورت پذیرش دادخواست محکوم علیه موظف به پرداخت ضرر و زیان ناشی از جرم می شود و در صورت رد دادخواست پرداخت خسارت از سوی محکوم علیه صورت نخواهد گرفت و تنها مجازات عمومی را خواهد گذراند. همانطور که گفته شد این دادخواست در دعاوی حقوقی و همچنین دعاوی کیفری قابل ارائه خواهد بود. در متن زیر به این موضوع می پردازیم که نحوه اقامه این دعوا در دادگاه حقوقی و کیفری به چه شیوه ای است.

تنظیم دادخواست ضرر و زیان ناشی از جرم در دادگاه حقوقی و کیفری

دعوا و دادخواست ضرر و زیان ناشی از جرم ابتدا در دادگاه های حقوقی مطرح می شود این گفته به این معنی است که این دعوا عموما در این دادگاه مورد بررسی قرار می گیرد و در صورت لزوم و در موارد مشخصی به دادگاه کیفری ارجاع داده خواهد شد. چنانچه دعوا جنبه خصوصی داشته باشد و پس از اقامه آن در دادگاه حقوقی متوجه شود که دعوا جنبه کیفری دارد به دادگاه کیفری ارجاع داده می شود و ادامه دادرسی در صلاحیت این دادگاه قرار می گیرد. البته در مواردی نیز دادخواست دعوای اصلی که  ابتدا در دادگاه کیفری مطرح شده است دادخواست ناشی از ضرر و زیان جرم را به دادگاه حقوقی ارجاع می دهند. این حالت زمانی رخ می دهد که صدور حکم کیفری طبق قانون در دادگاه کیفری با تاخیر مواجه شود مدعی خصوصی یا شاکی ادعا و یا دادخواست خود را به دادگاه حقوقی استرداد می دهد و نیازی به پرداخت هزینه های دوباره نیست. اما نحوه رسیدگی دادگاه به ارائه این دادخواست چگونه خواهد بود؟ در دادگاه دادخواست یا رد و یا پذیرفته خواهد شد که در متن زیر به تفصیل به این موضوع خواهیم پرداخت.

نحوه رسیدگی به دادخواست ضرر و زیان ناشی از جرم

ماده ۱۹ قانون دادرسی کیفری چنین می گوید؛ دادگاه در مواردی که به رد عین، رد مثل یا قیمت مال حکم صادر می کند موظف به قید مشخصات و میزان آن آن در حکم صادره می باشد و در صورت تعدد محکوم علیه مطابق مقررات حدود مسئولیت هر یک را کامل مشخص می کند. پس چنانچه رسیدگی به دعوای ضرر و زیان ملزم به صدور احکام فوق باشد دادگاه طبق این ماده قانونی عمل خواهد کرد. اما چیزی که مهم است این می باشد که دادگاه موظف است مشخصات و میزان محکوم را کاملا مشخص نماید. چنانچه حکم به پرداخت قیمت مال باشد زمانی که اجرای حکم صورت می گیرد قیمت مال را مشخص می کنند و باید قیمت مشخص شده به قیمت روز باشد.

نمونه دادخواست ضرر و زیان ناشی از جرم

•