دادخواست عزل قیم

دادخواست عزل قیم

دادخواست عزل قیم ممکن است از سوی شخص محجور و یا از سوی کسی از بستگان و نزدیکان شخص محجور و یا از سوی خود شخص قیم به دادگاه ارائه شود. عزل قیم بستگی به مواردی دارد که در ماده ۱۲۴۸ قانون مدنی نام برده شده است. قبل از پرداختن به موضوع دادخواست و نحوه تنظیم آن لازم است تا تعریف کلی و جامع از قیم و نصب و عزل آن داشته باشیم.

نصب و عزل قیم

نصب قیم زمانی ضرورت پیدا می کند که افراد محجور فاقد سرپرست باشند. سرپرستی افراد صغیر زیر ۱۸ سال و افراد مجنون و سفیه بر عهده پدر و در صورت نبود پدر بر عهده جد پدری است. همچنین در صورتی که این افراد ولی خاص نداشته باشند از طرف دادگاه برای این افراد قیم انتخاب  می شود تا به امور مالی و غیر مالی افراد تحت تکفل خود رسیدگی نمایند. شخص قیم بایستی دارای شرایط و ویژگی های اخلاقی خاصی باشد و به امانت داری شهرت داشته و همچنین فرد قیم باید فاقد محکومیت کیفری نیز باشد. در صورت نبود پدر و جد پدری و ولی قهری اولویت قیومیت این افراد با مادر است. مادر تا زمانی که ازدواج نکرده است می تواند عهده دار نگهداری و مراقب فرزندان غیر رشید و یا مجنون خود باشد.

هر زمان مادر ازدواج کند طبق شرع و قانون عهده دار این وظیفه نخواهد بود مگر اینکه با یکدیگر توافق نمایند. در صورتی که مادر فوت کند یا محجور باشد نگهداری و قیومیت افراد محجور با همسر مادر است به عبارتی این شخص در اولویت است و در صورت قبول نکردن یا شایسته نبودن همسر مادر برای نگهداری از این افراد دادگاه قیومیت را به اقوام و بستگان درجه یک و نزدیک خواهد داد. گفته شد که نصب قیم زیر نظر قانون اتفاق می افتد و کسانی که صلاحیت قیومیت را دارند که شایستگی این کار را داشته باشند. در صورتی که فرد قیم بعد از منصب قیومیت شایستگی خود را از دست بدهد دادگاه او را از این وظیفه عزل می کند. بهتر است در خصوص مواردی که باعث عزل قیم می شود را در این مقاله عنوان کرد. در متن زیر به این موضوع خواهیم پرداخت.

• 

موارد عزل قیم

دادخواست عزل قیم زمانی به دادگاه ارائه می شود که قیم شرایط و شایستگی خود را در مورد قیومیت از دست داده باشد. همچنین گفته شد قیم زیر نظر قانون انتخاب می شود. قانون نیز برای قیم شرایطی را در نظر گرفته است که اگر فاقد این شرایط باشد به عنوان قیم انتخاب نمی شود . اما ممکن است بعد از نصب قسم این شایستگی را از دست بدهد که در این صورت دادخواستی مبنی بر عزل قیم به دادگاه ارسال می شود. گاهی نیز قیم در انجام وظایفی که قانون برای او تعیین کرده است کوتاهی می کند و از این رو قیم از منصب خود عزل می شود. در مواردی نیز پیش می آیید که قیم خود مجنون یا سفیه می شود یا به بیماری سختی مبتلا می شود و یا دچار زوال عقلی خواهد شد که در این مورد خاص احتیاجی به تنظیم دادخواست عزل قیم نیست و شخص خود به خود از قیومیت عزل میشود که به آن انعزال قیم گفته می شود. لازم به ذکر است حکمی که در تایید عزل قیم از سوی دادگاه صادر می شود حکم تاسیسی است و این حکم بر تصمیمات آینده ناظر است. به این معنی که قیم هر تصمیمی را که در راستای منافع مولی علیه قبلا گرفته و انجام داده است ثابت و بدون تغییر می ماند و عزل قیومیت وی برای آینده است. اما مواردی که باعث عزل قیم می شود چیست؟ این موارد به شرح زیر است؛

قیم باید دارای صفت امانت داری باشد در صورتی که قیم بعد از انتخاب شدن به عنوان قیم این صفت را از دست بدهد باعث عزل او خواهد شد.

همانطور که می دانیم قیم باید فاقد محکومیت کیفری باشد و در صورتی که بعد از انتخاب شدن به عنوان قیم سابقه کیفری پیدا کرد و یا به یکی از جرایم عمدی زیر مرتکب شد قیومیت از وی سلب می شود؛

سرقت، کلاهبرداری، اختلاس، خیانت در امانت، منافیات عفت، هتک ناموس، ورشکستگی با تقلب یا به تقصیر و جنحه نسبت به اطفال از جرایمی است که موجب عزل قیم خواهد شد.

یکی دیگر از مواردی که باعث تنظیم دادخواست عزل قیم خواهد شد محکوم شدن به حبس شخص قیم که باعث رسیدگی به امور مالی و غیر مالی افراد تحت تکفل می شود.

چنانچه قیم ورشکسته شود و تمکن مالی خود را از دست بدهد.

چنانچه عدو لیاقت و توانایی وی در اداره اموال مولی علیه معلوم شود.

اگر قیم به هر دلیلی یکی از اموال شخص مولی علیه را به اداره دارایی و دادگاه اعلام نکرده باشد. پس در این صورت هر گونه ضرر وارد شده به مولی علیه را باید متحمل شود.

اگر دادستان ضرورت دادن تضمین از سوی قیم را اعلام کند دادگاه حقوقی باید این تضمین را از قیم بخواهد و در صورتی که قیم به هر دلیلی از دادن تضمین امتناع کند قیومیت از وی سلب می شود.

حساب تصدی یکی از ملزومات است که باید قیم آن را رعایت نماید و سالی یک بار به مدعی العموم یا دادستان آن را تحویل دهد و این حساب سالی یک بار باید رعایت شود و اگر قیم از وظیفه خود را به درستی انجام ندهد قسم معزول می شود.

در صورت زوال عقل و مجنون شدن قیم که در این حالت احتیاجی له تنظیم دادخواست نیست خود به خود از قیومیت عزل می شود.

نحوه تنظیم دادخواست عزل قیم

کسی که دادخواست عزل قیم را به دادگاه ارائه می دهد معمولا از بستگان نزدیک و درجه یک مولی علیه هستند که در این صورت مدارک شناسایی وی باید کامل همراه با دادخواست تقدیم شود و ادله و مدارک و دلایل قابل قبول خود را در متن دادخواست ذکر کند. متن دادخواست باید طبق ضوابط و قوانین موجود تنظیم شود که توصیه می شود برای تهیه این درخواست از وکیل مجرب در زمینه دعاوی حقوقی مشاوره گرفته شود.