دادخواست مطالبه سهم الشرکه

دادخواست مطالبه سهم الشرکه

دادخواست مطالبه سهم الشرکه نوعی از دعاوی مالی است که در حالت های مختلف تنظیم می شود. سهم الشرکه به دلیل خاصیت مبادله ای که دارد در زمره اموال منقول قرار می گیرد. پس سهم الشرکه نوعی حق و حقوق مالی است که در دعاوی و در شرایطی حتی قابل توقیف نیز می باشد. برای داشتن سهم الشرکه لازم است ابتدا وجود شرکتی را اثبات نمود و برای مطالبه آن بایستی در شرکت مالی مشاع به صورت های قراردادی یا قهری وجود داشته باشد که هر شریکی به نسبت خود در سود و زیان مال مشاع شریک باشد. اما چه زمان شرکا می توانند سهم الشرکه را از شرکت رجوع دهند؟ یا به عبارتی شرایط دادخواست مطالبه سهم الشرکه چه خواهد بود؟ در متن زیر موارد و شرایط آن را بازگو خواهیم کرد.

خصوصیات سهم الشرکه کدام است؟

ماهیت حقوقی سهم الشرکه طبق تعریف آن و برشمردن خصوصیات آن است. دانستن خصوصیات سهم الشرکه موضع افراد را در برخورد با مال منقول مشخص خواهد کرد. اما این خصوصیات به شرح زیر می باشد.

سهم الشرکه مال و حقوق مالی می باشد زیرا مانند سایر وجوه با اموال قابل مبادله می باشد.

سهم الشرکه جزء اموال منقول است. منقول یا غیر منقول بودن سهم الشرکه در صلاحیت دادگاه است اما چون سهم الشرکه نوعی دین شرکت به شریک می باشد جز اموال منقول محسوب می شود.

سهم الشرکه اموال شخصی محسوب می شود. انتقال وجه به عنوان سهام از سوی شریک به شرکت در قراردادی شکل می گیرد که چنانچه شریک بخواهد قرارداد را منحل نماید سهم او از مال مشاع شخصی است و می تواند راجع به آن تصمیم بگیرد.

سهم الشرکه قابل توقیف می باشد.

سهم الشرکه قابل تقویم می باشد. منظور از تقویم بودن ارزش پولی سهم الشرکه می باشد.

سهم الشرکه قابل توثیق نمی باشد. منظور این است که مالی که عین نباشد قابل رهن و یا رهن دین نمی باشد.

• 

شرایط تنظیم دادخواست مطالبه سهم الشرکه

همانطور که گفته شد سهم الشرکه جزء اموال شخص محسوب می شود و در حالت های مختلف و با توجه به شرایط ویژه هر یک از شرکا می توانند طی درخواستی تحت عنوان دادخواست مطالبه سهم الشرکه سهم خود را از مال مشاع شرکت مطالبه نمایند.

چنانچه شرکت در اثر تصمیم یکی از شرکاء تقسیم یا تلف شود و یا تمامی سهام شرکت از بین برود دیگر شرکا حق تنظیم دادخواست مطالبه سهم خود را از شرکت خواهند داشت.

همچنین در زمان تاسیس شرکت ها اساس نامه ای به نام اساسنامه شرکت نوشته خواهد شد که تمامی قوانین و ضوابط مربوط به نوع شرکت تاسیس شده در آن نوشته می شود. حال در صورتی که تاریخ انحلال یا مدت انقضای شرکت در آن قید نشده باشد هر زمان که شرکا بخواهند می توانند سهم الشرکه خود را مطالبه نمایند. اما در صورت قید تاریخ انقضا باید شرکا تا زمان انحلال آن برای مطالبه حقوق مالی خود صبر کنند.

اگر شریک یا سهامدار اصلی از دادن سهم الشرکه به هر یک از شرکا امتناع نماید دادخواست مطالبه سهم الشرکه تنظیم شده و به مراجع مربوطه ارجاع داده می شود.

اما نحوه مطالبه سهم الشرکه در شرکت های مدنی و شرکت های تجاری به چه شیوه ای است؟  لازم است ابتدا توضیح مختصری در خصوص هر یک داده شود تا شرایط مطالبه قابل درک باشد.

شرکت های مدنی؛

در شرکت های مدنی هر یک از شرکا به نسبت سهمی که در شرکت دارند از سود و منافع و همچنین از ضرر و زیان شرکت سهم خواهند برد و این موضوع در قرارداد فی مابین به ثبت و امضا رسیده است. البته در این نوع از شرکت ها امکان بهره مندی هر یک از شرکا از سود به نسبت بیشتر از سهم خود وجود دارد که این امکان با توافق همه شرکا حاصل می شود. مشخص است که در شرکت های مدنی شخصیت حقوقی وجود ندارد و با اتفاق نظر شخصی را به عنوان مدیر انتخاب کرده تا مکلف  در پرداخت سهم الشرکه به شرکا باشد. پس این وظیفه بر ذمه شخص حقوقی نوعی تکلیف مالی است که در صورت استنکاف در پرداخت شخص خواهان برای مطالبه سهم خود می تواند به مراجع رجوع نماید و دادخواست خود را برای مطالبه ارائه دهد.

شرکت های تجاری؛ اما شرکت های تجاری به محض تاسیس دارای یک شخصیت حقوقی می شود و در مطالبات و دعاوی به عنوان طرف دعوا در مقام خواهان یا خوانده قرار می گیرد. چنانچه این شرکت در فعالیت های تجاری خود به سود دست پیدا نماید باید تمامی سود را بین شرکا تقسیم کند و در صورتی که این اتفاق نیفتد هر یک از شرکا در تنظیم دادخواستی می توانند سهم الشرکه یا سود خود را از شرکت تجاری مطالبه نمایند.

صلاحیت رسیدگی به دادخواست مطالبه سهم الشرکه

پیش تر گفتیم که سهم الشرکه مال منقول و قابل توقیف است. منظور از قابل توقیف بودن سهم الشرکه این است که گاهی طلبکار با شاکی مالی یکی از شرکا برای رسیدن به حق ‌و حقوق مالی خود می توانند با کمک مراجع مربوطه سهم الشرکه شخص را از شرکت توقیف کنند و به ازای بدهی به مالکیت خود درباورد و یا اینکه مهلت رمانی مشخص شده ای را به شخص بدهکار داده تا بدهی خود را پرداخت نماید. طبق ماده ۲۰ قانون مدنی تمامی دیون اموال منقول محسوب می شود یعنی چه ثمن مبیع یا قرض باشد قابل انتقال به طلبکار خواهد بود.  به هر حال دو حالت وجود دارد که شریک درگیر دعاوی مالی شود و در این صورت سهم الشرکه خود را مطالبه نماید یا سهم الشرکه وی توسط مرجع ذی صباح توقیف شود. باید میان اختلاف شریک با شرکاء دیگر یا خود شرکت را با اختلاف طلبکار با شریک را از یکدیگر تفکیک نمود. در حالتی که شخص شاکی برای طلب حقوق خود از شریک شکایت دارد بایستی به دادگاه مربوط یعنی دادگاه عمومی انقلاب واقع در شهر محل اقامت شریک مراجعه کرد و در حالتی دیگر که اختلاف میان شریک و شرکت به وجود خواهد آمد طبق ماده ۲۲ قانون دادرسی مدنی باید برای رسیدگی به دعوی به مرکز اصلی شرکت مراجعه نمود و در صورت عدم توافق از طریق دادگاه و در تنظیم دادخواستی خواهان حقوق خود باشند.

نمونه دادخواست مطالبه سهم الشرکه

•