دادخواست مطالبه وجه چک
مطابق قانون برگه چک یکی از اسناد معتبر تجاری است که جهت امور بازرگانی و تجارت بین افراد رد و بدل خواهد شد و دارنده آن می تواند با استفاده از این برگه از حساب جاری صادر کننده وجه مشخصی را برداشت نماید. چک به محض رسیدن زمان سررسید قابل وصول و مطالبه خواهد بود و در صورت نبود وجه مشخص در حساب جاری صادر کننده دارنده آن از طریق بانک و صدور گواهی عدم پرداخت اقدام به تنظیم دادخواست مطالبه وجه چک خواهد کرد.
برگه چک بر حواله کرد شخص معینی یا در وجه حامل صادر خواهد شد. برگه چک یک سند عادی محسوب می شود اما به دلیل اهمیت و اعتبار آن در دادگاه ها به مثابه اسناد رسمی به آن رسیدگی می شود و دلیل آن اهمیت این سند تجاری در معاملات می باشد. همچنین این سند تجاری قابل انتقال از طریق ظهر نویسی و یا بدون آن خواهد بود زیرا این سند منافع شخص ثالثی در آن تعریف نشده است و مابین طلبکار و مدیون رد و بدل خواهد شد و شخص ثالث نمی تواند مدعی آن خواهد بود.
راه های مطالبه وجه چک
دارنده چک برای مطالبه وجه مندرج در آن می تواند از راه های مختلفی اقدام نماید. مراجعه به دادسرا و شکایت کیفری علیه صادر کننده چک و یا مراجعه به دادگاه حقوقی و تنظیم درخواست حقوقی مبنی بر دادخواست مطالبه وجه چک و یا مراجعه به اداره اجرای ثبت و درخواست اجراییه از راه های مطالبه چک خواهد بود. هر کدام از این روش ها تابع شرایطی خواهد بود که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. اما هر یک از این راه های انتخابی برای مطالبه وجه چک نتایج مختلفی را در پی خواهد داشت؛ جلب صادر کننده، توقیف اموال، ممنوع الخروج شدن، خسارت دیرکرد، محکومیت و تعیین مجازات از نتایج دادخواست مطالبه وجه چک خواهد بود. پس برای مطالبه این برگه تجاری از هر یک از راه فوق باید به نکاتی توجه نمود که به شرح زیر می باشد؛
زمانی که صادر کننده چک در دسترس قانون باشد شکایت کیفری شاید بهترین راه حل خواهد بود. اگر چک شرایط لازم برای طرح شکایت کیفری را داشته باشد و یا اگر شکایت کیفری باعث ایجاد فشار بر روی صادر کننده برای پرداخت شود بهترین گزینه همین گزینه پیشنهادی است. در شکایت کیفری علاوه بر مطالبه وجه خواهان خواستار مجازات برای صادر کننده چک خواهد بود. پس ترس از تعیین مجازات صادر کننده خود را مجبور به پرداخت وجه مشخص می شود.
البته شکایت کیفری گاهی ساده انجام نخواهد شد و وارد مراحل پیچیده ای خواهد شد و این در زمانی است که صادر کننده یا خوانده با اطلاع کامل وارد جلسه دادرسی شود و کفیل با وثیقه به دادگاه معرفی نماید. البته شکایت کیفری کم هزینه تر از راه های مطالبه وجه چک است و این موضوع یکی از مزیت هایی است که افراد معمولا دلیل خود را برای استفاده از این روش قانونی مطرح می کنند.
در شکایت حقوقی دارنده چک دادخواست مطالبه وجه چک را به دادگاه حقوقی ارائه خواهد داد و از دادگاه خواستار قرار تامین خواسته یا خواهان توقیف اموال می شود. به عبارتی بهترین و قانونی ترین راه حل برای مطالبه همین راه حقوقی است که اکثر افراد صاحب نظر بر این موضوع اتفاق نظر دارند. زیرا تمامی الزامات و اقدامات قانونی در قالب اقامه دعوای قانونی قابل اعمال خواهد بود مانند ممنوع الخروج کردن و یا توقیف اموال صادر کننده که پرداخت وجه به دارنده چک را به نوعی تضمین خواهد کرد. برای اینکه فرد بتواند دادخواست ضمن مطالبه را به دادگاه ارائه دهد طبق قانون بایستی در فرصت پانزده روزه پس از تاریخ صدور چک برای مطالبه آن به بانک مراجعه نماید که در صورت عدم دریافت وجه بانک گواهی عدم پرداخت صادر خواهد کرد و شخص قادر به تنظیم این دادخواست خواهد شد و در غیر این صورت این مهم امکان پذیر نخواهد بود باید بیست درصد مبلغ مندرج در چک را در صندوق دادگستری سپرده گذاری نماید.
دادگاه بدوی حقوقی بعد از تنظیم دادخواست و اقامه دعوا معمولا بین دو تا سه ماه برگزار خواهد شد. شکایت در دادگاه حقوقی رمانی برای افراد مناسب خواهد بود که طبق آنچه گفته شد ظرف مدت ۱۵ روز برای وصول مطالبات به بانک مراجعه نماید و یا طرف یا صادر کننده چک اموالی برای توقیف داشته باشد و خسارت در دیرکرد پرداخت چک مبلغ قابل توجه ای باشد. نکته قابل ذکر این است که شکایت کیفری و حقوقی در این موضوع قابل اجماع است. یعنی بعد از شکایت کیفری شخص می تواند اقدام به تنظیم دادخواست حقوقی نماید.
شکایت به اداره ثبت اجرایی و خواهان صدور اجراییه راه دیگری برای مطالبه وجه چک است. و این راه حل زمانی مناسب خواهد بود که دارنده بخواهد اموال صادر کننده را برای وصول مطالبه خود توقیف نماید و همچنین او را برای مدتی طولانی ممنوع الخروج نماید. این راه حل سریع تر و کم هزینه تر از راه های قبلی خواهد بود و امکان توقیف اموال وجود دارد. اما شخص دارنده نمی تواند اقداماتی را برای اخذ حکم جلب انجام دهد همچنین نمی توان خواستار دیرکرد از این راه حل شد.
به دلیل اهمیت و مناسب بودن گزینه دادخواست حقوقی در ادامه سعی بر ذکر نکاتی در این خصوص خواهیم کرد.
دادخواست مطالبه وجه چک (2)
روند رسیدگی به دادخواست مطالبه وجه چک
روند رسیدگی به دادخواست مطالبه وجه چک اینگونه است که مبالغی چکی که کمتر از بیست میلیون تومان باشد به شورای حل اختلاف محل صدور چک یا محل اقامت خوانده ارجاع داده می شود. اگر مبلغ چک بیست میلیون تومان یا بیشتر از این مبلغ باشد دادخواست به مراجع قضایی حقوقی ارسال خواهد شد. بعد از ثبت دادخواست در دفاتر قضایی روند رسیدگی بعد از حداقل دو ماه شروع خواهد شد و در صورت امتناع خوانده به پرداخت وجه، خواهان با معرفی اموال خوانده به دادگاه خواستار توقیف اموال و در صورت عدم شناسایی خواستار حکم جلب شخص از دادگاه خواهد شد. پس از صدور حکم دادگاه، حکم صادره بلافاصله به مرجع اجرای حکم ارسال خواهد شد و مراحل بعدی انجام خواهد شد. برای ثبت این دادخواست باید به سامانه الکترونیکی ثنا مراجعه کرد و مدارک شناسایی و اصل چک و همچنین گواهی عدم پرداخت که از بانک صادر می شود را به مرجع قضایی ارائه دهد.
دادخواست مطالبه وجه چک (1)
هزینه دادرسی ارائه دادخواست مطالبه وجه چک
دادخواست مطالبه وجه چک و اقامه این نوع دعاوی از جمله دعاوی مالی محسوب می شود و دربردارنده هزینه دادرسی خواهد بود. هزینه دادرسی در شورای حل اختلاف دو و نیم درصد کل مبلغ چک خواهد بود. همچنین هزینه دادرسی در دادگاه حقوقی برای مبلغ بیست میلیون و بیشتر از آن معادل سه ونیم درصد کل مبلغ چک خواهد بود.
