دادخواست نصب قیم

دادخواست نصب قیم

دادخواست نصب قیم از سوی کسی از بستگان نزدیک افراد محجور و صغیر به دادگاه ارائه می شود که این اشخاص فاقد سرپرست ‌‌و ولی نصبی باشند و برای ادامه زندگی خود و اداره امور مالی و غیر مالی احتیاج به قیم دارند. چه زمانی افراد محجور نیاز به قیم خواهند داشت؟ منظور از افراد محجور چه کسانی است؟ دادخواست نصب و انتخاب قیم از سوی چه کسانی قابل درخواست است؟ نحوه تنظیم این دادخواست چگونه است؟ نحوه رسیدگی دادگاه به دادخواست مبنی بر انتخاب و نصب قیم چگونه خواهد بود؟ جواب این سوالات و سوالات مشابه را در این مقاله خواهیم داشت.

• 

افراد واجد شرایط برای ارائه دادخواست نصب قیم

همانطور که گفته شد افراد محجور برای اداره امور مالی و غیر مالی خود احتیاج به نظارت و کمک شخصی به نام سرپرست دارند. منظور از افراد محجور افرادی مجنون و سفیه و افراد غیر رشید و نابالغ زیر ۱۸ سال است. سرپرستی این افراد طبق قانون ایران بر عهده پدر خواهد بود. در صورت نبود یا فوت پدر و در صورت نداشتن صلاحیت پدر در سرپرستی این افراد ( ناتوانی در پرداخت نفقه فرزندان و نگهداری از آنان یا ابتلا به بیماری یا اعتیاد شدید و یا شهرت داشتن به فساد اخلاقی ) این وظیفه بر ذمه جد پدری یعنی پدربزرگ پدری است.

در شرایطی که پدر و پدر بزرگ هیچ کدام در قید حیات نباشند و با در صورت وجود هر دو یا یکی از آنها اما صلاحیت و یا توانایی نگهداری افراد تحت تکفل را نداشته باشند ولی قهری یا قیم برای آنان نصب و انتخاب خواهد شد. طبق قانون اولویت قیومیت با مادر است و در صورت نبود مادر یا ازدواج وی این عهده بر ذمه جد مادری خواهد بود و چنانچه افراد محجور فاقد مادر یا جد مادری بودند کسی از نزدیکان یا بستگان آنها قیومیت آنها را بر عهده خواهد داشت.

نصب قیم بایستی به شیوه قانونی صورت بگیرد زیرا تصمیم گیرنده و اداره کننده زندگی افراد محجور با قیم است. دادگاه در خصوص انتخاب قیم تصمیم گیرنده خواهد بود و این انتخاب به این صورت است که افراد داوطلب خود را به دادگاه معرفی می کنند و یا دادخواست نصب قیم را به مرجع مربوطه ارائه می دهند و دادگاه شرایط فرد را کامل مورد بررسی قرار خواهد داد و در صورت داشتن صلاحیت و شرایط قیومیت او را به عنوان قیم نصب خواهد کرد. بدیهی است تا زمان نصب قیم دادستان عهده دار و تصمیم گیرنده امور مالی و غیر مالی افراد محجور خواهد بود و همچنین دادگاه حافظ منافع آنان خواهد بود. طبق این گفته حال می دانیم که ارائه دادخواست به منظور نصب قیم برای افرادی است که با افراد محجور نسبت داشته باشد. مادر یا پدر بزرگ مادری، همسر مادر و سایر بستگان نزدیک به ترتیب عهده دار این مسئولیت خواهند بود.

البته لازم به ذکر است که سرپرستی افراد محجور بعد از فوت پدر با مادر است اما قانون مادر را موظف به نگهداری نمی داند و تا زمانی که مادر شوهر نکرده است می تواند فرزندان را نزد خود نگه دارد در غیر این صورت سرپرستی از وی سلب خواهد شد و به پدر بزرگ پدری داده می شود و در صورت فوت یا ناتوانی پدر بزرگ پدری به جد مادری داده می شود. مادر در این صورت می تواند دادخواست نصب قیم را به دادگاه ارائه دهد. در صورت فوت یا محجور شدن مادر نیز اولویت با همسر مادر است. البته تمامی افرادی که نامبرده باید صلاحیت داشته باشند تا این وظیفه بر عهده آنان باشد.

شرایط افراد برای تنظیم دادخواست نصب قیم

معمولا افرادی که خواهان نصب قیم می شوند و دادخواست نصب قیم را تنظیم می کنند افرادی هستند که خود خواهان قیومیت فرد محجور هستند. مادر افراد صغیر و مجنون و یا افرادی دیگر مانند همسر مادر یا سایر بستگان نزدیک از جمله کسانی هستند که خواهان این مهم در دادگاه های حقوقی می باشند. طبق قانون باید فرد قیم دارای صلاحیت باشد در غیر این صورت به عنوان قیم نصب و انتخاب نخواهد شد. شرایط این افراد اینگونه است که فرد باید شرایط این افراد اینگونه است که فرد باید فاقد محکومیت های کیفری مانند اختلاس، کلاهبرداری تجاوز، سرقت، ورشکستگی و فاقد جرایمی باشد که مربوط به اطفال است. از دیگر شرایط قیم توان مالی او برا نگهداری و تامین مخارج زندگی افراد تحت سرپرستی است. در کل افراد واجد شرایط قیومیت باید فاقد فساد اخلاقی باشد که قانون با اطمینان تکفل افراد محجور را به او بسپارد. بدیهی است که قانون برای این افراد وظایفی را تعیین کرده است که باید به این وظایف پایبند باشد در غیر این صورت از قیومیت عزل خواهند شد و عهده دار این مسئولیت شخصی صالح خواهد بود که به وظایف خود پایبند باشد.

• 

موارد تنظیم دادخواست نصب قیم

طبق گفته های فوق می دانیم که سرپرستی افراد محجور بر عهده پدر و پدر بزرگ پدری است. چنانچه پدر و پدر بزرگ در زمان حیات خود و با پیش بینی احتمالاتی در آینده برای افراد محجور تحت تکفل خود ولی قهری انتخاب کرده باشند که در صورت نبودن آنها فرد مشخص شده ولی و سرپرست افراد محجور خواهد بود که قانون برای تصمیم آنها احترام قائل می شود. پس طبق ماده ۱۲۱۸ افرادی صغیر و محتوای که فاقد ولی هستند قیم انتخاب خواهد شد. پس چنانچه افراد غیر رشید و مجنون و سفیه دارای سرپرست و ولی واجد شرایط باشند دادگاه حق انتخاب قیم را نخواهد داشت. اما گاهی شرایط اینگونه خواهد بود که دادگاه بایستی برای این افراد قیم مشخص کند. اما مواردی نیز وجود دارد که خود افراد واجد شرایط اقدام به تنظیم دادخواست نصب قیم می نمایند. مانند دادخواست تنظیم شده از سوی مادر افراد محجور در زمان فوت پدر و فوت پدر بزرگ که تصمیم گیرنده نهایی در این زمینه دادگاه خواهد بود. اما مواردی نیز وجود دارد که افراد محجور دارای قیم هستند اما افراد نزدیک به آنها شخص قیم را برای قیومیت صالح نمی دانند. پس در نتیجه دادخواست عزل قیم از سوی این افراد تنظیم و به دادگاه ارائه داده خواهد شد.