دادخواست چک مفقودی
زمانی که یک برگه چک از دفترچه چک جدا می شود که به عنوان یک سند تجاری و به جای وجه نقد از آن استفاده شود. برگه چک پر شده حکم پول نقد را در بازار خرید و فروش و معاملات خواهد داشت پس باید در حفظ و نگهداری آن نهایت دقت را کرد. اما با این حال گاهی برای صاحب چک پیش می آید که برگه چک را گم خواهد کرد یا افرادی به قصد سرقت یا کلاهبرداری برگه چک را از دست صاحب اصلی خارج می کنند. پس در این حالات فرد صادر کننده چک با اعلام مفقود شدن چک و تنظیم دادخواست چک مفقودی به دادگاه مانع از اعمال سودجویانه افراد می شود. این پروسه به ترتیب زیر شرح داده شده است و در ادامه به این موضوع بیشتر خواهیم پرداخت.
دادخواست چک مفقودی (3)
اقدام اولیه پس از مفقود شدن چک
همانطور که گفته شد؛ چک ممکن است به هر دلیلی ناشی از سهل انگاری مفقود شود. در این مرحله سرقت چک یا اعمال کلاهبردارانه نیز در زمره چک مفقودی قرار داده می شود. بنابراین اولین قدم پس از آگاه شدن از مفقودی چک این است که شخص صادر کننده یا دارنده چک باید در اسرع وقت به بانک مراجعه کرده و به صورت کتبی دستور عدم پرداخت چک را صادر نماید. این اقدام در ماده ۱۴ قانون صدور چک شرح داده شده است که شخص دارنده با داشتن مدارک شناسایی به بانک مراجعه کرده و بعد از بررسی هویت وی در بانک اقدام به صدور دستور عدم پرداخت چک می نماید. پس اقدام اولیه پس از مفقود شدن چک تنظیم دستور کتبی مبنی بر عدم پرداخت چک به بانک است. بانک نیز به مدت یک هفته حساب وی را مسدود خواهد کرد و در این فرصت یک هفته ای فرد دارنده یا صاحب چک باید به مراجع قضایی مراجعه نماید و اقدامات بعدی را در خصوص چک مفقودی انجام دهد و تا مشخص شدن تکلیف چک باید حساب مسدود باقی بماند.
تنظیم دادخواست چک مفقودی به مراجع قضایی
همانطور که می دانیم؛ برگه چک پر شده معادل وجه نقد است و به عنوان پول نقد از آن در معاملات و مناسبات تجاری استفاده می شود. پس سعی در حفظ و نگهداری آن بسیار مهم است اما همچنان مفقود شدن چک یکی از اعمال غیر قابل پیشگیری است. پس تنظیم دادخواست چک مفقودی یکی از انواع دادخواست هایی است همواره در مراجع قضایی مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت. دادخواست مبنی بر مفقود شدن چک زمانی به دادگاه ارائه می شود که قبل از آن فرد دارنده و صاحب چک به بانک مراجعه نماید و دستور عدم پرداخت را به صورت کتبی صادر نماید. همچنین گفته شد که بانک به مدت یک هفته حساب جاری فرد را پس از بررسی هویت وی مسدود خواهد کرد. در مدت زمان یک هفته ای فرد باید به مراجع قضایی رجوع کند. پس از تنظیم و ارسال این دادخواست در فرصت زمانی داده شده و پس از بررسی لازم مراجع در اسرع وقت گواهی مبنی بر مفقود شدن چک را صادر خواهد کرد. اخذ این گواهی از مرجع قضایی از این حیث اهمیت خواهد داشت که حساب جاری فرد فقط به مدت یک هفته مسدود خواهد شد و جلوگیری از برداشت حساب به وسیله چک مفقودی موقت خواهد بود.
لازم به ذکر است گواهی مربوط به مفقود چک که مبلغ آن کمتر از بیست میلیون تومان باشد از صلاحیت های شورای حل اختلاف خواهد بود و اگر مبلغ چک بیست میلیون تومان و بیشتر از آن مبلغ باشد مرجع صالح برای صدور گواهی مفقود شدن چک دادگاه حقوقی می باشد. البته چنانچه شخص دارنده مطمئن باشد که چک وی مفقود شده است باید در صورت اینکه مبلغ کمتر از بیست میلیون تومان باشد بایستی به شورای حل اختلاف مراجعه نماید اما در صورتی که چک با هر مبلغی سرقت شود باید به مراجع قضایی و دادسرای کیفری مراجعه نمود. زیرا در صورت مطمئن بودن از سرقت و کلاهبرداری بودن موضوع چک محکومیت های کیفری به دنبال خواهد داشت و پیگیری قانون به شیوه قوانین کیفری خواهد بود و شخص سارق مشمول مجازات های کیفری خواهد بود. حال در صورت اخذ گواهی مفقود شدن چک از مراجع قضایی مرحله بعدی چه خواهد بود و فرد دارنده چک در قدم بعدی چه عملیاتی را باید انجام دهد؟ در متن زیر به این موضوع خواهیم پرداخت.
دادخواست چک مفقودی (2)
مراحل بعدی پس از ارائه دادخواست چک مفقودی به مرجع قضایی
پس از دستور کتبی مبنی بر عدم پرداخت به بانک از سوی دارنده چک بایستی قبل از پایان مهلت یک هفته ای و در زمان انسداد حساب جاری به مراجع قضایی دادخواست چک مفقودی را ارائه نماید. دادگاه پس از دریافت دادخواست مبنی بر مفقود شدن چک گواهی مفقود شدن چک را صادر خواهد کرد و به شخص دارنده چک تحویل خواهد داد. مرحله بعدی پس از دریافت این گواهی این است که گواهی صادر شده را بایستی به بانک تسلیم نماید. اگر در این مدت مشخص این گواهی صادر نشود و یا به بانک تسلیم نشود بانک به صورت خودکار اقدام به رفع مسدودیت حساب جاری خواهد کرد. همچنین در صورت مراجعه کردن دارنده چک به بانک و با تحویل آن، بانک معادل وجه درج شده در چک را به وی پرداخت خواهد کرد.
لزوما دارنده چک به معنی صاحب چک نیست و کسی که چک در ید او باشد به معنی این است که صاحب و دارنده چک شخص او می باشد حتی اگر چک به وسیله سرقت یا پیدا کردن آن در کف خیابان به دست وی رسیده باشد. پس بایستی صادر کننده چک و یا دارنده اصلی و به حق آن تمام سعی را در حفظ و‌نگهداری انجام دهد. البته ناگفته نماند که بانک موظف است که تا پایان رسیدگی قضایی و صدور گواهی مبنی بر مفقود شدن چک حساب جاری متقاضی مسدود باقی بماند و در زمان تسلیم گواهی مفقودی چک به بانک حکم ابطال چک نیز صادر خواهد شد و هر زمان چک به بانک جهت دریافت وجه برده شود این سند تجاری از سوی بانک ضبط خواهد شد یا به علت بی اعتبار بودن به جایگاه مخصوص کاغذ باطله منتقل خواهد شد.
