فرق جعل مادی و معنوی چیست؟
فرق جعل مادی و معنوی چیست؟
تا به امروز افراد زیادی از ما سوال پرسیده اند که به صورت کلی، فرق جعل مادی و معنوی چیست؟ در پاسخ به این سوال، باید بگوییم که فرق جعل مادی و معنوی را می توان از جنبه های متنوعی مورد بررسی قرار داد. به صورت کلی، فرق جعل مادی و معنوی نه تنها به روش انجام جعل، بلکه به مجازات تعیین شده برای آن هم اشاره خواهد داشت. جعل مادی و جعل معنوی هر دو در قانون اساسی ایران به عنوان جرم شناسایی شده اند.
البته که تفاوت های موجود میان انواع جعل مادی و جعل معنوی می توانند جرائم در نظر گرفته شده برای متهم را نیز تغییر دهند. قانون مجازات اسلامی برای فرد جاعل مجازات سنگینی را در نظر گرفته است. چرا که با جعل اسناد، افراد در حال تغییر مالکیت یا تغییر اطلاعات یک سند رسمی هستند. این مسئله می تواند مشکلات زیادی را برای جاعل ایجاد نماید. امروز ما قصد داریم تا در مورد فرق جعل مادی و معنوی با شما صحبت کنیم. پس با ما همراه باشید.
جعل چیست؟
قبل از پرداخت به فرق جعل مادی و معنوی، بیایید تا نگاهی به چیستی جعل بیندازیم. به صورت کلی، بر اساس ماده 523 قانون مجازات اسلامی، جعل به فرآیندی گفته می شود که در طی آن یک نوشته، سند، مهر یا امضای اشخاص غیر رسمی یا رسمی ساخته شوند. هر گونه اعمال تغییر بر روی یک سند رسمی یا مهر های تایید شده به عنوان جعل شناخته می شود. به خاطر داشته باشید که سیاه کردن تاریخ سند، آسیب زدن به تاریخ سند، تغییر تاریخ سند یا استفاده از مهر و سند دیگر افراد بدون داشتن اجازه رسمی از آنها به عنوان مصادیق جعل شناخته شده اند.
با توجه به ماده ذکر شده، انواع جعل عملی غیر قانونی به حساب آمده و مجازات های خاصی برای آنها در نظر گرفته شده است. به خاطر داشته باشید هر عملی که منجر به فریب دادن دیگران یا تقلب در اسناد و مدارک آنها شود، جرم به حساب می آید. فرد جاعل باید مسئولیت کار خود را قبول کند و مجازات شود. البته که قانون گذاران در این زمینه یک سری استثنا های خاص هم در نظر گرفته اند. این استثنا ها مربوط به زمانی هستند که جعل به شخص یا سندی آسیب جدی وارد نکند.
جعل مادی چیست؟
حال که با پاسخ جعل چیست آشنا شدیم، بیایید تا انواع جعل را مورد بررسی قرار دهیم. برای بررسی فرق جعل مادی و معنوی، بررسی هر کدام از این موارد یک مسئله مهم به حساب می آید. جعل مادی در واقع عبارت است از اقدام برای تغییر یا خدشه وارد کردن، از بین بردن، تراشیدن و اعمالی که در این دسته بندی قرار می گیرند بر روی ظاهر اسناد. زمانی که شما تاریخ یک سند رسمی را تغییر دهید یا اینکه نسبت به دستکاری سایر اطلاعات قرار گرفته در آن اقدام نمایید، در واقع در حال ارتکاب جرم جعل مادی هستید. فرد جاعل در این روش جعل، ظاهر اسناد رسمی و مدارک مهم را تغییر می دهد. به خاطر داشته باشید که ایجاد تغییر در ظاهر یک سند برای تقلب، جرم سنگینی بوده و مجازات سنگینی هم دارد.
اگر بخواهیم یک مثال را برای جعل مادی مورد بررسی قرار دهیم، باید به یک شرایط خاص اشاره کنیم. فرض کنیم که فرد شماره 1 به فرد شماره 2، یک شک به مبلغ 10 میلیون تومان داده است. فرد شماره 2 با تغییر عدد چک از 10 میلیون به 100 میلیون تومان، در واقع در حال جعل مادی است. یا اینکه یک فرد با جعل کردن امضا، نسبت به تغییر اطلاعات چک اقدام نماید. در این شرایط، فرد شماره 2، به اتهام جعل با مشکلات قانونی شدیدی مواجه خواهد شد.
جعل معنوی چیست؟
دیگر موردی که برای آشنایی با فرق جعل مادی و معنوی باید آن را مد نظر خود قرار دهیم، چیستی جعل معنوی می باشد. به صوت کلی، جعل معنوی فقط بر روی اسناد رسمی صورت می گیرد. زمانی که یک کارمند دولت یا یک نهاد رسمی نسبت به تغییر نام، اطلاعات یا ویژگی های سند اقدام نماید، با جعل معنوی مواجه شده است. هر یک از کارکنان ادارات دولتی و مراجع قضایی، هر روزه با مدارک و اسناد زیادی سر و کار دارند. در صورتی که گفته و نوشته یکی از مقامات رسمی، مهر یا تقریرات مشخص شده توسط آنها تغییر پیدا کند، افراد با اتهام جعل معنوی مواجه شده و بر اساس قانون مجازات اسلامی با آنها برخورد خواهد شد.
بر اساس قانون مجازات اسلامی، جزای انتخاب شده برای جعل معنوی هم جریمه نقدی و هم زندان خواهد بود. البته که ثابت کردن جرم جعل معنوی یک پروسه دشوار به حساب می آید. چرا که هر طرف دعوا می تواند ادعا کند که حرف او درست است. به عنوان مثال، فرد می تواند ادعا کند که بر خلاف چیزی که در سند عادی ذکر شده است، همچنان مبلغی را دریافت نکرده است. این موضوع با جعل سند تفاوت دارد.
مهم ترین فرق جعل مادی و معنوی
حال که با چیستی جعل، انواع آن و تعریف جعل مادی و معنوی آشنا شدیم، بیایید تا به سراغ فرق جعل مادی و معنوی برویم. به صورت کلی، این دو روش جعل تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند. بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، شیوه رسیدگی به اصالت سند در این دو روش جعل با یکدیگر تفاوت دارد. زمانی که سند با جعل مادی مواجه شده است، تراشیدگی بر روی سند و امثال این مشکلات مورد بررسی قرار می گیرند. در حالی که در جعل معنوی، مفاد و عبارات ثبت شده در سند مورد بررسی قرار خواهند گرفت. اطلاعات ثبت شده در سند نباید با اطلاعاتی که توسط مامور رسمی ثبت شده اند تفاوت داشته باشند. در غیر این صورت احتمال اینکه فرد با مشکلات جدی مواجه شود وجود دارد.
دیگر فرق جعل مادی و معنوی مربوط به روش انجام است. در روش جعل مادی جاعل در حال آسیب وارد کردن، خدشه دار کردن یا تغییر اطلاعات مهم یک سند می باشد. در حالی که در جعل معنوی، جاعل در حال تغییر اطلاعات کلی سند و تغییر مفهوم عبارات قرار گرفته در آن می باشد. زمانی که محتوای سند بدون دخالت مامور تغییر پیدا کند، جعل معنوی صورت گرفته است.
