فرق سند با نسق چیست؟
معنای نسق از نظر حقوقی چیست؟
نسق اصطلاحاً به معنای عملکرد عمرانی شخصی است که زمینی را آباد می کند. پیش از تصویب قانون اصلاحات ارضی در سال 1341 تقسیمات گوناگونی در مورد مالکیت زمین های کشاورزی وجود داشت. اغلب میان کشاورزان به عنوان رعیت و خان یا کدخدا سندی تحت عنوان نسق تنظیم می شد و به استناد آن، کشاورز کشت و کار در مساحت معینی از زمین های کشاورزی ده یا قریه را در اختیار می گرفت. در مقابل کشاورز متعهد می شد سالانه یا ماهانه مبلغی را در ازای حمایت های کدخدا به وی بپردازد.
در واقع رعیت یا کشاورز در ازای کار و تلاش خود در زمین زراعتی از محصول آن سهم می برد. با اجرای قانون اصلاحات ارضی نسق زراعتی قابلیت تبدیل شدن به سند مالکیت رسمی را پیدا کرده است. در این نوشتار در پی یافتن پاسخی برای این پرسش که فرق سند با نسخ چیست؟ برخی از مهمترین قوانین و مقررات مربوط به مالکیت زمین های زراعی و اصلاحات ارضی را مورد بررسی قرار می دهیم.
منظور از سند مالکیت رسمی چیست؟
در سند مالکیت رسمی که امروزه توسط دفاتر ثبت اسناد رسمی صادر می شود، مشخصات هویتی مالک و مشخصات ثبتی ملک قید می گردد. سند مالکیت اموال غیرمنقول اعم از زمین، آپارتمان و … معمولاً بر روی برگه های ضخیم و سبز رنگی چاپ می شود که منقوش به هولوگرام است. برای صدور سند مالکیت رسمی متقاضی می بایست به ادارات مربوطه مراجعه نموده و بدهکاری های ملک را پرداخت نماید. همچنین چنانچه ملک در رهن باشد، متقاضی می بایست اقدامات لازم برای از رهن درآوردن ملک را انجام دهد. در صورتی که پس از انجام استعلامات منعی برای صدور سند مالکیت رسمی وجود نداشت، متقاضی می بایست به دفاتر ثبت اسناد رسمی مراجعه نموده و صدور سند مالکیت را خواستار شود. دفاتر اسناد رسمی توسط سردفتر و زیر نظر سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اداره می شوند.
اسناد مالکیت سیم و سرب (منگوله دار)، اسناد بنچاق و نسق نیز در صورت وجود شرایط قانونی مورد نیاز ممکن است به اسناد مالکیت تک برگ تبدیل شوند. در پاسخ به این پرسش که از نظر حقوقی فرق سند با نسق چیست؟ می بایست گفت نسق نیز نوعی سند است که در صورت وجود شرایط قانونی قابلیت تبدیل شدن به سند مالکیت تک برگ را دارد.
بدون تردید صدور سند مالکیت تک برگ به نام مالک امتیازاتی مثل حق ساخت و ساز و … را برای مالک ایجاد می کند. همچنین سند مالکیت تک برگ قابلیت به وثیقه گذاشته شدن در دادگاه، بانک و سایر مراجع قضایی و اداری را دارد. علاوه بر این دریافت سند رسمی مالکیت تک برگ نشانگر پرداخت بدهکاری های مربوط به ملک است و نمی توان نسبت به مطالبات پیش از تنظیم این سند بر علیه مالک ملک اقامه دعوی نمود. از همین رو در ادامه نوشتار پیش رو شرایط و مراحل تبدیل نسق به سند رسمی تک برگ را مورد بررسی قرار می دهیم و این موضوع را بررسی می کنیم که فرق سند با نسق چیست؟
شرایط و مراحل تبدیل نسق به سند رسمی
تا اینجا دانستیم که از نظر حقوقی فرق سند با نسق چیست؟ اکنون می خواهیم این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم که در چه شرایطی ممکن است یک نسق به سند رسمی تبدیل شود و متقاضی این کار می بایست چه اقداماتی انجام دهد.
با اجرای قانون اصلاحات ارضی کشاورزانی که بر روی زمین های زراعی کشت و کار انجام می دادند، به عنوان مالک این زمین ها شناخته می شدند. در واقع نسق زراعی برای یک کشاورز به معنای میزان مساحت زمینی است که در زمان اجرای قانون اصلاحات ارضی در اختیار داشته و روی آن کشت و کار می کرده است. پس از اجرای قانون مذکور به نام کشاورزانی که در زمین های زراعی مشغول به زراعت بودند، سند رسمی مالکیت صادر شد. امروزه نیز موارد متعددی یافت می شود که سند نسق زراعتی موجب انتقال مالکیت ملک و صدور سند رسمی مالکیت به نام کشاورز یا نوادگان او می گردد.
برای این که نسق به سند تنظیم شود می بایست به دفاتر ثبت اسناد رسمی مراجعه نمود. پیش از این می بایست استعلامات مربوط به اطلاعات هویتی مالک و ملک از ادارات مربوطه دریافت شود. پس از دریافت استعلامات مربوطه چنانچه زمین یا ملک مشمول بدهکاری باشد، متقاضی تنظیم سند رسمی می بایست بدهکاری های ملک را پرداخت نماید. پس از احراز شرایط صدور سند مالکیت، سند نسقی از متقاضی دریافت شده و ابطال می گردد. سپس سند مالکیت تک برگ به نام مالک (کشاورز یا وراث او) صادر می شود. دفاتر اسناد رسمی در ازای صدور سند تک برگ حق ثبت دریافت می کنند. برای گرفتن استعلامات مربوط به زمین های زراعی می توان به شیوه غیرحضوری و با ورود به سامانه های اینترنتی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اقدام نمود.
از نظر عملی فرق سند با نسق چیست؟
در آخر به ارائه توضیحاتی در مورد این موضوع می پردازیم که از نظر عملی و تجربی فرق سند با نسق چیست؟ برخی از مهمترین تفاوت های سند رسمی با نسق از نظر عملی عبارت از موارد زیر است:
سند مالکیت رسمی بر روی برگه های ضخیم رنگی چاپ می شوند و معمولاً هولوگرام شناسایی دارند. این در حالی است که نسق اغلب به صورت دست نویس و بر روی برگه های کاغذی یا پوستی قدیمی نگارش می یافته است.
سند رسمی مالکیت را می توان به عنوان وثیقه در بانک، دادگاه یا سایر مراجع تودیع کرد. در حالی که نسق چنین قابلیتی ندارد.
نسق تنها در مورد زمین های زراعی یا کشاورزی وجود دارد، در حالی که اسناد رسمی ممکن است در مورد اموال منقول یا غیرمنقول با هر نوع کاربری اعم از زراعی، تجاری، مسکونی و … صادر شود.
چنانچه پرسیده شود فرق سند با نسق چیست؟ بایست گفت: نسق سند مکتوبی است که توسط کدخدا و کشاورز نگارش یافته و برای هر کدام از دو طرف تعهداتی ایجاد می کند. در مقابل سند تک برگ توسط مامور قانونی (سردفتر اسناد رسمی) صادر می شود و مالک یا شخص ثالث در تنظیم آن دخالتی ندارد.
