مجازات بی حجابی در قانون
مسائلی همچون: آزادی حجاب و مجازات بی حجابی در قانون از مهمترین بحث های داغ در کشور هستند. اگرچه مسئله حجاب ریشه دیرینه ای در تاریخ کشورمان دارد؛ اما مجازات بی حجابی چنین وضعیتی را ندارد. بر همین اساس بسیاری از اندیشمندان و دکترین حقوقی، نظرات مختلفی در باب ماده های قانونی مربوط به حجاب ارائه کردند. اما فقط دانشمندان علم حقوق در این موضوع اظهار نظر نکرده اند و مردم نیز نظر متفاوتی دارند. باید به طور ریشه ای بررسی کنیم تا بدانیم بی حجابی در قانون چیست و مجازاتی که برای آن در نظر گرفته شده، چه تکلیفی دارد؟ قبل از این که پیشینه ی مسئله مجازات بی حجابی را مطرح کنیم، باید در مورد آزادی های فردی، تحقیق کنیم. اولاً بدانیم که آیا در قوانین کشور به مسئله آزادی فردی و انتخاب پوشش اشاره شده است؟
ریشه مجازات بی حجابی در قانون چیست؟
موضوع مجازات بی حجابی در قانون دارای تاریخ طولانی نیست و ریشه آن به همین چند سال پیش برمیگردد. زمانی که مجلس یازدهم در تاریخ خرداد ۱۳۹۹ آغاز به کار می کند، مسائلی از قبیل حجاب به اولویت این مجلس تبدیل می شوند. سپس در تاریخ هشتم بهمن ماه سال ۱۳۹۹ قانون مجازات بی حجابی تصویب می شود. موضوع جالب تر این است که مجازات بی حجابی در ماده ی قانونی مجزایی نیست. بلکه به عنوان تبصره در ذیل ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی ذکر شده است. این تبصره عبارت است از: زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند به حبس از ده روز تا دو ماه و یا از ۵۰ هزار تا ۵۰۰ هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد. این تبصره تمام مجازات بی حجابی در قانون است. باید بدانیم که این تبصره بحث های زیادی را ایجاد کرده است که تاکنون بی نتیجه مانده اند.
آیا مجازات بی حجابی در قانون اساسی وجود دارد؟
یکی از مهمترین سوالاتی که پس از مسئله ی مجازات بی حجابی در قانون پیش آمد، این است که قانون اساسی چه می گوید؟ اگرچه در ساختار قانونی و حقوقی کشورمان ایران، قانون گذاری به طور دو رُکنی میباشد. اما باید بدانیم که قانونگذار همیشه حکیم نیست و امکان دارد دچار خطا شود. بر همین اساس اجازه دهید تا بی حجابی در قانون اساسی را بررسی کنیم. قبل از اینکه اصل های قانون اساسی را ذکر کنیم باید بدانید که این قانون، عالی ترین قانون کشور محسوب می شود. این سخن به این معناست که هیچ قانون زیر دستی نباید مغایر آن، تصویب شود. بند ۷ از اصل سوم قانون اساسی، یکی از مواد برای استدلال مخالفین مجازات بی حجابی است. طبق این اصل دولت جمهوری اسلامی موظف است با تمام امکانات خود، تامین آزادی های سیاسی و اجتماعی در حدود قانون را انجام دهد.
مجازات بی حجابی در قانون می تواند مخالف با آزادی های اجتماعی محسوب شود. زیرا آزادی در نوع حجاب، یکی از مصادیق آزادی های اجتماعی در جامعه محسوب می شود. قسمت اول بند ۱۴ از اصل سوم قانون اساسی نیز ماده دیگری است که برای آزادی انتخاب پوشش، بدان استدلال شده است. طبق این بند دولت موظف است تأمین حقوق همه جانبه افراد از زن و مرد را انجام دهد. یکی از حقوق زنان، انتخاب آزادانه ی نوع پوشش است. لذا دولت باید موجبات انتخاب آن و آزادی عمل برای پوشیدن آن پوشش را فراهم کند. شاید برای شما خوانندگان گرامی سوال پیش بیاید که: آیا نوع برخورد پلیس امنیت اخلاقی قانونی است؟ علاوه بر بی حجابی در قانون که چندان با قانون اساسی همخوانی نداشت، نوع برخورد پلیس امنیت اخلاقی نیز همین گونه است. اصل بیست و یکم و همچنین بند یکم از همین قانون می توانند گواه ادعای ما باشند.
آیا مجازات بی حجابی در قانون برگرفته از قرآن است؟
متاسفانه مجازات بی حجابی در قانون برگرفته از قرآن نیست. در هیچ آیه ای از سوره های قرآن به مجازات برای کسانی که بی حجاب هستند اشاره نشده است. اگر بخواهیم این موضوع را به بیان حقوقی بگوییم یعنی قرآن کریم این موضوع را جرم نمی داند. پس در نتیجه موضوع جرم انگاری بی حجابی در قانون، اخلاقی و قرآنی نمی باشد. دکترین حقوقی، ایرادات زیادی را به این ماده وارد کرده اند و نوع اجرای آن را از قانونگذار پرسیده اند. یعنی اولاً چه کسی مسئول اجرای این قانون در جامعه می باشد؟ دوماً، اگر هتک حرمت و از دست رفتن نفس (جان باختن) اتفاق بیفتد، چه کسی و یا چه ارگانی پاسخگو خواهند بود؟ هیچکدام از مواردی که سوال کردیم توسط قانونگذار و این ماده پاسخ داده نشده اند. به همین خاطر ابهامات زیادی در این ماده وجود دارند و تاکنون رفع نشده اند.
بعضی از حقوقدانان این گونه نظر داده اند که: نمی توان قانونی که برگرفته از جامعه نیست را اجرا نمود. آنها شاهد مثال خود را بر روی موضوع بی حجابی قرار دادند و در مورد ماده ی قانونی آن بحث کردند. ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی که تاکنون بحث و جنجال های زیادی را به راه انداخته، نتوانسته نتیجه دلخواه را ایجاد کند. یکی از نتیجه های دلخواه که بر مبنای آن، تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی تصویب شده است، حجاب شرعی می باشد. اما سوال اینجاست که آیا میدانید حجاب شرعی چیست؟
آیا قانونگذار منظور خود را از حجاب شرعی مشخص کرده است؟
متاسفانه مجازات بی حجابی در قانون تعیین گردیده است؛ اما نوع، حد و حدود حجاب مشخص نشده است. این موضوع یکی از بزرگترین اشکالات اساسی این ماده می باشد. متاسفانه در تصویب این قانون چه در مجلس و چه در شورای نگهبان، دقت نظر به عمل نیامده است. اجازه دهید تا مقصودمان را واضح بگوییم. زمانی که قانونگذار مجازاتی را برای یک جرم در نظر می‌گیرد، در ابتدا باید آن جرم را تعریف و مشخص کند. به طور مثال ماده ۲۲۱ قانون مجازات، زنا را تعریف و آن را موجب حد دانسته است. همچنین ماده های ۲۶۷ و ۲۶۸ قانون مجازات اسلامی تعریف و شرایط سرقت را مشخص کرده اند. اما مسئله اینجاست که موضوع حجاب شرعی که در تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات ذکر شده، به طور دقیق تعریف نشده است. حال چگونه امکان دارد زمانی که تعریف دقیق موضوع جرم وجود ندارد، مجازات آن را اجرا کرد؟
در نتیجه مسئله بی حجابی در قانون نباید به طور کورکورانه بررسی شود؛ بلکه باید عمیق مورد مطالعه قرار گیرد. اولاً قانونگذار باید تعریف خود را از حجاب شرعی روشن کند. دوماً زمانی مجازات قابل اجراست که قید آن وجود داشته باشد. قید ماده 638، این است که: عفت عمومی جریحه دار شود. پس در صورتی که این قید وجود نداشته باشد مجازاتی هم نخواهد بود.
