معرفی انواع دادسراها
معرفی انواع دادسراها
انواع دادسراها کدام ها هستند؟ چرا قانون از انواع دادسراها استفاده می کند؟ مهمترین دلیل وجود انواع دادسراها چیست؟ وجه تمایز انواع انواع دادسراها کدام است؟ انواع دادسراها چه کارکردی دارند؟ انواع دادسراها در کدام حوزه قانونی فعالیت می کنند؟ مهمترین شرایط انواع دادسراها چیست؟ انواع دادسراها به چه مواردی رسیدگی می کنند؟ در کدام مورد سراغ کدام یک از انواع دادسراها باید برویم؟ انواع دادسراها در انتخاب یک وکیل تا چه حدی تاثیرگذار است؟ مهمترین نکاتی که در خصوص انواع دادسراها وجود دارد چیست؟
قانون ایران زمانی که برای اولین بار تدوین شد، به تبعیت از قانون فرانسه از انواع دادسراها استفاده کرد و برای اولین بار مفهوم دادسرا را وارد جامعه ایرانی نمود. در واقع دادسرا در قانون ایران به عنوان یک نهاد قانونی محسوب می شود که کارکردهای خاصی برای ان در نظر گرفته شده است.
برای این که بتوانیم کارکرد انواع دادسراها را به صورت مجزا متوجه شویم، ابتدا باید بدانیم که دادسرا چه کارکردی در قانون دارد و در کدام بخش از قانون کارایی خودش را نشان می دهد. سپس بر اساس این کارایی و کارکرد بتواند سراغ معرفی انواع آن ها برویم بیشتر و بهتر با آن ها آشنا شویم. بدین ترتیب می توان درک بهتری از ان ها داشته باشیم.
انواع دادسراها و نگاه بنیادی به آن ها
انواع دادسراها در قانون ایران بر اساس یک چارچوب و بنیاد فعالیت می کند. در واقع ما باید بدانیم که چرا در قانون از عنوان دادسرا استفاده شده است و این عنوان چه کارکردی می تواند داشته باشد. به طور کلی دادسرا از جمله نهاد های قانونی و قضایی در زمینه قانون کیفری محسوب می شود. به نوعی می توان گفت که دادسرا عنوانی است که در قانون کیفری تعریف شده است.
قانون کیفری در قانون ایران به مفهوم مهم جرم می پردازد. در واقع قانون در این بخش مشخص می کند که کدام فعل جرم است؟ چگونه این جرم اثبات می شود؟ چه مجازاتی برای این جرم باید در نظر گرفته شود؟ و چگونه این مجازات باید اجرایی شود؟ بنابراین همه چیز در این قانون به جرم وابسته است. با توجه به این که بیان کردیم دادسرا عنوانی تحت مفهوم قانون کیفری است می توان گفت که دادسرا یک نهاد قضایی مرتبط به مفهوم جرم است. بنابراین می توان حدس زد که این نهاد باید به یک یا چند مورد از سوالات مطرح شده در حوزه کیفری را پاسخ دهد.
اگر بخواهیم ساده تر توضیح دهیم می توانیم اینگونه بیان کنیم در قانون کیفری سیر خاصی برای بررسی پرونده و دعوی وجود دارد. مرحله اول این است که باید اثبات شود جرمی رخ داده است. با اثبات جرم و مشخص شدن نوع و کیفیت آن باید مجازاتی برای آن تعیین شود و با تعیین مجازات نوبت به اجرایی شدن آن می رسد. بر اساس قانون انواع دادسراها موظف هستند که نسبت به اثبات جرم و همچنین اجرای مجازات اقدام کنند. در کلام ساده تر دادسرا موظف است دو مرحله اثبات جرم و اجرای مجازات را انجام دهد.
بنابراین اولین نهادی که دادخواست کیفری شما را بررسی می کند دادسرا است. با بررسی دادسرا مشخص می شود که آیا جرمی اتفاق افتاده است؟ آیا مجرمی وجود دارد؟ اگر پاسخ ها مثبت باشد دادسرا این دعوی را همراه با مدارک و اطلاعات به دادگاه مربوطه ارجاع می دهد. دادگاه با بررسی پرونده رای و مجازات لازم را صادر می کند و آن را دوباره به دادسرا ارجاع می دهد. حال دادسراست که باید نسبت به اجرای مجازات و نظارت بر آن اقدام کند. دادسرا برای انجام این وظیفه از ابزارهای مختلفی مانند قدرت تعقیب متهم و صدور قرارهای مختلف را دارد. همچنین در نظر داشته باشید که ریاست دادسرا ها با دادستان می باشد. دیگر عنوان های قانونی در انواع دادسراها عبارتند از بازپرس و دادیار.
انواع دادسراها در قانون
انواع دادسراها در قانون موظف به بررسی و اثبات جرم و ارجاع آن به دادگاه هستند. همچنین همه انواع دادسراها باید نسبت به اجرایی شدن احکام و رای های صادر شده توسط دادگاه اقدام کنند. اما نکته ای که وجود دارد این است که اساسا نمی توان همه جرایم را یک نهاد واحد بررسی کند. در واقع برخی از افعل و گروه های جرمی است که نیاز به تخصصی غیر از تخصص قانونی و حقوقی در خصوص آن ها وجود دارد. به طور مثال زمانی که شما بخواهید فعل یک پزشک را مورد بررسی قرار دهید باید به مفاهیم پزشکی واقف باشید و بتوانید با اشرافیت بر عمل پزشکی این فعل را از نظر قانونی بررسی کنید. بنابراین بر اساس خاص بودن برخی از عناوین انواع دادسراها در قانون ایران پیش بینی شده است.
در واقع اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم انواع دادسراها بر اساس تخصصی بودن نوع فعل و جرم تشکیل شده اند. چرا که در برخی از موارد زمانی شما می توانید از نظر حقوقی و قانونی در خصوص یک فعل نظر بدهید که اشرافیت کاملی برای ان فعل داشته باشید. دلیل دیگر استفاده قانون از انواع دادسراها این است که برخی از جرایم به سبب زیادی و یا به سبب بعد تخریبی که دارند باید به صورت ویژه مورد بررسی قرار بگیرند. از این رو برای این دست از جرایم نیز دادسرایی جدا در نظر گرفته شده است. مانند دادسرای قاچاق کالا و ارز. بر این اساس انواع دادسراها در قانون ایران عبارتند از مواردی که در ادامه خواهیم گفت.
دادسرای عمومی و انقلاب ( همان دادسرایی که به تمامی جرایم عمومی و عادی در جامعه رسیدگی می کند)، دادسرای ویژه کارکنان دولت، دادسرای ویژه قاچاق کالا و ارز. دادسرای ویژه جرایم اقتصادی، دادسرای ویژه جرایم پولی و بانکی، دادسرای ویژه روحانیت، دادسرای ویژه جرایم پزشکی، دادسرای ارشاد و دادسرای ویژه اطفال و نوجوانان از جمله انواع دادسراهایی است که در قانون کیفری ایران به آن ها اشاره شده است.
همانطور که از عنوان این دادسراها مشخص است، هر کدام از آن ها بر اساس خاص بودن جرم ( حوزه ای جرم در آن اتفاق افتاده ) ، اهمیت آن و یا خاص بودن فاعل جرم ( کودک یا نوجوان بودن او ) تقسیم بندی شده است. این نکته بسیار مهمی است که باید در خصوص انواع دادسراها به آن توجه داشته باشید.
