نوشتن لایحه برای وصف تجریدی چک
نوشتن لایحه در مورد وصف تجریدی چک
یکی از قوانین خاص در قانون مدنی قانون تجارت می باشد. وصف تجریدی چک را ممکن است تابحال نشنیده باشید. به طور کلی اسناد تجاری دارای ویژگی ها و امتیازات خاصی هستند که در دیون مدنی این امتیازات وجود ندارند و مربوط به قانون تجارت هستند در زیر می خواهیم در مورد وصف تجریدی چک و آثار آن بیشتر توضیح دهیم.
وصف تجریدی چک چیست؟
وصف تجریدی چک در واقع به معنای تفکیک میان دو رابطه حقوقی می باشد. یکی از طرفین رابطه در واقع همان طرف صدور چک می باشد و طرف دیگر رابطه حقوقی ناشی از تنظیم و گردش آن. در زیر با مثالی ساده تر این موضوع را بررسی می کنیم.
هر سندی که در قانون مدنی مورد تایید باشد موجب ایجاد تعهد می شود و این تعهد مبتنی بر یک رابطه حقوقی می باشد و اگر رابطه حقوقی بهم بخورد سند نیز ارزشش را از دست می دهد. اما در مورد اسناد تجاری نظیر چک این موضوع تغییر پیدا می کند و در قانون تجارت وقتی یک سند تجاری تنظیم شود و به طرف معامله داده شود سند جنبه موضوعی دارد و جدای از رابطه حقوقی طرفین خود سند موضوع می شود و این موضوعیت در واقع همان وصف تجریدی است. وصف تجریدی چک یعنی جدای از روابط رابطه حقوقی افراد و فعل و انفعالاتی که در این رابطه پیش می آید خود چک از اعتبار برخوردار است حتی اگر به شخص ثالث هم داده شده باشد اساسا تاثیری در اعتبار آن نخواهد داشت. در زیر با مثالی ساده تر این موضوع را بررسی کنیم.
اگر دو نفر ماشینی را معامله کرده باشند و در این بین برای ثمن معامله چک داده شود و فرد چک را به شخص دیگری بدهد و بعد از آن ثابت شود که اتومبیل دزدی بوده و یا فسادی در معامله رخ داده است در این صورت معامله فسخ می شود و باید هم اتومبیل پس داده شود و هم وجه پرداختی استرداد شود که تا اینجا مربوط به حوزه حقوق مدنی اما در این بین یک سند تجاری( چک) به شخص ثالثی داده شده است که همچنان معتبر است و روابط طرفین تاثیری بر روی چک و دارنده ی آن نخواهد داشت هر چند که ممکن است این گونه معاملات بر روی چک سایه بیندازد و تا حدودی آن را با مشکل مواجه کند. پس به همین دلیل است که توجه نکردن به تعهد سابق و پایبندی به تعهد جدید به محض امضای چک از نتایج وصف تجریدی چک می باشد. مهمترین نکته در اسناد تجاری همان موضوع امضا کردن آن هاست که با امضا کردن چک یعنی فرد تعهد کامل داده است که این به معنی وصف تجریدی است.
نوشتن لایحه در مورد وصف تجریدی چک (1)
آثار وصف تجریدی چک در حقوق ایران
از آثار وصف تجریدی چک در قانون می توان به اصل عدم استناد به ایرادات در برابر دارنده با حسن نیت و اصل استقلال امضاها اشاره کرد. در زیر به توضیح هر کدام می پردازیم.
اصل عدم توجه ایرادات:
وقتی که گفته می شود چک یا هر سند تجاری دیگری یک سند مستقل است و وقتی طرفین سند را قبول می کنند به مفهوم این خواهد که آن معامله و سند را قبول دارند و نمی توانند به بهانه ی وجود ایراد از سوی طرف مقابل از پرداخت وجه و یا عمل به تعهد خودداری کند.
اصل استقلال امضاها:
هر امضایی که در چک یا سفته و یا برات وارد می شود اعتبار جداگانه دارد و فرد نمی تواند ایراداتی به امضا وارد کند و از پرداخت وجه آن سرباز زند بلکه باید اعتبار امضا را مورد بررسی قرار دهد. اگر برخی از امضاهای اسناد تجاری به دلایلی نظیر اهلیت نداشتن، تقلبی یا جعلی بودن و … از اعتبار ساقط شوند تعهد سایر امضا کنندگان به قوت خود باقی خواهد ماند.
یک نکته در خصوص وصف تجریدی چک لازم است بیان شود این است که اگر صادر کننده چک اثبات کند که چک بابت دین نبوده است و دلایل محکمی نظیر متن مندرج در چک و یا هر نوشته ی دیگری در این خصوص داشته باشد پس در این صورت فقط از کسی که چک را به او داده حق استرداد دارد و حق استرداد از انتقال گیرندگان چک قابل استماع نخواهد بود.
نوشتن لایحه در مورد وصف تجریدی چک (3)
نکاتی در مورد مفهوم وصف تجریدی چک
به طور کلی چک و سایر اسناد تجاری به منظور پرداخت دین و تعهدی داده می شود و در واقع در قبال یک معامله و یا قرارداد داده می شود. در این بین معامله ای که انجام شده یک قرارداد اصلی یا پایه و دین و تعهد ایجاد شده دین و تعهد منشاء صدور چک می گویند. چون در این بین چکی که صادر شده است وسیله ای برای پرداخت قرض یا بهای معامله ی پرداخت شده است. در پاره ای از مواقع صدور چک به سبب ایجاد یک معامله یا قرارداد جدید نیست و ممکن است به عنوان ضمانت صادر شود. به طور مثال ممکن است شخصی به اموال یک نفر آسیب بزند و تا زمان جبران خسارت چکی را با مبلغی خاص به عنوان ضمانت برای زیان دیده بگذارد.
چک و سایر اسناد تجاری برای اینکه در بازار تجارت اعتبار داشته باشند و به عنوان تضمین پرداخت به کار گرفته شوند، در نظام حقوقی صادر کننده چک و دارنده چک از حق و حقوقی برخوردار هستند و صادر کننده چک و امضاء کنندگان آن در قبال دارنده مسئول و متعهد هستند و این تعهد مسئولیت هایی را به دنبال دارد. برای اینکه با مفهوم وصف تجریدی چک بیشتر آشنا شویم باید بگوییم که خود چک یا سند تجاری یک تعهد تازه به وجود می آورد که به آن تعهد براتی یا تعهد ناشی از سند تجاری می گویند که مفهوم آن التزام به تادیه شدن سند تجاری می گویند.
وصف تجریدی چک به این معنا است که عمل صدور چک و یا سایر اسناد تجاری برای افرادی که چک را امضا می کنند یک تعهد ایجاد می کند و اگر فردی که چک را گرفته آن را به نفر سومی بدهد و در واقع چک به گردش در بیاید و دارندهی اولی آن را به کس دیگری واگذار کند در واقع تعهد ناشی از چک وصف تجریدی پیدا می کند. یعنی در واقع از رابطه حقوقی منشا صدور خود و از تعهد پایه جدا شده است و به استقلال رسیده است.
پس در نتیجه باید بگوییم که وقتی چک به نفر سومی داده شود، اثبات کردن اینکه که معامله یا قرارداد طرفین اول معامله تغییر پیدا کرده و اصل قرارداد عوض شده است تاثیری در حقوق انتقال گیرنده و دارنده فعلی چک نخواهد داشت و امضا کنندگان سند تجاری متعهد هستند که به تعهد خود عمل کنند و این تعهد همچنان به قوت خود باقی خواهد ماند.
