ازدواج مجدد برای مرد
بحث ازدواج مجدد برای مرد یک بحث مهم و البته جنجالی می باشد که در هر کشور و جامعه ای دیدی متفاوت نسبت به آن وجود دارد. از آن جا که ما مردمی مسلمان هستیم و احترام زیادی برای کتاب مقدسمان قرآن و فرامین آن قائل هستیم بنابراین قانون اساسی ما نیز چنین اجازه ای را بر اساس آیات قرآن و احادیث برای مردان صادر کرده است اما تحت شرایط و ضوابط خاص. تا پیش از سال ۱۳۴۶ هیچ گونه مانعی برای چند همسری مردان وجود نداشت اما بعد از آن ماده های قانونی بسیاری وضع شد که چنین اقدامی را از طرف مردان منوط به رعایت اصول و قواعدی دانست که اجتناب ناپذیر می باشند.
شرایط ازدواج مجدد برای مرد
در دین مبین اسلام هیچ گونه شرط و شروطی درباره ازدواج مجدد برای مرد گرفته نشده است بجز یک مورد و آن هم رعایت و اجرای عدالت میان زنان است. در سال های اخیر با پیشرفت هر چه سریع تر جوامع بشری به سوی یکسان سازی و مساوات میان زن و مرد این مسئله در کشور ما نیز دستخوش تغییرات بسیاری شده است. به طوری که در سال ۵۳ قانونی تحت عنوان ماده ۱۶ قانون حمایت از خانواده به تصویب رسید که شرایط چنین عملی را برای مردان سخت نموده و آن را به شرایط خاصی وصل کرده است. این شرایط عبارتند از این که مرد حق تجدید فراش را در صورتی که دارای زن باشد ندارد مگر در شرایط خاص. منظور از شرایط خاص مواردی می باشند که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد.
۱: رضایت دادن همسر اول.
۲: ناپدید شدن زن بدونه دلیل و یا بر اثر اتفاق.
۳: داشتن بیماری و یا جنون و روان پریشی زن.
۴: زن قدرت به جا آورون وظایف زناشویی را نداشته باشد.
۵: زن بنا به دلایل واهی حاضر به تمکین شوهر نباشد.
۶: محکومیت زن در دادگاه به حبس بیشتر از ۶ ماه.
۷: نپذیرفتن و رها کردن زندگی مشترک از سوی زن.
۸: عقیم بودن و در اصطلاح عامیانه نازایی و عدم قدرت فرزندآوری زن.
۹: اعتیاد زن به ماده اعتیاد آور به صورتی که زندگی مشترک را تحت تاثیر قرار دهد.
با توجه به مواردی که ذکر شد اگر زن یکی یا تعدهدی از شرایط ذکر شده را دارا باشد همسر او می تواند نسبت به ازدواج دوباره اقدام کند. در غیر این صورت اگر مرد با وجودی که زن مشکلی برای بچه دار شدن نداشته باشد و او را تمکین نماید و در یک منزل مسکونی همراه با مرد زندگی کند و همچنین دارای بیماری لاعلاجی مانند جنون نباشد باز هم تمایل به تجدید فراش داشته باشد تنها راه باقی مانده برای او این است که رضایت همسر خود را جلب نماید و نیز اجازه کتبی برای این کار را از دادگاه اخذ نماید. لازم به یادآوری است که دادگاه تنها در شرایطی اجازه را صادر خواهد کرد که موارد بندهای دوم تا نهم در مورد زن صادق باشد که در صورت احراز ندانستن موارد یاد شده اجازه برای مرد صادر نخواهد شد.
اخذ اجازه از دادگاه به منظور ازدواج مجدد برای مرد
برای گرفتن اجازه نامه از دادگاه به منظور ازدواج مجدد برای مرد لازم است که ابتدا مرد دادخواستی را تنظیم کرده و در آن دلایل خود را برای انجام این کار بیان کند. البته در این دادخواست باید زن به عنوان طرف مرد معرفی شود. بعد از دریافت دادخواست مربوطه به دست دادگاه زمان و تاریخی برای رسیدگی به آن تعیین شده و به اطلاع طرفین خواهد رسید. سپس از طرف دادگاه نسخه ای از دادخواست برای زن فرستاده خواهد شد. در این شرایط زن می تواند نسبت به دادخواست واکنش نشان داده و به آن جواب دهد و یا این که در زمان و وقت تعیین شده در دادگاه حاضر شود. در جلسه رسیدگی به دادخواست ابتدا رئیس محکمه زن را مورد خطاب قرار خواهد داد و از او سوالاتی را خواهد پرسید. در صورتی که زن یکی از شرایط بندهای دوم تا نهم را که قبلا شرح داده شد دار باشد اجازه این کار به مرد داده خواهد شد اما اگر زن با وجود شریط نامساعد مالی همسر باز هم حاضر به تمکین او باشد و مرد تنها از روی هوا و هوس تمایل به انجام این کار داشته باشد اجازه ای برای او صادر نخواهد شد.
بر همین اساس و طبق ماده ۵۶ قانون حمایت از خانواده روسای دفاتر ثبت ازدواج حق ندارند بدون اجازه دادگاه ازدواج مجدد مرد را ثبت نمایند. در غیر این صورت این روسا و سر دفتران مورد مجازات قرار خواهند گرفت و از انجام کار و فعالیت خود در این حوزه برکنار خواهند شد. تمامی اقدامات سختگیرانه انجام شده از سوی قانون تنها به دلیل حمایت از بنیاد خانواده و حفظ مقام و شان زن می باشد. با این حال بسیاری از مردان به دلیل آنکه موانع زیادی برای گرفتن اجازه نامه از دادگاه بر سر راه خود می بینند لذا ترجیح می دهند که این کار را در خفا و بدور از چشم همسر خود و قانون انجام دهند. بنابراین تنها به نکاح و عقد شرعی بسنده کرده و از ثبت ازدواج مجدد خود صرف نظر خواهند کرد.
مجازات ثبت نکردن ازدواج در دفاتر رسمی در ازدواج مجدد برای مرد
بر اساس ماده ۴۹ قانون حمایت از خانواده هرگونه ازدواجی که در جامعه رخ دهد باید در دفاتر رسمی به ثبت برسد. در غیر این صورت چنانچه مردی بدون اجازه همسر و از همه مهم تر بدون اخذ اجازه نامه دادگاه ازدواج مجدد نماید و آن را بنا به هر دلیلی به ثبت نرساند از طرق مختلف مجازات خواهد شد. زندانی شدن از ۹۱ روز تا ۶ ماه و همچنین پرداخت جزای نقدی به مبلغ ۸۰ تا ۱۸۰ میلیون ریال از جمله این مجازات ها می باشند.
نکته: در حال حاضر به دلیل راه پر فراز و نشیبی که در پیش روی مردان برای ازدواج مجدد وجود دارد. بیشتر آنان ترجیح می دهند تا ازدواج خود را ثبت نکنند و یا این که اقدام به ازدواج موقت نمایند. وجود و بروز چنین مواردی سبب ایجاد اختلافات شدید در درون خانواده ها خواهد شد.
