جراحات دیه
جرایم غیر عمدی در مواردی که موجب صدمات جسمی شود منجر به پرداخت دیه می شود که به آن جراحات دیه می گویند. دیه یکی از مجازات هایی است قانون و شرع اسلام تعیین کرده است که طبق آن چنانچه فرد به صورت عمدی یا غیر عمدی به مال و یا سلامتی جسمی کسی دیگر لطمه ای وارد کند باید مطابق با نوع جراحات دیه پرداخت شود. جراحات دیه یا ارش دیه دارای انواع مختلفی است که در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت لطفا تا پایان مقاله همراه ما باشید.
منظور از جراحات دیه چیست؟
منظور از جراحات دیه جراحاتی که طبق قانون بر حسب نوع آن دارای مبالغ متفاوتی از دیه می باشد. قانون جراحات دیه را تعیین نموده است و دیه از مجازات های تعزیری خواهد بود که قانون برای برخی از جرایم آن را در نظر گرفته است. جرایم یا عمدی و یا غیر عمدی خواهد بود و قانون برای جرایم غیر عمد دیه و حبس را تعیین کرده است. اما برای برخی از جرایم عمدی مانند قتل عمد در صورتی که شاکی خصوصی رضایت دهد به جای اعمال مجازات قصاص مجازات تعزیری از جمله دیه اعمال خواهد شد.
نحوه محاسبه جراحات دیه به چه صورت است؟
ملاک محاسبه جراحات دیه، دیه کامل انسان است. همچنین عمق جراحت ملاک اصلی تعیین نوع جراحات می باشد. برای تعیین جراحات دیه عمق جراحت و نزدیکی به استخوان مهم است. جراحاتی که به استخوان نزدیک تر باشد دارای عمق بیشتری است در نتیجه دارای دیه جراحات بیشتری خواهد بود. برای تعیین مبلغ دیه مبنا دیه کامل انسان است. دیه کامل انسان در سال جاری 480 میلیون تومان است و دیه جراحات بر اساس این مبلغ تعیین خواهد شد. در ادامه این مقاله به انواع جراحات دیه خواهیم پرداخت.
جراحات دیه (1)
انواع جراحات دیه کدام است؟
جراحات دیه در قانون مجازات های اسلامی طبق ماده 709 قانون جراحات دیه سر و صورت به ترتیب زیر می باشد؛
الف- حارصه؛ خراش بردن پوست بدون جاری شدن خون یک صدم دیه کامل دیه معین خواهد بود.
ب- دامیه؛ جراحتی که خیلی کم وارد گوشت بدن شده باشد و با جریان کم یا زیاد خون همراه باشد دو صدم دیه کامل دیه معین خواهد بود.
پ-متلاحمه؛ جراحتی که باعث بریدگی عمیق گوشت شده باشد ولی به پوست نازک روی استخوان نرسیده باشد چهار صدم دیه کامل دیه معین خواهد بود.
ت- سمحاق؛ جراحتی که به پوست روی استخوان رسیده باشد چهار صدم دیه کامل دیه معین خواهد بود.
ج- هاشمه؛ جنایتی که باعث شکستن استخوان فرد شود و حتی اگر جراحتی تولید نشود ده صدم دیه کامل دیه معین خواهد بود.
چ-منقله؛ جنایتی که باعث شود استخوان جابجا شود پانزده صدم دیه کامل دیه معین خواهد بود.
ح- مامومه؛ جراحتی که به کیسه مغز رسیده باشد یک سوم دیه کامل دیه معین خواهد بود.
خ- دامغه؛ صدمه یا جراحتی که کیسه مغز پاره شود پس علاوه بر دیه ماموه موجب ارش پاره شدن کیسه مغز می شود.
این ماده دارای تبصره های در خصوص جراحات دیه خواهد بود که به قرار زیر می باشد؛
تبصره 1- جراحات گوش و بینی و لب و زبان و داخل دهان در غیر از مواردی که دیه هر یک مشخص شده است در حکم جراحات سر و صورت قرار می گیرد.
تبصره 2- ملاک برای تعیین دیه جراحات در موارد مذکور مقدار نفوذ جراحت می باشد نه طول و عرض آن.
تبصره 3- جنایت بر گونه به صورتی که داخل دهان معلوم نباشد موجب یک بیستم دیه خواهد بود. در این مورد پس از بهبودی آثاری بر صورت ایجاد شود و عیب فاحشی را بر صورت ایجاد کند علاوه بر یک پنجم یک بیستم دیه نیز باید پرداخت شود.
تبصره 4- هر زمان که جنایت موضحه صورت بعد از التیام اثری بر خود باقی نگذارد علاوه بر دیه موضحه یک هشتادم دیه ثابت است و اگر جنایت در حد موضحه نباشد و پس از التیام اثری از آن باقی نماند، علاوه بر دیه جنایت یک صدم دیه باید پرداخت شود و اگر جنایت باعث شکافی در صورت باشد دیه آن هشت صدم دیه می باشد.
همچنین طبق ماده 710 قانون زمانی که هر یک از جراحات مذکور در بند های الف تا ث ماده فوق الذکر این قانون در مواردی به سر و صورت ایجاد شده باشد در صورتی که عضو آسیب دیده دارای دیه معین باشد دیه به حساب نسبت های فوق از دیه آن عضو تعیین می شود و اگر عضو دارای جراحات دیه مشخصی نباشد ارش ثابت می باشد.
تبصره 1- جراحات وارده به گردن در حکم جراحات بدن می باشد.
تبصره 2- زمانی هر یک از جراحت های مذکور در ماده 709 با یک ضربه به وجود آمده باشد که از نظر عمق متعدد باشد یک جراحت محسوب شده و دیه جراحت بیشتر را دارد واگر با چند ضربه ایجاد شده باشد مثلا اگر با یک ضربه حارصه ایجاد شود و با ضربه دیگر جراحت به موضحه مبدل شده باشد برای هر جراحت دیه مستقل تعیین خواهد شد، خواه مرتکب جنایت یک نفر یا دو نفر باشد.
تبصره- هر گاه در جائقه به اعضای درونی بدن لطمه وارد شود و یا از بین برود علاوه بر دیه جائفه دیه یا ارش آن نیز محاسبه خواهد شد.
جراحات دیه (33)
سایر مفاد قانونی در خصوص جراحات دیه
ماده 712- هر گاه با گلوله و نیزه و یا امثالهم علاوه بر ایجاد جراحات موضحه یا هاشمه یا منقله به داخل بدن مانند گلو حلق و یا سینه فرو برود دو جراحت محسوب می شود و علاوه بر دیه موضحه یا هاشمه و منقله دیه جراحات جائفه نیز ثابت خواهد شد.
ماده 713- نافذه جراحتی است که با فرو رفتن چیزی مانند نیزه و گلوله در پا یا دست ایجاد می شود دیه برای مرد یک دهم دیه و برای زن ارش ثابت است.
تبصره یک- حکم مذکور در این ماده نسبت به اعضایی است که دیه جراحت عضو بیشتر از یک دهم دیه باشد و در عضوی که دیه آن مساوی یا کمتر از یک دهم دیه کامل باشد ارش ثابت است مانند اینکه گلول در انگشت فرو رفته باشد.
تبصره دو- هر شئی که جراحات نافذه به وجود بیاید و از طرف دیگر خارج شود دو جراحت نافذه محسوب می شود.
ماده 714- جراحات دیه که موجب تغییر رنگ پوست شود به شرح زیر می باشد؛
الف- سیاه شدن پوست صورت شش هزارم و کبود شدن سه هزارم و در نهایت سرخ شدن آن یک و نیم هزارم دیه کامل انسان می باشد.
ب- تغییر رنگ پوست سایر اعضا بر حسب مورد مقادیر مذکور بند الف می باشد.
در تغییر رنگ پوست ارش ثابت است.
در حکم مذکور فرقی میان عضو دارای دیه یا غیره باشد، نیست. همچنین میان تغییر رنگ قسمتی یا تمامی از عضو یا زوال و بقا شود نیست.
ماده 715- صدمه ای که موجب تورم سر و صورت و بدن شود ارش دارد و چنانچه علاوه بر تورم موجب تغییرات در رنگ پوست شود بر حسب مورد دیه و ارزش تغییر رنگ به آن اضافه می شود.
