محاربه چیست؟
محاربه یکی از انواع جرایمی است که مستوجب مجازات حد برای افراد مرتکب به این جرم است. به طور کلی این جرم در فقه اسلام وارد قوانین ایران شده است. به فاعل این جرم محارب گفته می شود که مجازات وی اعدام و یا قطع دست و پا است. در اصل واژه محاربه به معنی سلب است یعنی به معنی گرفتن جان و مال با ترساندن است پس زمانی واژه محاربه الله به کار می رود به معنی جنگیدن است و در قرآن به معنی جنگ با خدا و پیامبر اسلام ذکر شده است و کسی که به این جرم مرتکب شود علنا بر علیه خدا پیامبرش اعلام جنگ کرده است.
خداوند در سوره ماده آیه ۳۳ چنین فرموده است؛ همانا مجازا.ت کسانی که به محاربه علیه خدا و پیامبرش برمی خیزند و بر فساد در زمین می کوشند، به دار آویختن یا قتل یا قطع دست و پا هایشان و یا به طور معکوس و یا تبعید آنها می باشد. در این دنیا مایه رسوایی و خواری آنان می شوند و در آخرت نیز باید منتظر عذاب بزرگی باشند. پس مشخص است که در قرآن برای اولین بار جرم مذکور عنوان شده است. این جرم برای اولین بار در ایران پس از انقلاب اسلامی مطرح شد.
محارب کیست؟
محارب کسی است که به عنوان مفسد فی الارض شناخته می شود و مرتکب جرایم محاربه شده باشد. پس محارب کسی است که سلاح خود را آماده کرده است برای ترساندن مردم جامعه و سلب امنیت و آرامش امت و ایجاد فساد در جامعه، زن یا مرد باشد و در هر جای از کره خاکی این کار را انجام دهد محارب است. پس مجرمی که جرم محاربه وی بر دادگاه محرز شود حکم حد بر وی صادر خواهد شد که حکم بر اعدام و قتل وی است. به این مجرمین مهدورالدم گفته می شود به این معنی خون شخص محارب بی فایده است پس باید خون او ریخته شود. در برخی از انواع این جرم که در ادامه به آن می پردازیم احتمالا مجازات آنها قطع دست و پاهای شخص محارب می باشد. منظور و مراد از محاربه، حرب بر علیه امت مسلمانان است و به این معنی جنگیدن با این امت جنگ با خدا و رسول خدا است. زیرا امت اسلام یا امت مسلمان منتسب به خدا و رسول اکرم است و ولایت آنان تحت پیامبر خدا و خداوند است. این جرم انواع مختلفی دارد گاهی فرد کافران بر علیه امت مسلمان انجام می دهند و گاهی خود مسلمانان بر علیه مسلمانان دیگر انجام می دهند. که با ایجاد ارعاب و ناامنی و خونریزی و غارت سعی در بر هم زدن آرامش مسلمانان و گرفتن جان و مال آنها است.
محاربه در فقه اسلام
از دید فقه اسلام سلب امنیت مردم و آماده بودن سلاح برای این امر محاربه می باشد. پس در اصل این جرم ریشه در فقه اسلام است و در قرآن این موضوع مطرح شده است و مطابق با فقه و قوانین اسلام کسانی که با ایجاد رعب و وحشت و گسترش فساد در روی زمین زندگی مردم را بر هم می زنند محارب است. پس طبق فقه اسلام اگر شخص در دریا و یا خشکی و صحرا با در آسمان و یا در هر جایی دیگر چنین عملی را مرتکب شود محارب است و مجازات او اعدام است. البته در قوانین ایران در صورت عدم تکثیر اسلحه ولی با هدف هرزه نگاری جرم فوق الذکر محسوب شده و مجازات آن همان اعدام می باشد.
محاربه در قوانین اساسی ایران
گفته شد که جرم محاربه در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی مطرح شد و قوانین آن نیز مشخص شد. در قوانین ایران جرایمی که علیه امنیت ملی اعمال می شود در قوانین اساسی جمهوری اسلامی محاربه می باشد. در سال ۱۳۷۰ مواد ۱۸۳ تا ۱۹۶ در خصوص این جرم و مجازات آنها قوانینی به مصوب مجلس رسید. این مواد قانونی و نکات آن به شرح زیر می باشد؛
ماده ۱۸۳ قانون؛ هر کسی که برای ایجاد وحشت و رعب و هراس و برای سلب امنیت و آزادی مردم دست به اسلحه ( فرقی در نوع اسلحه سرد یا گرم ندارد) ببرد مفسد فی الارض و محارب فی الارض شناخته می شود.
ماده ۱۸۶ قانون؛ هر جمعیت متشکل یا گروهی بر علیه حکومت اسلامی قیام کنند و قیام آنها مسلحانه باشد مادامی که مرکزیت آن همچنان باقی باشد تمام هواداران و اعضاء آن که موضوع و هدف آن جمعیت یا گروه را می دانند و برای پیشبرد اهداف آنان فعالیتی را انجام دهند محارب شناخته می شوند حتی اگر در شاخه نظامی این گروه و جمعیت متشکل شرکت نکرده باشد.
ماده ۱۸۷ قانون؛ هر گروه یا کسی که طرح براندازی حکومت اسلامی را داشته باشد و برای این منظور اسلحه یا مواد منفجره تهیه نماید و کسانی که با آگاهی کامل وسایل و یا امکانات مالی و یا ابزاری را در اختیار این گروه و یا فرد قرار دهند مفسد في الأرض و محارب است.
ماده ۱۸۸ قانون؛ کسی که به هدف براندازی حکومت اسلامی خود را کاندید یکی از پست های مهم کند و هدف او طرح کودتا باشد و نامزد شدن او در طرح و ایجاد کودتا مهم و موثر باشد محارب است.
ماده ۱۹۰ قانون؛ حد محاربه و مجازات مفسد فی الارض یکی از چهار مجازات؛ قتل، آویختن به دار، قطع دست راست و پای چپ و یا قطع دست چپ و پای راست
ماده ۱۹۱ قانون؛ قاضی در انجام و صدور حکم هر یک از چهار مجازات فوق مختار است.
ماده ۴۹۸ قانون؛ هر کسی یا شخصی با هر مرامی، جمعیت، دسته و یا شعبه جمعیتی که متشکل از دو نفر در خارج یا داخل کشور تحت هر عنوان و اسمی تشکیل بدهد یا آن را اداره نماید که هدف او بر هم زدن امنیت کشور باشد و اگر قانون او را محارب نشناسد به حبس دو تا ده سال محکوم خواهد شد.
ماده ۴۹۹ قانون؛ هر کسی که در این دسته ها و جمعیت و شعب که در ماده فوق عضویت یابد از سه ماه تا پنج سال محکوم می شود البته اگر معلوم شود که از اهداف این گروه بی اطلاع بوده باشد.
