تفاوت بیع و صلح
تفاوت بیع و صلح چیست؟
تفاوت بیع و صلح در علم حقوق چیست؟ آیا تفاوت بیع و صلح اهمیت دارد؟ معنای لغوی این دو کلمه متفاوت است؟ در قراردادهای حقوقی توجه به کلمات و استفاده صحیح از آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار خواهد بود. به عنوان مثال استفاده از کلمات بیع و صلح در متن قرارداد، می تواند آثار حقوقی متفاوتی را در پی داشته باشد. استفاده صحیح از کلمات تاثیر بسزایی را در آینده قرارداد و آثار آن خواهد داشت و به همین دلیل اطلاع از معانی آنها مهم خواهد بود. در علم حقوق تفاوت بیع و صلح مشخص است. با وجود اینکه بیشتر مردم این دو مورد را یکسان می دانند اما تفاوت های عمده ای نیز در آنها وجود خواهد داشت. در این مقاله به معنای لغوی این دو کلمه می پردازیم سپس تفاوت آنها را بررسی می کنیم.
آیا معاطات بیع است؟
آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که در زندگی روزمره نیز عقد بیع را انجام می دهید؟ در اغلب مواقع هنگام خرید های روزمره، یکی از رایج ترین عقود را انجام می دهیم. این در حالی است که از این موضوع اطلاع نداریم و معاطات می کنیم. با وجود اینکه معاطات در دسته عقود قرار می گیرد اما از دید فقه نظرات متفاوتی در خصوص بیع بودن یا نبودن آن وجود دارد. با این حال قانون مدنی معاطات را به طور ضمنی به عنوان بیع پذیرفته است. تفاوت بیع و صلح زیاد نیست اما در موارد مهمی قابل بررسی خواهد بود.
تفاوت بیع و صلح (1)
تعریف بیع از دیدگاه قانون مدنی
عقد بیع در دسته عقود معین می باشد. این عقد به معنای خرید و فروش است. در متن قانون عقد بیع را تملیک عین به عوض معلوم دانسته اند. پس از ایجاب و قبول بایع و خریدار، عقد بیع منعقد خواهد شد. پس از آن مشتری مالک مبیع شده و فروشنده نیز مالک ثمن خواهد شد. عقد بیع جزء عقد های لازم است و اراده هر دو طرف برای فسخ آن ضرورت دارد. به بیانی ساده تر لازم بودن عقد بیع به این معنا می باشد که طرفین عقد حق رجوع را ندارند و باید مفاد عقد را به طور کامل اجرا نمایند.
این در حالی است که برخی استثنائات نیز در این زمینه وجود خواهد داشت. در بررسی های دیگر نیز می توان گفت که بیع، عوض معلوم در برابر مال معلوم است. آثاری که در این زمینه به وجود می آید انتقال مالکیت می باشد. به بیانی دیگر پس از انعقاد عقد بیع، مال از مالکیت فروشنده خارج می شود و به خریدار منتقل می شود. به این ترتیب مهمترین تفاوت بیع و صلح مشخص می شود.
تعریف عقد صلح از دیدگاه قانون مدنی
عقد صلح در فقه به معنای انتقال مالکیت می باشد. به عبارتی دیگر توافق برای انتقال اموال را صلح می نامند. توافق مذکور این قابلیت را خواهد داشت که در جمع اکثریت به وجود آید. تراضی که بین طرفین صورت می گیرد، می تواند جنبه های مختلفی داشته باشد. صلح در دسته عقود لازم است. هیچ یک از طرفین حق فسخ قرارداد را نخواهند داشت مگر در مواردی که قانون برای آنها تعیین کرده باشد.
تفاوت بیع و صلح در چه زمینه هایی حائز اهمیت است؟
از نظر حقوقدانان عقد صلح و بیع در قانون معنای متفاوتی دارند. اطلاع از این معانی زمانی اهمیت پیدا می کنند که می توانند آثار متفاوتی را ایجاد کنند و در عین حال سبب وجود حق و حقوق متعددی برای طرفین شوند. به عنوان مثال اگر به جای هبه از بیع استفاده کنیم، چه آثاری برای طرفین به وجود خواهد آمد؟ آیا در این حالت امکان استفاده از خیار فسخ وجود خواهد داشت؟ واقعیت این است که تفاوت صلح و بیع نیز در همین زمینه اهمیت پیدا می کند.
این تفاوت ها در مسائل مهم حقوقی اهمیت پیدا می کنند. به عنوان مثال تصور کنید زوج اموال خود را با زوجه صلح می نماید. در این حالت پس از فوت زوج آیا پدر و مادر وی نیز از اموال صلح شده ارث خواهند بود؟ در این موارد پیشنهاد می شود از صلح نامه ارث استفاده شود تا هیچ حقی از وراث ضایع نشود. به علاوه پرداخت مالیات بر ارث نیز منتفی خواهد شد چرا که پیش از فوت متوفی تمام اموال با عقد صلح منتقل شده اند.
تفاوت بیع و صلح (2)
استفاده از تجربیات وکلا
واقعیت این است که کسب تخصص در تمام زمینه ها دشوار و و در اکثر مواقع غیرممکن است. به همین دلیل استفاده از علم و تجربه های وکلا در زمینه های حقوقی اهمیت ویژه ای خواهد داشت. در صورتی که در تفکیک صلح یا بیع بودن قرارداد با مشکل مواجه شوید، می توانید با استفاده از مشاوره حقوقی مشکل را برطرف نمایید.
نتیجه گیری
در پایان می توان گفت که عقد صلح به عنوان معامله ای مستقل شناخته می شود. صلح می تواند جایگزین عقود دیگر شود اما آثار آنها را به دنبال نداشته باشد. بر همین اساس می توان گفت که احکام و آثار هر معامله به همان معامله اختصاص خواهد داشت و صلح نمی تواند آثار عقد بیع را به همراه داشته باشد. در ماده 758 قانون مدنی نیز به همین موضوع اشاره شده است. مطابق این ماده صلح نتیجه معامله ای را به همراه خواهد داشت که جایگزین آن شده است اما شرایط آن را نخواهد داشت. به همین دلیل چنانچه مورد عقد صلح، عین باشد و در برابر عوض قرار گیرد، عقد بیع صورت گرفته است. یکی از اصلی ترین فواید این دیدگاه، افزایش قراردادها و حاکمیت اراده افراد خواهد بود.
امروزه موضوع قراردادهای صلح متنوع و گسترده می باشند. اینگونه قراردادها تا جایی که موجب ورود ضرر به قانونگذار نشوند، به عنوان قراردادهای صلح منعقد خواهند شد. در حال حاضر قراردادهایی که از هیچ جنبه ای قابل تطبیق نیستند، به وسیله صلح، قانونی و جایز محسوب خواهند شد. در پایان با توجه به موارد فوق می توان گفت که بهتر است پیش از انعقاد عقد و نوشتن قرارداد، با یک وکیل خوب مشورت نمایید تا از مشکلات احتمالی جلوگیری کنید. علاوه بر این در تفکیک بین عقد بیع و صلح با مشکل مواجه نشوید.
